Bóle przed porodem

Ciąża to czas, kiedy z dnia na dzień w organizmie kobiety zachodzą różne zmiany. Na skutek m.in. działania hormonów pojawiają się objawy świadczące o prawidłowym rozwoju ciąży, jak i dolegliwości, niekiedy dosyć uciążliwe. To, na co każda ciężarna powinna zwrócić uwagę to skurcze macicy. Aktywność skurczowa jest cechą fizjologiczną macicy i pojawia się ona w odpowiednich etapach ciąży oraz porodu. Kiedy pojawiają się bóle podbrzusza przed porodem? Wszystko o bólach przed porodem w artykule poniżej.

1. Pomiar siły skurczu

Aby prawidłowo ocenić skurcz, stosuje się pojęcia takie jak: siła skurczu, czas trwania skurczu, przerwa międzyskurczowa, częstość skurczu. Siła skurczu może być mierzona:

• Przez ciężarną, wówczas jest to subiektywna ocena, zależna od jej progu bólu;
• Przez lekarza;
• Za pomocą aparatu KTG (wówczas jest ona najbardziej precyzyjna i wiarygodna).

2. Bolesne skurcze macicy

Pierwsze skurcze odczuwalne są już około 20 tygodnia ciąży. Miejscowe skurcze o dużej częstości, natomiast małej amplitudzie (0,2-0,4 kPa) nazywane są falami Alvareza.

Zobacz film: "Jakie są wskazania do wywołania porodu?"

Silne (amplituda 2-4 kPa), występujące w nieregularnych odstępach to tzw. skurcze Braxtona-Hicksa. Ich częstotliwość zwiększa się pod koniec ciąży i mogą one przekraczać próg bólu u niektórych kobiet. Jednak nie są one jeszcze oznaką rozpoczynającego się porodu. To tylko dowód na to, że macica przygotowuje się dość aktywnie na wkrótce mający nadejść moment porodu.

Maluszek rośnie i rozpycha się, więc włókna mięśniowe, które wchodzą w skład budowy macicy, rozciągają się coraz intensywniej. Bez tych skurczów włókna mięśniowe macicy byłyby dłuższe i słabsze. Tymczasem dzięki skurczom, znacznie zwiększają swoją objętość i siłę.

Na około 3-4 tygodnie przed porodem zaczyna się obniżać dno macicy. Skurcze, które ciężarna może zaobserwować są nieregularne i mogą objawiać się swoistym ciągnięciem bądź pobolewaniem w podbrzuszu. Nazywamy je skurczami obniżającymi. Nie powinny one wywoływać niepokoju, ponieważ występują fizjologicznie u wszystkich kobiet.

Około 38 tygodnia ciąży pojawiają się natomiast tzw. skurcze przepowiadające. Przekraczają one już próg bólu (ciśnienie wewnątrzmaciczne około 5,3-7 kPa), są nieregularne, a ich częstość zwiększa się przed porodem (1-2 skurcze/10 minut). Dzięki nim dziecko będzie mogło przybierać właściwą pozycję do porodu, a jego główka będzie układała się optymalnie do kanału rodnego (skurcze wstawiające).

Dopiero pojawienie się regularnych skurczów oznacza, że rozpoczął się pierwszy okres porodu, który zakończy się pełnym rozwarciem szyjki macicy.

Kobiety odczuwają te skurcze bardzo różnie. To sprawa indywidualna i dla niektórych będą to silne bóle podbrzusza przypominające ból podczas miesiączki, (stąd często słyszymy, że ciężarna odczuwa bóle miesiączkowe przed porodem) albo silny rozlewający się ból, który zaczyna się w okolicach kości krzyżowej. Zawsze jednak w ich trakcie macica robi się twardsza. Nazywane są one skurczami rozwierającymi.

Warto wiedzieć, że ciągły ból krzyża przed porodem to nieomylny znak, że poród rozpoczął się na dobre. To efekt wstawienia się głowy dziecka w kanał rodny i ucisku na nerw.

Początkowo skurcze rejestruje się rzadko, ok. 2-3/30 minut, potem coraz częściej. Pod koniec pierwszego okresu porodu co 3-5 minut. Warto, aby ciężarna lub osoba jej towarzysząca zapamiętała, co jaki czas pojawia się skurcz i ile trwa.

W drugim okresie porodu, kończącym się przyjściem dziecka na świat, skurcze pojawiają się już co 2-3 minuty. Inne rodzaje skurczów występujące w trakcie porodu to skurcze: wydalające, parte, okresu łożyskowego i połogowe.

3. Istota skurczów towarzyszących porodowi

Skurcze występujące w trakcie porodu odczuwane są jako bolesne, ale dzięki nim macica kurczy się. Na tym etapie kobieta odczuwa, że najsilniejszy i najdłuższy skurcz zlokalizowany jest w dnie macicy. Siła skurczu skierowana jest zaś w stronę szyjki, która dzięki temu skraca się i z indywidualną regularnością rozwiera.

Szyjka ulega skróceniu i dopiero po całkowitym jej zgładzeniu dochodzi do rozwierania ujścia wewnętrznego. Często u wieloródek jeszcze przed rozpoczęciem się pierwszego okresu porodu możemy obserwować rozwarcie na około 1-2 cm.

Z kolei w drugim okresie porodu dziecko wypychane jest na zewnątrz, w czym pomagają także skurcze wszystkich mięśni jamy brzusznej i przepony (skurcze parte). Pojawiają się one niezależnie od woli ciężarnej, pod wpływem bodźców odruchowych.

Trzeci okres nazywany jest okresem łożyskowym. W trakcie jego trwania słabnie czynność skurczowa macicy, powraca jednak po krótkiej przerwie, powodując odklejenie się i urodzenie łożyska. Kolejne skurcze prowadzą do obkurczenia się łożyska, zaciśnięcia naczyń i hamowania krwawienia.

Skurcze dadzą znać o sobie także po porodzie (skurcze połogowe). W pierwszych dniach poporodowego okresu zwanego połogiem będą dość częste i mocne. Wyróżnia się trzy rodzaje skurczów połogowych:

• Stałe napięcie macicy - w badaniu macica jest stale napięta lub twarda. Powyższy skurcz pojawia się w ciągu pierwszych godzin po wydaleniu łożyska i zmniejsza się w ciągu 4-5 dni.
• Samoistne rytmiczne skurcze macicy - nakładają się na stałe napięcie macicy. Pojawiają się już kilka godzin po porodzie i zazwyczaj ustępują ok. 2-3 dnia połogu. U pierwiastek mogą one nie występować, natomiast u wieloródek często związane są z nieprzyjemnymi bólami, występującymi w okolicy krzyżowej, promieniując do przodu. Przyspieszają jednak one skracanie włókien macicy.
• Skurcze odruchowe - związane z karmieniem piersią, podczas ssania zwiększa się wydzielanie oksytocyny prowokującej powyższe skurcze.

Bywa, że niektóre skurcze są dla kobiety dość bolesne na długo przed porodem i w związku z tym obawia się ona przedwczesnego porodu. Warto pamiętać, że jeśli skurcze ciążowe robią się regularne i są nietypowe, a do porodu zostało jeszcze trochę czasu, trzeba skonsultować ten stan ze swoim lekarzem.

Przyczyn takich przedwczesnych skurczów porodowych może być wiele, dlatego konieczne będzie wykonanie odpowiednich badań i wykluczenie tego stanu przez położnika.