Przyczyny moczenia nocnego

Fragment książki pt: "Dziecko i jego środowisko. Wyzwania pediatrii w XXI wieku – problemy zdrowotne dzieci w wieku szkolnym"

Etiologia moczenia nocnego jest wieloczynnikowa. W patomechanizmie moczenia nocnego zwraca się uwagę na: nocną poliurię, zbyt małą pojemność pęcherza moczowego oraz brak wybudzania się dziecka, pomimo sygnałów z przepełnionego pęcherza moczowego. Nocna poliuria to zwiększone wytwarzanie moczu nocą, spowodowane zaburzeniem dobowego rytmu wydzielania wazopresyny i/lub peptydów natriuretycznych. U dzieci moczących się nie zaobserwowano fizjologicznego nocnego wzrostu wydzielania wazopresyny, co skutkuje nocnym wielomoczem. Około 1/3 pacjentów z moczeniem nocnym charakteryzuje się zbyt małą pojemnością pęcherza moczowego, ocenianą w czasie snu. Ilość moczu prawidłowo wyprodukowana w nocy przekracza ją, co prowadzi do zmoczenia. Niejednokrotnie wykonane w ciągu dnia badania urodynamiczne nie wykazują odchyleń od normy. Zmniejszenie pojemności pęcherza może być spowodowane nadczynnością wypieracza.

Dziecko nie potrafi zahamować skurczów wypieracza występujących okresowo w fazie gromadzenia moczu podczas snu z powodu opóźnionego dojrzewania mechanizmów regulujących czynność dolnych dróg moczowych.

U dzieci tych moczenie występuje najczęściej w drugiej części nocy, obserwowane są również epizody wielokrotnego zmoczenia. U części moczących się nocą istotną rolę odgrywają zaburzenia wybudzania. Możliwe i skuteczne wybudzenie po wypełnieniu pęcherza determinowane jest przez prawidłowe współdziałanie różnych ośrodków nerwowych (układ siatkowaty odpowiedzialny za głębokość snu, miejsce sinawe odpowiadające za wybudzanie, ośrodek mikcji w moście, podwzgórze, rdzeń kręgowy i kora mózgowa) i wydzielanych przez nie neuroprzekaźników. Opóźniona ich koordynacja może mieć podłoże genetyczne.

Zobacz film: "Co należy wiedzieć na temat fizjologii dwulatka?"

Objaw moczenia nocnego może występować w chorobach układu moczowego (wady dróg moczowych, kamica moczowa, zakażenia układu moczowego, nowotwory pęcherza moczowego) i nerwowego (urazy, zapalenia i guzy rdzenia kręgowego, urazy i guzy mózgu, neuropatie, choroby demielinizacyjne). Przyczyną moczenia nocnego mogą być także nieneurogenne zaburzenia czynności dolnych dróg moczowych (pęcherz nadreaktywny, nieneurogenny pęcherz neurogenny, czyli zespół Hinmana). Moczenie nocne może towarzyszyć chorobom przebiegającym z wielomoczem (cukrzyca, moczówka - niezależnie od etiologii, zaawansowane stadia przewlekłej choroby nerek). Opisywane jest także u pacjentów otyłych, z padaczką, zaparciami, w stanach alergicznych, u dzieci z przerostem migdałków podniebiennych i migdałka gardłowego. W grupie dzieci z opóźnionym rozwojem i z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) jest ono obserwowane częściej aniżeli w populacji ogólnej. Perinatalne nieprawidłowości (niedotlenienie, toksemia, niska masa urodzeniowa), zwiększające ryzyko neurologicznych dysfunkcji, mogą również być związane z moczeniem nocnym.

Fragment książki pt.: "Dziecko i jego środowisko. Wyzwania pediatrii w XXI wieku – problemy zdrowotne dzieci w wieku szkolnym".

Autor: pod red. A Steciwko, D. Kurpas i L. Sochockiej

Rok wydania: 2011

Wydawca: Wydawnictwo Continuo