Zdrowa dieta dla dziecka – co powinno się w niej znaleźć, produkty niewskazane

Zdrowa dieta dla dziecka powinna być zrównoważona i różnorodna. Tylko w ten sposób jest bowiem w stanie stale zaopatrywać rozwijający się organizm w niezbędne składniki odżywcze. Nie mniej istotne jest, by wykluczyć z niej produkty, które szkodzą. Jakie są najważniejsze zasady tworzenia najlepszego jadłospisu dla dzieci?

1. Dlaczego zdrowa dieta dla dziecka jest ważna?

Zdrowa dieta dla dziecka, czyli sposób żywienia, który respektuje zasady prawidłowego żywienia opracowanych przez specjalistów, jest bardzo ważna z wielu powodów. Po pierwsze pozwala na dostarczenie organizmowi dziecka odpowiednich ilości wszelkich substancji odżywczych, które są niezbędne do rozwoju i wzrostu oraz optymalnego funkcjonowania.

Zdrowa dieta jest również elementem profilaktyki chorób, zwłaszcza dietozależnych, takich jak otyłość czy zaburzenia metaboliczne, ale i osteoporoza, niektóre choroby nowotworowe czy schorzenia przebiegające na tle immunologicznym.

Zobacz film: "Kiedy rozpocząć trening czystości?"

To także inwestycja, ponieważ umożliwia kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych, co będzie owocowało w przyszłości.

2. Zdrowa dieta dla dziecka – zasady żywienia dziecka

Specjaliści, lekarze i dietetycy opracowali dekalog prawidłowego żywienia. Jakie są najważniejsze zasady zdrowej diety dla dziecka? Najważniejsza jest różnorodność i równowaga w diecie dziecka. Oznacza to konieczność przestrzegania zasad racjonalnej, dobrze zbilansowanej i urozmaiconej diety. Ma to związek z tym, że nie istnieje produkt, który zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze w wystarczających ilościach (nie zaspokaja wszystkich potrzeb żywieniowych organizmu).

Aby uniknąć niedoborów, ale i nadmiaru różnych składników odżywczych, dzieci powinny codziennie jeść:

• produkty zbożowe, które są podstawowym źródłem węglowodanów złożonych (oraz energii), także witamin, szczególnie z grupy B (tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas foliowy), składników mineralnych (magnez, cynk) i błonnika pokarmowego. Zdrowa dieta dla dziecka zakłada ograniczanie i wykluczanie białego pieczywa i makaronów. Lepszym wyborem jest chleb pełnoziarnisty, razowy oraz graham. Wartościowe są również płatki owsiane i grube kasze, takie jak kasza gryczana oraz pełnoziarnisty makaron, oraz płatki śniadaniowe (zamiast przetworzonych wersji),
• produkty mleczne będące źródłem wapnia (ma ogromne znaczenie w rozwojowym okresie życia), białka, ryboflawiny, witaminy B12. Co jeść? Warto pamiętać o 2–4 dużych szklankach chudego mleka. Można je zastąpić jogurtem, kefirem, podawać ser i twaróg,
• produkty wysokobiałkowe. To tłuste ryby morskie, drób, chude mięso, jaja lub nasiona roślin strączkowych (takie jak groch, fasola, soja i soczewica, które są źródłem nie tylko wartościowego białka, ale i potasu, magnezu, żelaza, tiaminy, niacyny, pirydoksyny, folianu i błonnika),
• warzywa i owoce (najlepiej w postaci surowej), które uzupełniają zdrową dietę dziecka w witaminy i minerały, ale i inne cenne substancje biologicznie aktywne. Polecane są również warzywa i owoce mrożone, a także soki warzywne i niesłodzone soki owocowe,
• niewielką ilość tłuszczów roślinnych. To zarówno oleje i oliwy, jak i awokado, orzechy i nasiona.

Do gotowania, duszenia czy smażenia polecany jest olej rzepakowy lub oliwa z oliwek. Z kolei olej słonecznikowy czy olej kukurydziany powinny być spożywane tylko na surowo, na przykład jako dodatek do surówek czy sałatek, ze względu na dużą łatwość utleniania podczas obróbki termicznej.

Bardzo ważne również jest zachęcanie dziecka do spożywania regularnych posiłków i przekąsek, co pozwala utrzymać stały poziom energii. Regularność posiłków przeciwdziała także nadmiernemu podjadaniu. Nie mniej ważne jest także nawadnianie organizmu poprzez picie dużych ilości wody.

Mówiąc o zdrowej diecie, nie sposób nie wspomnieć o konieczności wdrożenia aktywności fizycznej, która jest niezbędna dla zdrowia i dobrego samopoczucia dziecka. Polecane sporty dla dzieci to m.in. tańce, pływanie, gimnastyka.

Trzeba również pamiętać, że sytuacji, gdy dziecko choruje przewlekle, zmaga się z alergią bądź ma szczególne wymagania dietetyczne, w sprawie indywidualnych potrzeb żywieniowych dziecka dobrze jest skonsultować się z pediatrą lub dietetykiem.

3. Zdrowa dieta dla dziecka – co wykluczyć?

Zdrowa dieta dla dziecka oznacza także różne ograniczenia i wykluczenia. Te dotyczą głównie:

• czerwonego i tłustego mięsa,
• produktów o dużej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych (NKT są obecne w smalcu, tłustym mięsie, tłustych wędlinach, tłustych produktach mlecznych, śmietanie, czekoladzie, kremach, lodach, chipsach),
• dużej ilości tłuszczów (zwłaszcza zwierzęcych),
• produktów zawierających znaczne ilości cholesterolu i izomerów trans nasyconych kwasów tłuszczowych (np. twarde margaryny),
• nadmiaru soli,
• żywności wysoko przetworzonej, zup instant, dań gotowych, typu fast food (hamburgery, frytki, pizza),
• niezdrowych przekąsek (np. chipsy),
• napojów typu cola, „energetyk” czy słodzone soki owocowe,
• cukru i słodyczy.

Unikanie cukru i słodyczy nie tylko chroni przed próchnicą zębów i ułatwia utrzymanie optymalnej masy ciała i zapobiega otyłości, ale i pozwala zapobiec sytuacji, gdy cukier wypiera z jadłospisu wartościowe produkty. Zyskuje na tym także zdrowie ogólne: słodycze dostarczają dużych ilości tłuszczu, najczęściej NKT i cholesterolu oraz izomerów trans.