Nacięcie krocza

Nacięcie krocza jeszcze kilka lat temu było wykonywane rutynowo. Dzisiaj pojawiły się inne, bardziej nowoczesne metody wspomagania porodu, a epizjotomia traktowana jest jak zło konieczne. Sprawdź, czym jest nacięcie krocza oraz w jakich przypadkach należy je stosować.

Nacięcie krocza przy porodzie to inaczej epizjotomia. Nacinanie krocza wykonywane jest podczas porodu siłami natury. Celem zabiegu jest uchronienie kobiety przed samoistnym pęknięciem krocza oraz pochwy. Mimo że z chirurgicznego punktu widzenia nacięcie krocza jest bardzo małym zabiegiem, to dla kobiety jest on niezwykle obciążający. Następstwa wykonania epizjotomii są odczuwalne jeszcze przez tygodnie, a nawet miesiące od porodu. Dlatego nacinanie krocza podczas porodu powinno być przeprowadzane tylko w uzasadnionych medycznie przypadkach.

1. Nacinanie krocza podczas porodu

Mimo że tkanki w okolicach pochwy są rozciągliwe, zdarza się, że nie wytrzymują napięcia podczas przechodzenia dziecka. W niektórych przypadkach zapobiegawczo stosuje się epizjotomię, a więc nacięcie krocza. Sam zabieg wzbudza wiele kontrowersji zarówno w środowisku medycznym, jak i wśród pacjentek. Zwolennicy nacinania krocza twierdzą, że zabieg chroni kobietę i dziecko przed komplikacjami porodowymi, natomiast jego przeciwnicy są zdania, że nacięcie krocza przy porodzie jest tylko zbędnym okaleczaniem kobiety. Nacinanie krocza grozi m.in. dłuższym dochodzeniem kobiety do formy po porodzie, w związku z bardziej uciążliwym gojeniem się rany krocza. Poza tym, następstwem nacięcia krocza mogą być:

Zobacz film: "Nacięcie krocza podczas porodu"

• dolegliwości przy siedzeniu,
• pieczenie przy oddawaniu moczu,
• nietrzymanie moczu,
• bóle w czasie stosunku płciowego,
• zmniejszenie odczuwania partnera podczas stosunku w wyniku rozluźnienia się pochwy.

W wielu szpitalach w Polsce nacinanie krocza wykonuje się rutynowo, pomimo braku wskazań lekarskich do zabiegu. Wbrew dawnym opiniom, cięcie nie jest mniejszym złem niż pęknięcie krocza. Cięcie wcale nie goi się lepiej niż pęknięcie. Poza tym, ciężkie uszkodzenia krocza w wyniku porodu pochwowego zdarzają się niezwykle rzadko. Kobieta jest w stanie urodzić dziecko bez zbędnych ingerencji medycznych, dlatego nacinanie krocza należy wykonywać tylko wtedy, gdy jest ono naprawdę konieczne.

2. Wskazania do nacięcia krocza

Nacięcie krocza to zabieg chirurgiczny wykonywany na kroczu tuż przed urodzeniem główki dziecka, służący powiększeniu średnicy kanału rodnego. Nacięcie krocza i pochwy jest usprawiedliwione, gdy:

• matka rodzi pierwsze dziecko w dość późnym wieku,
• matka nie może podejmować parcia z powodu chorób serca czy poważnych wad wzroku,
• płód jest niedojrzały i słaby,
• słabnie akcja serca płodu,
• dziecko znajduje się w położeniu pośladkowym,
• dziecku w czasie przejścia przez pochwę grozi niedobór tlenu,
• tkanki krocza silnie naciskają na miękką główkę dziecka,
• tkanki krocza i pochwy nie są wystarczająco elastyczne,
• główka dziecka jest wyjątkowo duża,
• w okolicach krocza występują blizny i zmiany po innych zabiegach,
• konieczne jest zastosowanie kleszczy lub wyciągacza próżniowego.

3. Rodzaje nacięcia krocza

Położna odbierająca poród rozpoznaje po wyglądzie tkanki krocza, czy wytrzyma ono poród. Gdy w drugim okresie porodu podczas rodzenia główki dziecka tkanka krocza zaczyna się napinać, robi się cienka i blednie, wówczas konieczna jest epizjotomia. Nacięcie krocza wykonuje się w szczycie skurczu, gdy główka napiera na tkanki krocza i rozciąga je. Tkanka jest wówczas niewrażliwa na ból. Jeśli w momencie przecinania krocza kobieta odczuwa ból, oznacza to, że cięcie zostało wykonane nieprawidłowo lub w złym momencie.

Wykonuje się dwa rodzaje cięcia: nacięcie boczne oraz nacięcie środkowe, zwane prostym. Nacięcie środkowe jest mniej dokuczliwe dla kobiety niż boczne. Powstała rana jest mniejsza i lepiej się goi. Nacięcie proste jest jednak stosowane znacznie rzadziej niż boczne, bo niesie ze sobą ryzyko pęknięcia w kierunku odbytu i uszkodzenia zwieracza odbytu. Z medycznego punktu widzenia boczne nacięcie krocza jest usprawiedliwione jedynie w przypadku ułożenia pośladkowego płodu, konieczności użycia kleszczy lub ssaka próżniowego oraz w przypadku zbyt krótkiego krocza.

4. Rana po nacięciu krocza

Infekcjom krocza po epizjotomii zapobiega prawidłowa pielęgnacja krocza. Po każdym załatwieniu się w łazience należy spłukać okolice krocza delikatnym antybakteryjnym płynem i sporą ilością wody. Podcierać się trzeba bardzo delikatnie, najlepiej jednorazowymi ręcznikami. By nie zainfekować rany krocza, podcierać się należy zawsze od przodu do tyłu, aby nie rozprzestrzeniać bakterii z odbytu. Warto też pamiętać o regularnym zmienianiu podkładów i wietrzeniu krocza. Zamiast kąpieli w wannie lepiej wybrać prysznic. Po umyciu należy dokładnie osuszać krocze, ponieważ wilgotne środowisko sprzyja rozwojowi bakterii i grzybów.

Jeśli krocze nie chce się goić, w okolicy pochwy pojawia się ostry ból, a do tego dołącza się gorączka, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Może bowiem dojść do infekcji rany krocza i rozluźnienia się lub całkowitego puszczenia szwów. Zakażeniom rany krocza sprzyjają odchody połogowe, stanowiące doskonałą pożywkę dla bakterii. Prawidłowy szew goi się w ciągu tygodnia, do dwóch tygodni. Jeśli nacięcie jest zszyte nieprawidłowo, mogą pojawiać się takie dolegliwości, jak ból, grudki czy krwiaki. By przyspieszyć proces gojenia się rany, można stosować napary z rumianku lub kory dębu. Jeśli krocze jest spuchnięte, sprawdzają się okłady z rivanolu lub altacetu. W razie ciężkich powikłań po nacięciu krocza konieczna jest reoperacja i ponowne szycie.

5. Jak uniknąć nacięcia krocza?

• Ćwicz mięśnie Kegla na kilka miesięcy przed porodem.
• Masuj krocze i wejście pochwy na kilka tygodni przed porodem.
• Stosuj ciepłe kompresy na krocze w czasie porodu.
• Stosuj w czasie porodu pozycję stojącą lub kuczną.
• Masuj wejście pochwy podczas porodu.

Należy pamiętać, że każda kobieta ma inną budowę ciała. Przed podjęciem decyzji o epizjotomii trzeba wziąć pod uwagę:

• elastyczność tkanki krocza w czasie porodu,
• masę dziecka,
• obwód główki dziecka,
• konieczność podania kroplówki z oksytocyną,
• pozycję porodową.

Gdy dochodzi do samoistnego pęknięcia krocza, zazwyczaj jest ono płytkie. Natomiast nacięcie krocza zwykle narusza warstwę mięśni. Spór o nacinanie krocza ciągle trwa. Najważniejsze jednak jest to, by nie popadać w rutynę. Według badań statystycznych, w Polsce epizjotomię wykonuje się prawie u 90% kobiet rodzących. Wielu lekarzy wykonuje ten zabieg rutynowo u kobiet rodzących po raz pierwszy. Dla porównania poród naturalny z nacięciem krocza w Holandii stanowi 10% wszystkich porodów, a w Anglii – 27%.