Poród zabiegowy

Zdarza się czasem, że druga faza porodu nie postępuje. Skurcze macicy są słabe, poród jest powolny, a kobieta jest wyczerpana i nie ma już sił, aby przeć. W takiej sytuacji może być zagrożone życie dziecka – istnieje prawdopodobieństwo jego niedotlenienia i spadku tętna. Dlatego też lekarz może zdecydować się na użycie kleszczy lub próżnociągu (vacuum), a nawet na wykonanie cesarskiego cięcia. Wtedy taki poród nazywany jest porodem zabiegowym.

1. Kiedy powinien mieć miejsce poród zabiegowy?

Zaistniała sytuacja może wymagać wykonania odpowiednich manewrów w celu urodzenia dziecka (np. w położeniu podłużnym miednicowym). Również wtedy gdy zagrożone jest życie matki lekarz podejmuje takie działania. Decyzja o takim zakończeniu ciąży musi być podjęta na podstawie określonych kryteriów i w odpowiednim czasie. Obecnie około 10-15 porodów na 100 to porody zabiegowe.

Czasami jeszcze przed wystąpieniem porodu wiadomo, że urodzenie dziecka siłami natury nie będzie możliwe. Wtedy lekarz już wcześniej podejmuje decyzję o chirurgicznym zakończeniu ciąży. Daje to kobiecie czas i możliwość przygotowania się do takiego porodu, zarówno psychicznie jak i fizycznie. Należy jednak pamiętać, że najczęściej decyzja o porodzie zabiegowym zapada nagle podczas porodu naturalnego w obliczu występujących komplikacji.

Poród zabiegowy ma zapewnić szybkie przyjście na świat dziecka, aby nie doznało ono żadnych uszkodzeń. Czasami zdarza się, że kobiety mimo świadomości konieczności przeprowadzenia tego typu porodu mają poczucie, że pozbawione są uczestnictwa w tym wyjątkowym procesie, doświadczeniu. Ich wyobrażenie porodu było inne i czują się zazdrosne o doświadczenia matek, które urodziły dziecko w sposób naturalny.

2. Poród kleszczowy

Zobacz film: "Powikłania poporodowe"

Kleszcze położnicze to dwa połączone ze sobą ramiona, na końcu których znajdują się uchwyty o kształcie łyżek, umożliwiające objęcie główki, i odpowiednio wygięte. Lekarz wprowadza je do kanału rodnego i obejmuje nimi główkę dziecka. Podczas parcia przesuwa dziecko w kierunku wyjścia.

Kleszcze można zastosować, gdy spełnione są pewne kryteria:

• główka dziecka znajduje się w dolnym odcinku kanału rodnego;
• szyjka macicy jest w pełni otwarta;
• wody płodowe odpłynęły;
• lub matka nie jest już wstanie przeć.

Podczas zabiegu użycia kleszczy znieczulony zostaje nerw sromowy lub rodząca otrzymuje znieczulenie zewnątrzoponowe.

Gdy uda się wydostać już główkę dziecka z kanału rodnego, poród dalej przebiega naturalnie.

3. Zagrożenia stosowania kleszczy

Głównym zagrożeniem użycia kleszczy są urazy. Często zdarzają się pęknięcia krocza czy pochwy. Często kobiety po takim porodzie zabiegowym czują się gorzej i dłużej dochodzą do siebie. Dziecko narażone jest na otarcia skóry, krwiaki, wgniecenia czy porażenia nerwów, które ustępują bez następstw. Mogą pojawić się poważniejsze urazy — pęknięcie czaszki, pęknięcie namiotu móżdżku czy uszkodzenie krwionośnych naczyń mózgowych, ale zdarzają się one bardzo rzadko.

4. Zastosowanie próżniociągu

Przyrząd ten działa na zasadzie pompy ssącej — do główki dziecka przykłada się metalową lub plastikową końcówkę i wytwarza podciśnienie, kontroluje je, a w czasie skurczu pociąga za przyssawkę, przesuwając dziecko. Po jego użyciu na główce dziecka pozostaje przedgłowie, które ustępuje po 24 godzinach. Mogą pojawić się krwiaki i krwawienia wewnątrzczaszkowe, które winny się wchłonąć po kilkunastu dniach najpóźniej.

5. Cesarskie cięcie

Wykonuje się je z wielu powodów. Najczęstszym jest ukończenie poprzedniej ciąży w taki właśnie sposób. Cięcie to przeprowadza się w przypadku nieprawidłowego ułożenia płodu, kiedy dziecko jest za duże, żeby przejść przez kanał rodny lub kanał rodny jest za mały, by je pomieścić. Kolejnym wskazaniem jest niedotlenienie płodu – jeśli w czasie badania kardiotokograficznego okaże się, że występują wahania tętna płodu, a serce reaguje w nieprawidłowy sposób na skurcze. Konieczność cesarskiego cięcia pojawia się także w razie wypadnięcia pępowiny lub ucisku na nią główki dziecka – może odciąć to dopływ krwi i spowodować zatrzymanie serca płodu. Wskazaniem do operacyjnego ukończenia ciąży jest łożysko przodujące (pokrywa ujście kanału rodnego) lub przedwczesne odklejenie łożyska (dziecko nie otrzymuje wtedy od matki tlenu). Również: brak postępu porodu i ciężkie nadciśnienie tętnicze matki.

Podczas cięcia kobieta jest najczęściej przytomna – otrzymuje znieczulenie podpajęczynówkowe lub zewnątrzoponowe i może zobaczyć dziecko zaraz po wydobyciu go z macicy.

Cesarskie cięcie polega na przecięciu powłok brzusznych i mięśnia macicy, by przez powstały otwór wydobyć dziecko, a następnie łożysko z błonami płodowymi. Każda warstwa tkanek zostaje później zszyta. Obecnie stosuje się poprzeczne nacięcie w podbrzuszu.

Zastosowanie cesarskiego cięcia pozwala na urodzenie zdrowego dziecka i uniknięcie uszkodzenia dróg rodnych kobiety. Należy jednak ono do dużych operacji i może mieć swoje konsekwencje. Największą może być trudny do opanowania krwotok. Do innych powikłań należą: zakażenia, wstrząs spowodowany utrata krwi, zatory oraz uszkodzenia pęcherza moczowego i odbytnicy.

6. Jak uniknąć porodu zabiegowego?

Niektórych sytuacji nie można przewidzieć, jednakże kobieta może przygotować się do porodu poprzez:

• rozmowę z położną, która wyjaśni wątpliwości;
• domową gimnastykę (rozluźnianie i napinanie mięśni miednicy;
• a podczas porodu: parcie dopiero podczas skurczu, nie na siłę, poruszanie się podczas pierwszej fazy porodu, by szyjka szybciej się rozszerzyła, masowanie brodawek – organizm wytworzy więcej oksytocyny, korzystanie z wody.

Takiego rodzaju porody mogą pozostawić ślad w kobiecej psychice, wpłynąć na jej samoocenę, powodować, że uważają, że zostały pozbawione czegoś ważnego. Niezależnie jednak od sposobu w jaki urodziły, są matkami i nic tego nie zmieni. Dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak mogą wyglądać różne scenariusze porodów, przygotować się do nich, by później móc współpracować z lekarzem.