Dopalacze wypalają mózg, chroń swoje dziecko!
Miały pobudzać organizm, a go niszczą. Sięgają po nie coraz młodsze osoby, nieświadome skutków, jakie może nieść za sobą ich zażywanie. Dopalacze, bo o nich mowa, zbierają w tym roku śmiertelne żniwo. Jak ochronić przed nimi dziecko? Jakie zachowania powinny wzbudzić naszą czujność?
1. Czym są dopalacze?
Dopalacze to substancje psychoaktywne, których zażycie wywołuje w organizmie określone stany: halucynacje, pobudzenie, euforię czy odurzenie. Sami farmakolodzy mają problem z ustaleniem, co można kwalifikować jako dopalacz. Niektórzy nazywają je narkotykami, które jeszcze do niedawna były legalne.
Dopalacze naturalnego pochodzenia, a więc zioła, zawierają substancje halucynogenne, a wśród nich związki pozyskane z muchomora plamistego lub czerwonego, kratoma, powoju hawajskiego czy szałwii wieszczej. Jeden dopalacz zawiera w sobie mieszankę wielu roślin, z których każda zawiera trujące alkaloidy. Zażycie tak toksycznego związku może wywołać nieodwracalne dla naszego organizmu skutki. W skrajnych przypadkach prowadzi do śmierci.
2. Jak działają?
W dobie tak łatwo dostępnych używek trzeba jak najwięcej czasu poświęcać na rozmowę z dzieckiem i uświadamiać, jak groźne jest korzystanie z dopalaczy.
– Ryzyko sięgania po dopalacze przez młodych jest duże ze względu na odbiór poznawczy. Nie kojarzą się one z narkotykami, ale z substancjami podnoszącymi poziom energii (tzw. energetykami). Stąd też działania profilaktyczne ukierunkowane na narkotyki nie chronią przed sięganiem po dopalacze – mówi Wiesław Poleszak, psycholog i psychoterapeuta z Lublina.
Gdy tylko zauważysz, że twój nastolatek dziwnie się zachowuje, jego działania są nieprzewidywalne, a nastroje zmienne, jak najszybciej ustal, jaka jest tego przyczyna.
Syntetycznie wytworzone dopalacze działają jak narkotyki. Mefedron, pochodna efedryny, działa na człowieka jak kokaina – zaburza pracę serca (powoduje zwolnienie, a następnie gwałtowne przyspieszenie akcji serca), rozszerza źrenice, podnosi ciśnienie krwi, wywołuje drżenie mięśni i przyspieszenie oddechu, zmniejsza również zapotrzebowanie na jedzenie i sen.
Benzylopiperazyna i inne pochodne piperazyny, które mogą stanowić składnik dopalaczy, działają jak amfetamina czy metamfetamina – rozszerzają źrenice, podnoszą ciśnienie, przyspieszają oddech, wywołują jadłowstręt i zwiększają wydalanie moczu. Bardzo pobudzają, zwiększają wydolność psychomotoryczną, powodują bezsenność, a po długotrwałym zażywaniu – spadek wagi.
Po przyjęciu tego typu dopalaczy zwiększa się pewność siebie i zadowolenie, które już po chwili może przerodzić się w nerwowość, drażliwość czy nawet napad agresji. JWH-018, organiczny związek chemiczny wykorzystywany w dopalaczach, działa podobnie jak marihuana i haszysz. Po zażyciu nawet niewielkiej dawki pojawia się nadwrażliwość zmysłowa, omamy, a nastrój może zmienić się gwałtownie od doświadczania euforii do stanu depresyjnego.
3. Objawy zatrucia
Dopalacze są bardzo niebezpieczne dla naszego organizmu. Mogą uszkodzić wszystkie narządy. To, jak zadziałają na organizm, uzależnione jest od wielu czynników – wpływ ma rodzaj dopalacza, dawka, jaką się wzięło, ilość substancji toksycznych, okoliczności zażycia, np. wypity przy okazji alkohol czy mieszanie z innymi narkotykami. Istotny jest też wiek, waga oraz stan zdrowia osoby, która zażyła dopalacz.
Najczęstsze objawy po dopalaczach to:
- stany lękowe,
- zaburzenia rytmu serca, migotanie przedsionków,
- bóle głowy,
- bóle w klatce piersiowej,
- bezsenność,
- kłopoty z koncentracją,
- nadmierna potliwość,
- oczopląs,
- szczękościsk,
- omamy wzrokowe i słuchowe,
- nudności, wymioty.
Zażycie dużej dawki dopalaczy może prowadzić do gwałtownych skoków ciśnienia, zawału serca, udaru mózgu, niewydolności nerek i wątroby, a także silnych napadów agresji i braku kontroli nad własnych zachowaniem.
4. Nielegalne, ale dostępne
Jeszcze w 2010 roku dopalacze były w Polsce legalnie dostępne. Po przyjęciu polityki antydopalaczowej zamknięto ok. 1,4 tys. sklepów. Obecnie, po kolejnej ustawie narkotykowej, rząd naszego kraju liczy na to, że dostęp do dopalaczy będzie mocno ograniczony. Czy tak się jednak stanie? Handlarze mają swoje sposoby. Dopalacze można kupić w pozornie niewzbudzającym podejrzeń sklepie z pamiątkami, w pawilonie oferującym zabawne gadżety, w budkach ze słodyczami. Sklepy oferujące te substancje psychoaktywne oficjalnie zajmują się czymś innym. Kiedy sprawa zostaje wykryta, zmieniają szyld albo adres. Najwięcej dopalaczy kupowanych jest jednak w sieci. Zwróć więc uwagę na to, jakie strony przegląda twoje dziecko.
Chociaż tradycyjne narkotyki mają postać białego proszku, tabletek, płynu, wyglądają jak skręty, susz czy nasiona, na rynku pojawiają się dopalacze, które trudno rozpoznać. Jest to szczególnie niebezpieczne zarówno dla dzieci, które często mogą być nieświadome tego, z jaką substancją mają do czynienia, jak i dla opiekunów, u których kolorowe lizaki, pastylki wyglądające jak cukierki, małe piłeczki, saszetki przypominające te z odświeżaczem powietrza i wiele innych, na pozór dziecięcych gadżetów, nie wzbudzają żadnych podejrzeń.
5. Jak pomóc?
– Aby skutecznie pomagać, potrzebne są systemowe i konsekwentne działania rodziców, szkoły, administracji samorządowej i krajowej. Powinny one przyjąć postać interwencji na kilku poziomach: informacyjnym (rzetelnym i bez emocji), edukacyjnym (uczenie zaspokajania potrzeb w konstruktywny sposób) oraz dobrego prawa ograniczającego dostęp i obrót dopalaczami – uprzedza W. Poleszak.
Najważniejsza jest rozmowa i dobry kontakt z dzieckiem. Nigdy nie powinnaś być nadmiernie podejrzliwa. Jednak jeżeli nastolatek od dłuższego czasu dziwnie się zachowuje, ciągle przesiaduje w swoim pokoju, nie chce z tobą rozmawiać, znika gdzieś ze znajomymi, ma huśtawki nastrojów – od radości, wręcz euforii, do ogromnego smutku albo złości – łatwo wpada w szał, a jego działania są nieprzewidywalne – możesz mieć do czynienia z dopalaczami. Zmianom w psychice towarzyszą również objawy somatyczne takie jak: utrata apetytu, wręcz jadłowstręt, przekrwienie gałek ocznych, permanentna bezsenność, wymioty i biegunka.
Co zrobić, gdy dziecko bierze dopalacze? Niezbędna może okazać się fachowa pomoc – wizyta u psychologa, pedagoga szkolnego, a nawet u terapeuty uzależnień. Czasem konieczna może być zmiana środowiska, odcięcie od rówieśników, którzy mają zły wpływ na twoje dziecko. Ważne jest także, aby ustalić, dlaczego dziecko sięgnęło po narkotyki. Czy ma jakieś poważne kłopoty, czy było po prostu ciekawe nowej używki. Pamiętaj, aby nigdy nie zostawiać dziecka samego z problemem.
Zobacz także:
Amfetamina a nauka - szokujące dane!
