Standardy opieki okołoporodowej, czyli do czego ma prawo kobieta rodząca
Poród to bardzo intymne i stresujące wydarzenie. Dlatego tak ważna dla kobiety jest odpowiednia opieka, wsparcie i poczucie bezpieczeństwa. Niestety zdarzają się przypadki, gdy zamiast intymności i euforii rodząca przeżywa dramat. Bo personel nie uszanował jej praw i przekonań, odmówił podejmowania decyzji.
1. Kampania Fundacji Rodzić po Ludzku
Tymczasem, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 2012 roku każda kobieta rodząca ma określone prawa. A szpitale mają obowiązek je respektować. Niestety nie zawsze tak się dzieje. Dlatego w obronie kobiet przygotowujących się do porodu stanęła Fundacja Rodzić po Ludzku, przygotowując kampanię informacyjną pt. "Rodzę – mam prawa".
Zobacz także
Zbliża się twoj termin porodu? Zobacz, jakie słowa musisz znać, zanim zacznie się akcja.
– Robimy tę kampanię, ponieważ chcemy, żeby kobiety w Polsce wiedziały, że wg prawa mogą rodzić w zgodzie z własnymi potrzebami. Poród może być wydarzeniem rodzinnym i intymnym, które odbywa się w atmosferze szacunku i zrozumienia. Kobieta, jesli chce powinna poruszać się spontanicznie, podejmować decyzje oraz być rzetelnie informowana o stanie zdrowia jej i dziecka. Ma prawo do pierwszego przytulenia dziecka "ciało do ciała" oraz wsparcia położnej środowiskowej po porodzie – mówi Daria Omulecka z Fundacji Rodzić po Ludzku.
Warto poznać swoje prawa i w szpitalu domagać się ich poszanowania. Poród powinien być przeżyciem dla kobiety, a nie tylko zabiegiem medycznym.
2. Prawa kobiety w ciąży
Każda kobieta przygotowująca się do porodu może przygotować jego plan i zabrać go ze sobą do szpitala. Tuż przed samym rozwiązaniem personel powinien omówić z ciężarną ten plan i wziąć pod uwagę opisane w nim wskazówki i decyzje kobiety. Ważne jest również, by zarówno lekarz, jak i położna proponowali rodzącej poród aktywny, czyli w ruchu, najlepiej na piłce lub z pomocą worka sako.
Oprócz tego personel szpitala powinien kobietę wspierać emocjonalnie, traktować z szacunkiem, zrozumieniem i empatią. W żadnym przypadku nie powinien na nią krzyczeć lub komentować jej zachowania.
3. Standardy opieki nad kobietą i dzieckiem
Prawa kobiety rodzącej określają tzw. Standardy Opieki Okołoporodowej. Dokument ten podkreśla podmiotowość każdej pacjentki oraz możliwość podejmowania przez nią decyzji dotyczących porodu fizjologicznego (czyli takiego, który przebiega, angażując siły i drogi natury).
Podstawowym prawem każdej kobiety rodzącej jest prawo do poszanowania intymności i godności. Jeśli istnieją wskazania medyczne i musi ona przejść zabieg (np. nacięcie krocza, cesarskie cięcie) – przy jego wykonywaniu może być obecna tylko osoba go wykonująca (lekarz, położna). Na obecność innych kobieta może – ale nie musi – wyrazić zgodę.
Zgodnie ze standardami opieki okołoporodowej kobieta ma także prawo do obecności przy porodzie osoby bliskiej. Może to być ojciec dziecka, matka rodzącej, przyjaciółka lub doula. Rozporządzenie nie określa stopnia pokrewieństwa osoby bliskiej z rodzącą.
Kobiecie przysługuje również dostęp do pełnej informacji na temat przebiegu ciąży, porodu, połogu, wszystkich zastosowanych procedur medycznych i ich konsekwencji. Lekarz ani położna nie mogą nic ukrywać ani unikać odpowiedzi. Powinni za to przekazać informacje w sposób jasny, klarowny i łatwo przystępny, na każdym etapie ciąży lub porodu.
Bardzo ważną rzeczą jest także prawo do co najmniej dwugodzinnego, nieprzerwanego kontaktu „skóra do skóry” (STS). To bardzo ważne, ponieważ nowo narodzone dziecko, dotykając swoim ciałkiem skóry matki, kolonizuje dobre bakterie, słyszy znajome bicie serca, tempo oddechu i czuje zapach skóry i dotyk mamy. To wszystko pomaga w uspokojeniu się po trudach przejścia przez drogi rodne i w regulacji temperatury.
Istnieją jednak sytuacje, gdy kontakt skóra do skóry może zostać przerwany. To zagrożenie życia lub zdrowia matki bądź dziecka. Zbyt duża liczba kobiet jednocześnie rodzących i brak miejsca na oddziale nie powinny być przyczyną braku zastosowania kontaktu STS.
4. Prawa kobiety po porodzie
To jednak nie koniec. Rozporządzenie ministra zdrowia reguluje także kwestię praw kobiety po porodzie.
Według nego każda świeżo upieczona mama ma prawo do czterech wizyt położnej środowiskowej w ciągu sześciu tygodni po porodzie, czyli w czasie połogu.
Położna powinna zbadać matkę i dziecko, udzielić wskazówek dotyczących pielęgnacji noworodka, poinformować rodziców o szczepieniach ochronnych, przedstawić zalety karmienia piersią i – w razie potrzeby – udzielić pomocy w tym zakresie.
– Nowoczesne Standardy Opieki Okołoporodowej pomagają wrócić do tego, co naturalne i instynktowne, przypominając, że to ty znasz swoje ciało najlepiej. To samo ciało, które od zawsze potrafiło całować, przytulać, od zawsze wie, jak urodzić – podsumowuje Daria Omulecka z Fundacji Rodzić po Ludzku.
