Dziecko 18 miesięcy
Dziecko w wieku 18 miesięcy żwawo chodzi do przodu i do tyłu, panuje nad swoim ciałem i ruchami, co daje mu poczucie pewności siebie. Maluch staje się sprawniejszy fizycznie, jego ciało jest sprężyste, bardziej umięśnione, a zabawy na świeżym powietrzu dostarczają mnóstwa frajdy i stwarzają okazję do doskonalenia aparatu ruchowego dziecka. Półtoraroczne dzieci chętnie badają swoje ciało, dotykają się, uwielbiają paradować na golasa po całym domu lub w ogrodzie. Dziecięcy ekshibicjonizm wynika z pragnienia maluchów doświadczania świata różnymi zmysłami – dotykiem, wzrokiem, słuchem, smakiem, węchem. Jak wygląda życie z perspektywy 18-miesięcznego dziecka? Jak prezentuje się rozwój półtorarocznego malucha?
1. Rozwój fizyczny dziecka półtorarocznego
Spora część pedagogów uważa, że 18 miesiąc życia jest ważniejszy w rozwoju szkraba niż pierwsze urodziny. Dziecko staje się małym odkrywcą. Wszystko go ciekawi. Fascynuje go jego ciało. Lubi wyzwolić się z pieluszki i biegać po mieszkaniu z gołą pupą. Na trening czystości jest jednak jeszcze troszkę zbyt wcześnie. Kiedy chcesz nauczyć malucha korzystania z nocnika, najlepiej rozpocznij pierwsze próby w okolicach wiosny i lata, kiedy na dworze jest ciepło i maluch może biegać z wilgotnymi majtkami. Półtoraroczne dzieci zdają sobie sprawę z niektórych funkcji swoich części ciała. Uczą się też, że siusiu i kupka nie biorą się znikąd. Pierwsze udane próby korzystania z nocnika sprawiają, że maluch dostrzega korzyści wyswobodzenia się z niewygodnej pieluchy i zaczyna komunikować swoje potrzeby fizjologiczne. Rodziców wprawia w zakłopotanie fakt, że maluchy zaczynają interesować się także swoimi narządami płciowymi. Niepotrzebnie wpadają w panikę i piętnują zachowania dziecka, które nie ma świadomości, dlaczego dotykanie się po „siusiaku” jest złe. Maluchy nie dotykają się „tam”, by sprawić sobie przyjemność seksualną. Ich zainteresowanie ciałem nie ma pobudek erotycznych, jakie rodzicie mylnie im przypisują. Intymne miejsca ciekawią tak samo, jak rączki, nóżki, dłonie czy pępek.
Półtoraroczne dziecko charakteryzuje się znaczną ruchliwością i żywiołowością. Wszędzie go pełno. Maluch doskonali się w chodzeniu, bieganiu, wchodzeniu na fotele, huśtaniu itp. Dzieci w tym wieku uwielbiają zabawy ruchowe i zabawy na świeżym powietrzu. Prawdziwą radochę czerpią z możliwości wyhasania się na placu zabaw, na którym wdrapują się na drabinki, zjeżdżalnie, huśtawki itp. Jako rodzic trzeba umiejętnie asekurować szkraba, by nie spadł i nie zrobił sobie krzywdy. Nie trzymajmy jednak malucha kurczowo za rękę. Dajmy mu trochę swobody, by mógł poznawać świat. Maluch uwielbia bawić się z rodzicami, np. turlać się po dywanie, chować się przed nimi, skakać po poduszkach. Zabawy ruchowe pozwalają rozładować energię maluszka, ułatwiają zasypianie, a także wzmacniają kości i mięśnie oraz ćwiczą równowagę. Popołudniowe spacery świetnie wpływają na układ krążenia malucha, wzmacniają odporność dziecka i dotleniają jego tkanki. Przyrost masy ciała i wzrostu jest już znacznie wolniejszy niż we wcześniejszych etapach życia. By być pewnym, czy nasze dziecko rozwija się prawidłowo pod względem fizycznym, warto zajrzeć do siatek centylowych.
2. Rozwój emocjonalno-społeczny dziecka półtorarocznego
Półtoraroczne dziecko coraz bardziej zdaje sobie sprawę ze swojej autonomii i niezależności. Cieszy się, kiedy jest pytane o zdanie i ma szansę powiedzieć, co czuje lub co myśli. W ten sposób kształtuje się jego poczucie wartości i pewność siebie. Maluch ma swoje preferencje, chce dokonywać wyborów, np. czy woli pić sok jabłkowy, czy bananowy. Zaczyna się buntować, kiedy czegoś mu się zabrania. Ma zdanie na różny temat. Kształtują się też jego preferencje smakowe – jedne dania maluch wcina, aż mu się uszy trzęsą, innych potraw dziecko nawet nie tknie. W wieku 18 miesięcy pojawia się wielu niejadków. Czasem jednak brak apetytu u dziecka jest przesadzony. To częściej mamy histeryzują, kiedy ich maluszek nie przybiera na wadze. Mniejszy przyrost wagi wynika przecież ze znacznej ruchliwości szkraba, który spala kalorie, biegając czy wspinając się. By zachęcić dziecko do jedzenia, można stworzyć atrakcyjne posiłki, np. kolorowe kanapki, na których ułoży się warzywa w kształt uśmiechniętych buziek. Można także zaangażować szkraba w układanie plasterków ogórków czy pomidorów na chlebie.
Dziecko poczuje się dumne, że może pomóc mamie i chętniej zje przygotowany przez siebie posiłek. By maluch chętniej jadł, spożywajcie dania razem. Niech jedzenie nie będzie „za karę”, w samotności, w krześle postawionym w kącie kuchni. Czerpcie przyjemność ze wspólnych obiadów. Półtoraroczne dzieci są też często nieśmiałe. Najlepiej czują się w obecności osób znanych, które kochają i do których czują się przywiązane – rodziców, rodzeństwa, dziadków. Nie odczuwają jeszcze potrzeby kontaktów z rówieśnikami. Jeżeli nawet spotkają się z kolegami, np. w piaskownicy, to dominują zabawy samotne albo równoległe – maluchy naśladują rówieśnika, ale nie wchodzą bezpośrednio w interakcje. Poza tym niechętnie dzielą się swoimi zabawkami i wszystko jest obdarzane etykietką „moje”. Maluch chętnie naśladuje rodziców, wciela się w mamę lub tatę. Trenuje poprawną wymowę coraz trudniejszych wyrazów. Oczekuje akceptacji i wsparcia. Korzystniejsze wychowawczo w tym okresie są pochwały i nagrody niż nagana i kara. Półtoraroczne maluchy zabiegają o uwagę, chcą być w centrum zainteresowania i chętnie powtarzają zachowania, za które zostały pochwalone przez dorosłych.
3. Rady dla rodziców półtorarocznych dzieci
18 miesiąc życia dziecka to czas wielu zmian. Kiedy maluch był do tej pory karmiony piersią, można zastanowić się, czy nie warto byłoby odstawić go już od cyca. Dziecko dostało już od mamy to, co najcenniejsze w związku z naturalnym karmieniem. Jego układ odpornościowy funkcjonuje całkiem dobrze, a źródłem wapnia i witamin mogą być mleka modyfikowane, kakao, koktajle mleczne, sery, kefiry, jogurty itp. Wiele mam, czując się już zmęczone laktacją, decydują się przestać karmić piersią. Wybór jest jednak sprawą indywidualną. Warto zadbać, by dieta dziecka była urozmaicona, pełna świeżych i suszonych owoców, warzyw oraz ryb morskich. Półtoraroczne dzieci zaczynają też trening czystości, a także odrzucają smoczek, który do tej pory ssały. Rezygnują powoli z dziecięcych przywilejów (pieluch, smoczka, karmienia piersią), choć nie dzieje się to bez płaczu i protestów. Rodzice dzieci 18-miesięcznych powinni pamiętać też o ostatnim szczepieniu na błonicę, polio i krztusiec i cieszyć się, kiedy ich mały szkrab z uśmiechem na buzi fascynuje się światem.