Starając się o dziecko pamiętaj o kwasie foliowym
Wiele kobiet sięga po niego dopiero, gdy dowiaduje się o ciąży. Tymczasem suplementacja tej witaminy jest ważna również przed poczęciem. Jednak u ok. 50% Polek, na skutek defektu w genie MTHFR, kwas foliowy nie przyswaja się w pełni. A że nie daje on żadnych widocznych objawów, kobiety nawet nie wiedzą o jego istnieniu.
1. Kwas foliowy – dlaczego jest tak ważny jeszcze przed zajściem w ciążę?
Ponieważ nieprawidłowości, do których prowadzi niedobór kwasu foliowego (witaminy B9) powstają najczęściej w pierwszych tygodniach życia płodowego, a więc w momencie, gdy kobieta jeszcze nie jest nawet świadoma, że spodziewa się dziecka.
Pierwsze 4 tygodnie ciąży są decydujące przede wszystkim jeśli chodzi o prawidłowy rozwój układu nerwowego przyszłego potomka. W tym czasie zamyka się bowiem cewa nerwowa - struktura, z której w kolejnych tygodniach ciąży powstaje mózg i rdzeń kręgowy.
Jeśli już na początku ciąży matka nie dostarczy dziecku odpowiednich dawek kwasu foliowego, może się ono urodzić obarczone wadami cewy nerwowej, np. z rozszczepem kręgosłupa, przepukliną oponowo-rdzeniową albo z bezmózgowiem.
Takie dziecko będzie również zagrożone innymi zaburzeniami rozwojowymi, np. autyzmem i zespołem Downa. Przyjmując na 3 miesiące przed zapłodnieniem 0,4 mg kwasu foliowego dziennie można zmniejszyć ryzyko wystąpienia wszystkich tych wad rozwojowych u dziecka. Jest to dawka profilaktyczna, zalecana wszystkim kobietom w wieku rozrodczym.
2. Mutacja genu MTHFR – jak ogranicza wchłanianie kwasu foliowego
Żeby organizm był w stanie wchłonąć kwas foliowy musi się on najpierw przekształcić do formy aktywnej. Niestety mutacja genu MTHFR zaburza proces tego przekształcania. Kwas foliowy dostarczany wraz z pożywieniem albo w formie zwykłych suplementów diety, nie przyswaja się prawidłowo.
W takiej sytuacji nie pomoże ani jedzenie dużych ilości bananów, szpinaku, brukselki czy szparagów (produktów obfitujących w ten składnik), ani łykanie dostępnych w aptekach preparatów z kwasem foliowym. Chyba że, zamiast zwykłego kwasu foliowego kobieta zacznie brać zmetylowany.
3. Zmetylowany kwas foliowy – szansą dla matki na prawidłowy przebieg ciąży
Zmetylowany, czyli już przetworzony, łatwy do przyswojenia przede wszystkim przez nosicielki mutacji w genie MTHFR. Zastępując zwykły kwas foliowy jego przetworzona formą ciężarna będzie mogła uzupełnić braki kwasu foliowego i zabezpieczyć dziecko przed wadami wrodzonymi, nawet jeśli posiada defekt genetyczny. Po przetworzona formę kwasu foliowego nie należy jednak sięgać od razu, bez upewnienia się czy rzeczywiście jest ona konieczna.
4. Badanie MTHFR – dostarcza ważnych informacji na temat stanu zdrowia matki i dziecka
Mutacja genu MTHFR nie daje żadnych widocznych objawów, dlatego jedynym skutecznym sposobem jej wykrycia jest badanie genetyczne. Najczęściej wykonuje się je z wymazu z policzka, dlatego jest to też całkowicie bezbolesne i jednocześnie szybkie badanie.
Po wykryciu mutacji kobieta może zacząć zażywać zmetylowany kwas foliowy, dzięki czemu pozbędzie się niedoborów tej witaminy. Sobie zapewni tym samym dobre samopoczucie, zmniejszy u siebie ryzyko rozwoju anemii, zakrzepicy i miażdżycy, a swoje dziecko uchroni przed poważnymi wadami rozwojowymi.
5. Kwas foliowy w ciąży – jak wpływa na samopoczucie przyszłej matki
Niski poziom kwasu foliowego w organizmie wywołuje uczucie zmęczenia i problemy z koncentracją, może być też przyczyną anemii megaloblastycznej, stanów depresyjnych i bezsenności. Niedobór witaminy B9 sprzyja ponadto rozwojowi chorób układu krążenia.
Dzieje się tak, ponieważ spadek kwasu foliowego w organizmie wiąże się ze wzrostem homocysteiny, która występując w nadmiarze niszczy ściany naczyń krwionośnych. W uszkodzonych naczyniach szybciej dochodzi z kolei do rozwoju miażdżycy i zakrzepicy.
Zbyt wysokie stężenie homocysteiny spowodowane mutacją genu MTHFR oraz towarzyszące mu zmiany zakrzepowe są szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Mogą bowiem sprawić, że dziecko będzie rosło wolniej, albo nie zagnieździ się w macicy i ostatecznie dojdzie do poronienia.
