Przyczyny palenia papierosów

Palenie papierosów jest postrzegane przez młodzież jako przejaw dorosłości. Szacuje się, że inicjacja nikotynowa w Polsce przypada już na wiek około 9. roku życia. Dlaczego dzieci coraz częściej sięgają po papierosy, bagatelizując skutki nikotynizmu? Przyczyny palenia wśród młodzieżysą różne, np. ciekawość, naśladowanie palących rodziców albo starszych kolegów, namowa rówieśników, chęć zaimponowania innym i podkreślenia odwagi decyzji. Najczęściej dzieci zapalają pierwszego papierosa wskutek zachęty kolegów. Potem palenie staje się metodą na odreagowanie frustracji i stresów. Dlaczego palenie „fajek” stało się klasyczną chorobą dziecięcą?

1. Nikotynizm wśród młodzieży

Dzieci sięgają po papierosy nie tylko za namową rówieśników czy wskutek „przyzwyczajenia do nikotyny” ze względu na rodziców-palaczy. Mimo szeregu kampanii nikotynowych i roztaczania wizji poważnych konsekwencji zdrowotnych wywołanych nałogiem tytoniowym liczba palących nastolatków wciąż rośnie. Na dzieciakach zdają się nie robić żadnego wrażenia takie statystyki, jak ta, że co 10 sekund na świecie umiera człowiek na chorobę wywołaną paleniem papierosów. Młodzież nie ma świadomości, co tak naprawdę pali. Dzieci nie wiedzą, że papieros, oprócz tytoniu, zawiera metale ciężkie, aceton, cyjanowodór, czad czy kadm. Młodzież traktuje palenie papierosów jako rozrywkę. Często obstaje przy argumentacji, że przecież palenie stanowi mniej szkodliwą dla zdrowia alternatywę niż alkoholizm.

Niestety organizm dziecka szybko uzależnia się od dawek nikotyny, a do tego dochodzi uzależnienie emocjonalne – od doznań, uczucia relaksu i odprężenia po zapaleniu papierosa oraz uzależnienie behawioralne – pojawia się przymus „robienia czegoś z rękoma”. Możliwość zachorowania na raka płuc, astmę, przewlekłe zapalenie oskrzeli, wrzody żołądka czy spadek libido wydają się młodzieży perspektywą bardzo odległą. Nie reagują oni na apele dorosłych, nauczycieli i rodziców, coraz częściej sięgając po paczki papierosów. Wiek inicjacji nikotynowej z roku na rok się obniża, a koncerny tytoniowe liczą zyski. Mimo negatywnych doznań po zapaleniu pierwszego papierosa, np. nudności, wymiotów, zawrotów głowy, bólów, drgawek i zaburzeń pracy serca, młodzi pchani ciekawością i chęcią zaimponowania rówieśnikom sięgają po następnego papierosa.

2. Dlaczego dzieci zaczynają palić papierosy?

Zobacz film: "Jak możesz pomóc maluchowi odnaleźć się w nowym środowisku?"

Okazuje się, że pierwszy papieros nie przypada na okres adolescencji (dojrzewania), ale na młodszy wiek szkolny (9 – 10 rok życia). Z czego wynika fascynacja papierosami u dzieci?

• Do papierosów jest względnie bardzo łatwy dostęp i praktycznie nieograniczona możliwość ich zakupu.
• Do palenia papierosów przez dzieci przyczyniają się nieprawidłowe wzorce wyniesione z domu, a więc obserwacja rodziców-palaczy.
• Paleniu papierosów przez dzieci sprzyjają kampanie reklamowe firm tytoniowych.
• Sięganie po papierosa wynika z potrzeby zaimponowania innym i zrobienia wrażenia na kolegach.
• Dzieci chcą się poczuć bardziej dorosłe, ważne, gotowe do podejmowania ryzyka.
• Palenie papierosów to niejako przełamywanie tabu.
• Palenie wynika też z konformizmu dzieci i chęci przypodobania się rówieśnikom oraz zaskarbienia sobie ich uznania.
• Dzieci palą papierosy dla „prestiżu społecznego”.
• Poprzez papierosy chcą poczuć się niezależne, buntują się wobec zakazów świata dorosłych.
• Palenie papierosów może wynikać z braku umiejętności mówienia w sposób asertywny „nie”, kiedy jest się namawianym do zapalenia przez kolegów.
• Młodzi twierdzą, że palenie jest modne.
• Palenie papierosów stanowi sposób radzenia sobie ze stresem i rozluźnienia się.
• Wśród młodzieży panuje pogląd, że abstynenci nikotynowi to słabeusze i mięczaki.

3. Skutki nikotynizmu wśród dzieci

Dzieci są bardziej podatne na uzależnienia niż dorośli. Szacuje się, że ci, którzy popalali lub palili systematycznie w dzieciństwie lub w okresie dorastania, są znacznie bardziej narażeni na nałóg tytoniowy niż niepalący. Eksperci twierdzą, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że ci, którzy nie sięgnęli po papierosa do 20. roku życia, w ogóle nie będą palić. Młodzież jednak daje się omamić reklamami papierosów, które podkreślają element zabawy, towarzyskości i przygody. Poza tym reklamy papierosów kreują przekonanie, że palenie to społecznie akceptowana norma. Nikt jednak nie uświadamia maluchów, że nikotynizm obniża sprawność poznawczą. Dzieci palące uzyskują gorsze wyniki w nauce, mają problemy z koncentracją uwagi, potrzebują więcej czasu na odrabianie prac domowych, mają gorszą pamięć i popełniają w zadaniach testowych więcej błędów.

Mali palacze mają zazwyczaj niższy wzrost, mniejszy obwód klatki piersiowej, mniejszą pojemność płuc oraz mniejszą wagę ciała. Osiągają gorsze rezultaty w dziedzinie sportu – wolniej biegają, maszerują, pływają. Poza tym częściej chorują na alergie i astmę, pomijając już fakt, że ich skóra wygląda szarzej i starzej, nasila się trądzik, pojawiają się zmiany skórne, egzemy, wypryski, łuszczyca, zęby stają się żółte, a ubrania i włosy śmierdzą dymem tytoniowym. Dzieci, chcąc poczuć się dorosłe i dojrzałe, tak naprawdę potwierdzają swoją dziecinność, dając się namówić rówieśnikom na jednego papieroska. Eksperymentalna zabawa z papierosem może stać się kosztownym uzależnieniem na całe życie. Kariera palacza rozwija się tak bardzo szybko i niepostrzeżenie, że może nawet nie zdążyć zauważyć, kiedy staje się niewolnikiem nałogu.