Rozwój fizyczny malucha
Dziecko dwu-, trzyletnie jest bardzo sprawne motorycznie. Nie wolno go zostawić samego, bo możemy być pewni, że zaraz wykorzysta swoje umiejętności, wyrzucając, np. wszystko z szuflad albo przestawiając zawartość szafek.
Rozwój fizyczny malucha cechuje nie tylko znaczna zręczność manualna, ale dziecko także szybko biega, chodzi bez pomocy dorosłych, wspina się na schody. To czas bardzo intensywnego rozwoju psychofizycznego. Maluch kształtuje poczucie odrębności, swoje „Ja”. Bardzo dużo rozumie, lepiej posługuje się językiem i chce być samodzielny.
1. Motoryka malucha
Dziecko w wieku 24-36 miesięcy nie jest już takim niezręcznym i zależnym od nas we wszystkim bobasem, którego trzeba przewinąć, nakarmić i można kontrolować jego poczynania, oddając go sobie z rąk do rąk. Ponad dwuletnie dziecko to „żywe srebro”, wszędzie go pełno, szybko chodzi i biega, testuje rzeczywistość, wszystko go ciekawi, zadaje mnóstwo pytań typu „Co to?” albo „Dlaczego?”.
Dziecko w tym wieku jest bardzo sprawne ruchowo i manualnie. Dobrze rozwinęły się już umiejętności w zakresie dużej i małej motoryki. Maluch rzadko się przewraca, wchodzi i schodzi ze schodów samodzielnie, bez pomocy dorosłego, korzystając ewentualnie z poręczy. Wchodząc na schody, stawia stopy naprzemiennie, a nie jak wcześniej, dostawiając nogę do nogi.
Mimo znacznie rozwiniętych umiejętności motorycznych dziecko nie potrafi do końca przewidzieć niebezpieczeństwa, dlatego wymaga kontroli rodziców. Maluszki w tym okresie rozwojowym potrafią jeździć na rowerku z trzema kółkami, ochoczo odpychając się nogami od nawierzchni. Bardzo szybko biegają i sprawnie chodzą, dlatego ciężko je upilnować. Coraz mniej się przewracają, uderzają o kanty mebli.
Rozwijają swój zmysł równowagi, chętnie bawiąc się na różnego rodzaju huśtawkach i zjeżdżalniach. Bardzo lubią się wspinać, chodzić po krawężnikach itp. Dziecko jest też bardzo sprawne manualnie. Jego rączki potrafią pociąć nożyczkami papier, układać wieże z siedmiu klocków, otworzyć drzwi zamknięte na klamkę i rysować zawzięcie pisakami po kartkach (i nie tylko).
Ponad dwuletnie dzieci chętnie zdejmują ubranka i składają je do szafek. Lubią szczotkować samodzielnie ząbki, zakręcać i odkręcać kran, bawić się w wannie z wodą. Ważą około 13-15 kg, mierzą około 86-88 cm, chociaż każde dziecko rozwija się w sposób indywidualny, więc nie należy panikować, kiedy nasz mały szkrab nie prezentuje norm przewidzianych w siatkach centylowych.
Dzieciaki w tym wieku ochoczo skaczą, uwielbiają zabawy z piłką, umieją chodzić do tyłu. Są samodzielne w samoobsłudze, np. jedzą za pomocą łyżeczki, piją same z kubeczka, lepiej kontrolują swoją fizjologię. Na ten okres rozwoju dziecka przypada doskonalenie treningu czystości – w wieku 2-3 lat dziecko potrafi sygnalizować potrzeby fizjologiczne i korzystać z nocnika.
2. Samodzielny maluch
Drugi i trzeci rok życia to niezwykle intensywny i interesujący moment rozwoju szkraba. To okres doskonalenia już nabytych i kształtowania się nowych umiejętności oraz czas skrajnych emocji. Dziecko chce być niezależne, samodzielne, nie lubi, kiedy się je wyręcza.
Rodzice powinni pamiętać, by wspierać malucha w samorozwoju, a nie ograniczać jego „zapędy eksploratorskie”. Ważne jest, by budować jego poczucie samodzielności i kompetencji. Nie wolno poprzez nagminną pomoc dawać do zrozumienia dziecku, że bez dorosłych sobie nie poradzi, bowiem buduje się wówczas przekonanie, że jest nieskuteczne w działaniu. Dziecko dwuletnie zaczyna mieć „swoje sprawy”, potrafi zająć się przez kilkanaście minut absorbującą dla niego rzeczą, zabawką, zjawiskiem.
Maluszek jest nadal silnie przywiązany do rodziców, ale dziecko zaczyna się coraz bardziej buntować. Może pojawić się negatywizm dziecka. Dominują komunikaty „nie” oraz „moje”, co świadczy o kształtowaniu się poczucia indywidualności, odrębności.
Dziecko potrafi być uparte, nie umie do końca kontrolować swoich emocji, chce być w centrum uwagi, jest zazdrosne o innych. Mimo zainteresowania rówieśnikami, dwulatek bawi się jeszcze sam. Dominują zabawy równoległe, polegające na tym, że dzieci bawią się obok siebie, nie ze sobą, wykonując podobne czynności. Naśladują dorosłych, bawiąc się „na niby” (tzw. zabawy tematyczne).
Dwu-, trzylatkowi trudno dzielić się zabawkami. Maluch bardzo chętnie okazuje uczucia, lubi się przytulać, pojawia się poczucie humoru, uwielbia się wygłupiać przed „widownią”.
Dziecko wstydzi się nieznajomych. Kiedy się złości, rzuca zabawkami, może histerycznie płakać, gryźć, drapać, bić. Wykonuje proste polecenia, ale lubi lekceważyć zakazy, ignorując słowa „Nie wolno!”. Jest bardzo ciekawe świata, chce wykonywać samodzielnie różne czynności, np. odebrać telefon albo jeść.
Potrafi pokazać części ciała, naśladuje odgłosy zwierząt, z zaciekawieniem ogląda książeczki. W okresie 2-3 lat ważne stają się rytuały. Szczególnego znaczenia nabierają czynności związane z zasypianiem, nakładanie piżamki, mycie się, opowiadanie bajeczek. Dzieci w tym wieku często budzą się z krzykiem z powodu koszmarów sennych.
Okres rozwojowy maluchów to wyzwanie nie tylko dla dzieci, ale i dla rodziców. Nie krytykuj dziecka, jeżeli nie prezentuje zdolności takich, jak jego rówieśnicy. Każdy szkrab ma indywidualne tempo rozwoju. Wspieraj swojego brzdąca i zachęcaj do poznawania świata.