KTG płodu - charakterystyka badania
Ktg to badanie, które umożliwia lekarzowi albo położnej obserwować zarówno czynność serca płodu, jak i częstotliwość skurczy mięśni macicy. Z reguły pierwsze ktg w ciąży wykonuje się w okolicach ustalonego terminu porodu. Jeśli jest jednak konieczność, najwcześniej ginekolog zleca to badanie w 25. tygodniu ciąży.
1. Ktg - co to za badanie?
Badanie KTG płodu to inaczej kardiotokografia, czyli połączenie badania kardiologicznego i tokograficznego. Jest to badanie wykonywane w przypadku podejrzenia arytmii, tachykardii lub bradykardii u płodu oraz w przypadku porodów obciążonych dużym ryzykiem.
Badanie można wykonywać jako test niestresowy lub stresowy (wymagający podania oksytocyny). Ten drugi rodzaj badania wykonywany jest w przypadku, jeśli pierwszy test był nieprawidłowy.
2. Jak wygląda badanie ktg ?
KTG jest wykonywane za pomocą kardiotokografu. Posiada on dwie głowice. Jedna z nich to głowica tokografu, badająca zmiany ciśnienia wewnątrz jamy macicy (poprzez cewnik) lub rejestrująca skurcze macicy przez skórę, dzięki czujnikowi umieszczonemu na brzuchu matki.
Badanie kardiograficzne serca płodu wykonywane jest za pomocą elektrokardiografu lub sondy ultrasonograficznej (USG). Podstawowe badanie kardiotokograficzne trwa 30 minut. Można je przedłużyć do 60 minut.
Badanie kardiotokograficzne najpierw jest wykonywane jako test niestresowy. Polega na rejestrowaniu czynności serca płodu i skurczów macicy przez 30 minut. Badanie może zostać przedłużone do 60 minut.
Test stresowy wykonywany jest w przypadku testu niereaktywnego, czyli braku akceleracji bicia serca płodu (akceleracje powinny pojawiać się raz na jakiś czas).
Test stresowy wygląda tak samo, jednak przed rozpoczęciem pomiarów matce podawana jest oksytocyna. Pojawią się wtedy skurcze macicy, które obciążą serce płodu. Wtedy powinny pojawić się akceleracje bicia serca płodu (wynik testu jest negatywny, ale oznacza, że dziecko jest zdrowe).
3. Co może wykazać zapis ktg?
Przede wszystkim badanie rejestruje tzw. „częstość podstawową”. To średnia częstotliwość bicia serca dziecka. Nie bierze się w niej pod uwagę akceleracji i deceleracji. Prawidłowa częstość uderzeń serca płodu to między 110 a 150 uderzeń na minutę. Taki wynik mieści się w normie i oznacza, że wszystko jest w porządku (chociaż bierze się pod uwagę także inne czynniki).
Jeśli norma jest przekroczona o co najmniej 10 uderzeń w dół, czyli wynosi poniżej 100 uderzeń na minutę, dziecko ma bradykardię. O 20 uderzeń więcej to z kolei tachykardia. Oba te zaburzenia mogą być wywołane niedotlenieniem, problemami z krążeniem czy chorobami przewlekłymi u matki.
Niedotlenienie wewnątrzmaciczne płodu może być wywołane zaciśnięciem pępowiny lub uciskiem macicy na żyłę główną, co może zdarzyć się przy leżeniu na wznak.
Dodatkowo obserwuje się, czy zmienność liczby uderzeń na minutę mieści się w przedziale 5 do 25 uderzeń na minutę. Akceleracje, czyli niewielkie przyspieszenia akcji serca u płodu, powinny występować co najmniej 2 razy w ciągu 10 minut. Takie przyspieszenie trwa około 15 sekund i oznacza, że częstotliwość akcji serca wzrasta o 15 uderzeń serca na minutę.
Deceleracje, czyli okresowe zwolnienia pracy serca, nie powinny występować wcale u zdrowego płodu. Trwają one również około 10 sekund i oznaczają o 15 uderzeń na minutę mniej.
4. Ktg - skurcze porodowe
Aparat ktg służy również do analizy skurczów porodowych. Maszyna ta pozwala precyzyjnie określić czy poród już się rozpoczął. Skurcze porodowe na ktg uwidocznione są na dolnym wykresie. Im większa ich intensywność tym linia obrazująca ich siłę będzie wyższa.
Im większa z kolei częstotliwość skurczy tym cześciej rejestrowane będą wahania na linii wykresu. Dzięki temu wykresowi lekarz może ocenić jak szybko może nastąpić poród lub czy już trwa.
