Kobiety w patowej sytuacji. Odstawienie tych leków przed ciążą zwiększa ryzyko tycia

Nowa analiza opublikowana w prestiżowym czasopiśmie "JAMA" sugeruje, że kobiety, które przerywają terapię lekami odchudzającymi tuż przed zajściem w ciążę lub na jej początku, mogą być szczególnie narażone na problemy zdrowotne w ciąży. W porównaniu z kobietami, które nigdy nie stosowały takich preparatów, częściej obserwowano u nich nie tylko większy przyrost masy ciała, ale też powikłania typowe dla otyłości.

Badanie objęło niemal 1800 ciąż z lat 2016-2025, głównie u kobiet z otyłością. Analiza wykazała, że po odstawieniu leków z grupy agonistów receptora GLP-1 przyszłe mamy przybierały w ciąży średnio o 3,27 kg więcej niż kobiety, które nigdy tych leków nie stosowały. U tej grupy ryzyko przytycia powyżej zaleceń w ciąży było wyższe o 32 proc., zachorowania na cukrzycę - o 30 proc., wystąpienia schorzeń nadciśnieniowych związanych z ciążą (w tym stanu przedrzucawkowego) - o 29 proc., a porodu przedwczesnego - aż o 34 proc.

Jednocześnie naukowcy uspokajają, że nie zauważono różnic w masie i długości ciała noworodków ani w odsetku cięć cesarskich między grupami. Sugeruje to, że główny ciężar konsekwencji ponosi zdrowie matki, a pośrednio - przebieg ciąży.

Zobacz też: Otyłość dziecięca po raz pierwszy częstsza niż niedowaga. Niepokojące dane UNICEF

Popularne preparaty na otyłość i cukrzycę, takie jak Ozempic czy Wegovy, to leki z grupy agonistów receptora GLP-1. Działają, naśladując hormon odpowiedzialny m.in. za hamowanie apetytu, co pomaga skutecznie redukować masę ciała. Po odstawieniu wiele osób wraca jednak do wcześniejszej wagi lub wręcz ją przekracza.

- Przerywanie stosowania leku lub zupełne odstawienie może doprowadzić do nawrotu choroby otyłościowej. Oczywiście, cała kuracja wiąże się ze zmianą stylu życia i sposobu żywienia, ale niewielu pacjentom udaje się samodzielnie zapanować nad jadłospisem nawet po udanej redukcji masy ciała. Wielu z nich zaleca się przewlekłe stosowanie leku na najniższej skutecznej dawce, aby jednak podtrzymywać jego działanie. W przypadku całkowitego odstawienia po osiągnięciu docelowej wagi, kilogramy często wracają, a wraz z nimi choroby przewlekłe towarzyszące otyłości - wyjaśniał w rozmowie z WP abcZdrowie prof. dr hab. Grzegorz Dzida, specjalista diabetologii.

W ciąży jednak stosowanie leków GLP-1 nie jest zalecane, bo wciąż brakuje danych na temat ich bezpieczeństwa dla rozwijającego się płodu. "Popularność tych terapii eksplodowała, ale rekomendacje są jasne: należy je przerwać przed ciążą" - podkreśliła dr Jacqueline Maya, endokrynolożka i główna autorka badania, cytowana w materiałach o publikacji.

Zdaniem autorek analizy obecne zalecenia zostawiają kobiety planujące ciążę w trudnej sytuacji. W krótkim czasie odstawiają lek, który pomagał kontrolować wagę i metabolizm, co może sprzyjać gwałtownemu przyrostowi masy ciała oraz wzrostowi ryzyka powikłań.

"Musimy szukać bezpiecznych sposobów kontrolowania wagi i redukowania ryzyka powikłań w ciąży, kiedy terapia GLP-1 jest przerywana" - zaznacza dr Camille Powe, współautorka badania.

Eksperci podkreślają, że konieczne są dalsze badania i doprecyzowanie wytycznych dla kobiet z otyłością, które planują ciążę lub właśnie w nią zaszły.

Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła:

• Jacqueline Maya et al, "Gestational Weight Gain and Pregnancy Outcomes After GLP-1 Receptor Agonist Discontinuation", JAMA, 2025.