Jak nauczyć dziecko alfabetu?
W życiu dziecka przychodzi taki moment, w którym dzięki pomocy dorosłych zaczyna poznawać świat literek. Każde dziecko należy traktować indywidualnie i rozbudzać w nim ciekawość poznania alfabetu, odpowiadającą jego etapowi rozwoju. Maluchy najłatwiej jest nauczyć rozpoznawania liter za pomocą różnego rodzaju zabaw i gier, w trakcie których można w pierwszej kolejności nauczyć dziecko, z jakich liter składa się jego własne imię.
1. Od czego zacząć naukę liter?
Poznawanie alfabetu na początkowym etapie dobrze jest zacząć od zabaw z klockami. Klocki z literkami dostępne są w sklepach z zabawkami, ale można także samemu wykonać literki i nakleić je na klocki. Bawiąc się z dzieckiem, proponujemy mu, aby nauczyło się układać swoje imię z dostępnych literek. Wypowiadamy każdą literkę imienia dziecka wyraźnie i wskazujemy właściwy klocek.
Oprócz klocków dostępne są gumowe maty w kształcie puzzli, na których oprócz liter zamieszczone są także cyfry. Można w ten sposób zainteresować dziecko układaniem kompozycji z liter albo cyfr. Dla utrwalenia nauki warto wyposażyć się w specjalne magnesy na lodówkę w kształcie literek i wraz z dzieckiem przypinać je w miarę poznawania nowego słowa.
Starszym dzieciom proponujemy wierszyki, rymowanki i piosenki, a tym, które składają już literki w słowa, przywieszamy karteczki z wyraźnie napisanym słowem odpowiadającym np. sprzętom domowym. Można nakleić karteczkę na lodówkę albo szafę i poprosić dziecko, aby przeczytało, co jest na niej napisane. Tego rodzaju nauka przez zabawę wykorzystuje szereg bodźców i naturalną ciekawość dziecka. Im dziecko jest starsze, zwiększamy poziom trudności. I tak któregoś dnia można napisać dziecku wiadomość, np. „mama cię kocha”.
2. Kiedy zacząć naukę alfabetu?
Przez pierwsze lata życia dziecka najistotniejszy jest rozwój ruchowy, a zatem wszelkie zabawy na świeżym powietrzu, wspinanie się po drabinkach, skakanie przez przeszkody, zabawy z piłką, taniec czy zwyczajne turlanie się po podłodze przyniosą dziecku więcej korzyści także w aspekcie poznawczym i intelektualnym niż siedzenie na dywanie w jednej pozycji i układanie puzzli.
Ruch poprawia wskaźniki inteligencji i wpływa na większą zdolność koncentracji. A zatem to od prawidłowego rozwoju ruchowego i sprawności fizycznej dziecka zależą jego przyszłe sukcesy na poziomie intelektu. Nie ma jednak określonej ścisłej granicy, kiedy najlepiej zacząć naukę alfabetu, ponieważ to, czy nauka ta przebiegnie sprawnie, zależy od samego dziecka. Najłatwiej jest wykorzystywać na taką naukę te momenty, w których dziecko samo zaczyna dopytywać się, np. podczas spaceru, co jest napisane na szyldzie sklepowym albo kiedy interesuje się, jak napisać wyraz mama, tata albo inny.
Zanim przystąpisz do nauki alfabetu, upewnij się, że dziecko jest na to gotowe. Łatwo rozpoznać gotowość dziecka, bo zwyczajnie przejawia ono zainteresowanie formą pisemną. Poza tym chętnie rysuje, nazywa różne rzeczy, przegląda książeczki i pyta o różne słowa. Pamiętaj, żeby uczyć dziecko pojedynczych liter i następne wprowadzać dopiero, kiedy masz pewność, że dziecko opanowało poprzednią literę.
Dobrym pomysłem jest utrwalanie krótkich wyrazów i w ten sposób zapamiętywanie liter, np.: dom, kot, auto. Przy wyrazach, które można przedstawić dziecku dźwiękowo warto to robić, ponieważ w ten sposób wykorzystujemy dodatkowe bodźce ułatwiające przyswajanie danej wiedzy. Powiedz zatem: aaaauto i zaintonuj dźwięk ruszającego samochodu, żeby dziecko skojarzyło słowo z faktycznym przedmiotem.
Ucząc dziecko nazywania przedmiotów codziennego użytku, możesz dodatkowo omówić z dzieckiem przeznaczenie danego sprzętu. Ucząc nazw warzyw i owoców, warto zrobić dziecku ucztę z poznawanych słów, a podsumowaniem nauki może być rysunek z podpisem.
Nawet jeśli dziecko się pomyli albo zapomni literek, nie krytykuj go i nie oceniaj zbyt surowo. Zastanów się raczej, jak jeszcze można urozmaicić naukę alfabetu, aby ułatwić dziecku zapamiętywanie.