Zastrzyk z Dolarganu
Substancją czynną leku o nazwie handlowej Dolargan jest petydyna. Jest to opioidowy lek przeciwbólowy, pochodna morfiny, stosowany w celu łagodzenia bólów o dość dużym nasileniu, w których nieopioidowe leki przeciwbólowe okazują się nieskuteczne. Mogą to być zarówno bóle pooperacyjne, nowotworowe, jak i pourazowe, bóle w świeżym zawale serca, w kolce żółciowej i nerkowej, a także w łagodzeniu bólu porodowego. Jest on podawany kobietom w trakcie porodu, i w części przypadków udaje się uzyskać zadowalające uśmierzenie dolegliwości. Jednak z pewnością nie dorównuje ono skutecznością innym technikom znieczulenia do porodu, przede wszystkim znieczuleniu zewnątrzoponowemu. Ponadto należy ostrożnie stosować lek i monitorować stan rodzącej kobiety, jak i płodu, ze względu na możliwe działania niepożądane.
1. Działanie i sposób podawania Dolarganu
Podawanie opioidów, w tym także Dolarganu jest obecnie jedną z najczęściej stosowanych metod łagodzenia bólu porodowego w Polsce. Dolargan podaje się rodzącej we wstrzyknięciach domięśniowych. Może być on podawany we wszystkich okresach porodu i według różnych danych zapewnia on zadowalające uśmierzenie bólu porodowego w pierwszym okresie porodu (rozwierania szyjki macicy) u około ¼ rodzących, natomiast w drugim okresie porodu (rodzenia się płodu) jest skuteczny u około połowy rodzących. Wyniki te więc nie są szczególnie satysfakcjonujące. Zwolennicy podawania opioidów przy porodzie wskazują na ich korzystny wpływ na obniżenie spoczynkowego napięcia mięśnia macicy, ułatwienie rozwierania się szyjki oraz zwiększenie amplitudy skurczów.
2. Działania niepożądane Dolarganu
Zastosowanie Dolarganu w trakcie porodu wymaga stałego nadzorowania, zarówno stanu rodzącej, jak i płodu. U matki należy kontrolować ciśnienie tętnicze i saturację, a u płodu zapis KTG. Ogólnie stosowanie opioidów w czasie porodu nie jest uważane za bezpieczne. U kobiety często powoduje mdłości, wymioty, zawroty głowy, zaburzenia orientacji i senność. Może także zwolnić akcję porodową i wydłużyć poród. Lek ten ze względu na przechodzenie przez barierę łożyskową wpływa także niekorzystnie na płód.
Dziecko po porodzie jest senne, gorzej reaguje na bodźce, może mieć trudności w oddychaniu, osłabione napięcie mięśniowe i upośledzony odruch ssania, co jest przyczyną problemów laktacyjnych. Podkreśla się także możliwe działanie drgawkotwórcze Dolarganu u dziecka, a także powodowanie zmniejszenia oscylacji w zapisie KTG. Wszystko to jest przyczyną uzyskiwania niższej punktacji w skali Apgar przez noworodki po porodach z zastosowaniem opioidowych środków przeciwbólowych jak Dolargan.
Pomimo tego, niektórzy specjaliści są zdania, że staranne dobranie leku, czasu i sposobu jego podania pozwala na uniknięcie tych działań niepożądanych, zarówno u matki, jak i u dziecka. Ponadto zastosowanie stałego nadzoru anestezjologicznego sprawia, że jest to bezpieczna metoda znieczulenia. Wśród specjalistów zdania na temat bezpieczeństwa stosowania Dolarganu są więc podzielone, natomiast fakt jego niezbyt zadowalającej skuteczności w łagodzeniu bólu porodowego jest niezaprzeczalny. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem pod wieloma względami jest znieczulenie zewnątrzoponowe.