Problemy z pisaniem

Nauka pisania rozpoczyna się w pierwszej klasie szkoły podstawowej. Niektóre dzieci całkiem sprawnie radzą sobie z pisaniem liter i cyfr, innym wychodzi to gorzej i muszą więcej pracować. Niestety, czasami intensywne ćwiczenia nie przyczyniają się do poprawy pisma, gdyż niekształtne litery to nie skutek lenistwa malucha czy jego niestaranności, co raczej specyficznego zaburzenia o nazwie dysgrafia. Psychologowie biją na alarm, że wśród polskich pięcio- i sześciolatków pojawiła się niebezpieczna wzrostowa tendencja do wtórnej dysgrafii z powodu złego przygotowania manualnego dzieci do nauki pisania. Jak przeciwdziałać problemom z pisaniem u maluchów?

1. Problemy z nauką pisania

Z przeprowadzonych na reprezentatywnej grupie dzieci badań wynika, że jedna trzecia pięciolatków i sześciolatków w Polsce wykazuje problem z pisaniem i rysowaniem. Jest to bardzo poważny kłopot, gdyż nauka pisania to jedna z najważniejszych umiejętności kształtowanych na pierwszym etapie kształcenia. Okazuje się, że małe dzieci nie są przygotowane pod względem manualnym do chwytania długopisów, ołówków i kredek. Z czego to może wynikać, według psychologów? Za wtórną dysgrafię u dzieci w wieku szkolnym czyni się odpowiedzialnym nadmierne przesiadywanie przed komputerem oraz grami video, w które grają maluchy. Komputerowe myszki, joysticki, touchpady nie dają możliwości ćwiczenia chwytu pęsetkowego, w którym zazwyczaj trzyma się długopis czy nożyczki.

Nie każdy problem z pisaniem u dziecka można uznać za dysgrafię. Warto jednak wiedzieć, kiedy interweniować i co może świadczyć o tym, że maluch jest dysgrafem. Dysgrafię najczęściej określa się jako niski poziom graficzny pisma – pismo jest nieestetyczne, nieczytelne, litery odtwarzane są niestarannie i niedokładnie. Ponadto, obserwuje się nierówne zagęszczenie pisma i nieproporcjonalne litery. Raz dziecko pisze dużymi „wałami”, by zaraz drobić. W jednej linijce litery prawie nachodzą na siebie, a w drugiej – są tak rozrzedzone, że ledwo mieści się jeden wyraz. Pismo jest ułożone niejednolicie, np. litery są stawiane pod różnym kątem – raz kładą się na lewo, drugim razem – na prawo. Brakuje odstępów między słowami albo połączeń liter w obrębie wyrazu. Litery w słowie są łączone w nieprawidłowy sposób. Czasami wydaje się, jakby dziecko pisało drżącą ręką.

2. Jak pomóc dziecku w nauce pisania?

Zobacz film: "Cyfrowe drogowskazy ze Stacją Galaxy i Samsung: część 2"

By literki pisane przez dzieci były bardziej kształtne i równe, trzeba kształcić zdolności manualne dziecka. Na nic się jednak zda przepisywanie zeszytów czy książek – nauka pisania sprawia maluchowi trudność i zmuszanie go do ćwiczeń graficznych tylko go zniechęca i demotywuje. Najlepiej kształtować motorykę małą u dzieci poprzez takie zabawy, jak: wspólne rysowanie, malowanie, lepienie z plasteliny lub masy solnej, pomaganie mamie przy wyrabianiu ciasta na pierogi, nawlekanie nitki na igłę itp. Jakie jeszcze zajęcia pomogą w ćwiczeniu zręczności palców i nadgarstków?

• Rysowanie figur geometrycznych.
• Przesypywanie mąki przez sitko.
• Układanie puzzli.
• Wycinanie nożyczkami.
• Kolorowanie kolorowanek.
• Budowanie z klocków.
• Sortowanie małych guzików i koralików.
• Nakręcanie zabawek na sprężynkę.
• Gra w bierki.
• Kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną.
• Robienie wydzieranek z bibuły lub kolorowych papierów i przyklejanie ich do kartonu.
• Rysowanie szlaczków.
• Odrysowywanie szablonów.
• Łączenie punktów linią ciągłą.
• Kreskowanie konturów równoległymi poziomymi lub pionowymi liniami.
• Zamalowywanie dużych kartonów kolistymi ruchami.

Powyższe propozycje ćwiczeń to nie tylko szansa na poprawę jakości pisania u dziecka i rozwój jego umiejętności manualnych, ale też okazja do ciekawego spędzenia czasu z maluchem. Starajmy się monitorować, jak pisze dziecko, by jego trudności w nauce pisania nie spowodowały większych niepowodzeń szkolnych i nie zniechęciły całkowicie szkraba do nauki.