Rozwój dziecka - pierwszy rok, miesiąc po miesiącu

Kalendarze i podręczniki, które podają, jak przebiega rozwój dziecka miesiąc po miesiącu, pozwalają rodzicom oceniać postępy swoich pociech i wstępnie diagnozować zaburzenia rozwojowe. Pierwszy rok życia dziecka jest bowiem okresem niezwykle intensywnych zmian, które pojawiają się z tygodnia na tydzień. W okresie niemowlęcym dziecko przekształca się z maleńkiego noworodka, który może spać nawet 23 godziny na dobę w niemowlaka, który wypowiada już pierwsze słowa i rozumie proste polecenia rodziców.

1. Rozwój dziecka - pierwszy rok

Pierwsze 12 miesięcy w życiu dziecka jest określane jako okres niemowlęcy. W tym czasie w organizmie dziecka zachodzą niezwykle intensywne i szybkie zmiany. Niemowlak rozwija się fizycznie, psychicznie i umysłowo. Pomimo iż w początkowym okresie niemowlęctwa dziecko przesypia większość dnia, to już po upływie kilku miesięcy zaczyna niezwykle intensywnie interesować się światem i otaczającą go rzeczywistością. Chce poruszać się i jak najwięcej poznawać.

W ciągu pierwszych 12 miesięcy od urodzenia maluch wypowiada pierwsze sylaby, a następnie słowa, samodzielnie siada, raczkuje i próbuje stawiać nieśmiałe kroki. W tym okresie pojawiają się również pierwsze zęby mleczne, a dziecko przyjmuje pokarm inny niż mleko matki. Niemowlak zaczyna także rozpoznawać osoby ze swojego najbliższego otoczenia i reagować na swoje imię.

Zobacz film: "Rozwój niemowlęcia miesiąc po miesiącu"

2. Rozwój dziecka - miesiąc po miesiącu

Aby ułatwić śledzenie zmian w rozwoju niemowlęcia tworzone są specjalne kalendarze rozwoju dziecka, które podają postępy charakterystyczne dla danego okresu. Zobacz, jak rozwija się dziecko miesiąc po miesiącuw ciągu pierwszego roku życia:

• pierwszy miesiąc - dziecko w pierwszym miesiącu ma bardzo cienką i różową skórę, jego głowa wydaje się nieproporcjonalnie duża w stosunku do reszty ciała; dziecko w tym okresie kontaktuje się otoczeniem przez skórę, więc odczuwa każdy dotyk czy wzięcie na ręce; w trakcie pierwszego miesiąca maluch może przybrać na wadze ok. 500 gramów; dziecko w tym okresie silnie reaguje na bodźce, np. połaskotanie go w stopę i przesunięcie ręki w stronę palców spowoduje, że wyprostuje i napręży palce; niemowlak odwróci główkę i otworzy buzię, jeśli pogładzi się go po policzku, bo będzie przygotowywało się do karmienia - odruch ten zaniknie ok. 3-4 miesiącach życia dziecka;

• drugi miesiąc - wraz z zakończeniem pierwszego miesiąca dziecko przestaje być noworodkiem; ciało dziecka nabiera tłuszczyku i zmienia się jego pierwotne, płodowe ułożenie; dwumiesięczne dziecko położone na brzuszku potrafi już podnieść główkę i przytrzymać ją przez 10 sekund; niemowlak w tym okresie lubi patrzeć na twarze innych ludzi, potrafi już rozpoznać buzię swojej mamy, reagując na nią uśmiechem; niektóre dzieci w tym okresie zaczynają już same domagać się jedzenia, bo powiększają się ich brzuszki; pod koniec drugiego miesiąca dziecko zaczyna już wypowiadać pierwsze samogłoski;

• trzeci miesiąc - dziecko reaguje na bodźce dźwiękowe i obraca główkę w ich kierunku; trzymiesięczne dziecko bardzo chętnie poznaje swoje ciało, zaczyna dotykać brzuszka, ramion czy nóżek; niestety dziecko zaczyna wówczas wkładać palce do buzi, więc należy to hamować poprzez zakładanie skarpetek na rączki lub wkładanie smoczka do buzi - trzeba jednak robić to sporadycznie, ponieważ zbyt częste zakładanie skarpetek hamuje rozwój zdolności manualnych; u trzymiesięcznego malca można już zaobserwować głużenie (u wielu dzieci pojawia się już ono w drugim miesiącu); w czasie tego miesiąca, podobnie jak w drugim miesiącu, dziecko przybiera na wadze ok. 700 gramów;

• czwarty miesiąc – niemowlak w czwartym miesiącu staje się coraz bardziej ruchliwy, nie tylko podnosi główkę, ale także klatkę piersiową; chętnie wyciąga rączki do zabawek zawieszonych przy jego wózku czy łóżeczku, choć niemowlak w tym wieku nie potrafi jeszcze bawić się dwoma zabawkami jednocześnie; dziecko czteromiesięczne ma ustabilizowany rytm dnia – 2-3 drzemki dziennie; maluch głośno się śmieje i zaczyna wypowiadać głoski wargowe;

• piąty miesiąc - w piątym miesiącu dziecko zwiększa swoją wagę i w stosunku do masy urodzeniowej jest ona zazwyczaj dwa razy większa; długość ciała od długości w momencie urodzenia zwiększa się o ok. 10 cm; pięciomiesięczne dziecko powinno potrafić już zrobić „mostek”; wciąż nie potrafi jeszcze chwycić zabawki dwiema rękami, a jego głównym narządem poznawczym są usta; maluch zaczyna gaworzyć i wypowiadać pierwsze sylaby „ghee”, „ra”, „da”;

• szósty miesiąc - w tym miesiącu dziecko potrafi już odwrócić się na brzuch, jeśli leży na plecach i odwrotnie; z ciekawością bada swoje ciało i potrafi już odróżnić jego części od zabawek czy grzechotek; niektóre półroczne dzieci mają już pierwsze ząbki, zaczynają jeść zupki jarzynowe i soczki marchwiowe; dziecko coraz częściej gaworzy; trzeba podkreślić, że od tego momentu zaczyna się indywidualny rozwój dziecka i pojawiają się różnice między poszczególnymi dziećmi;

• siódmy miesiąc - cechą charakterystyczną tego miesiąca jest umiejętność siadania, pełzania i podciągania się do przodu; maluch potrafi już trzymać przedmiot w dwóch rękach, bawić się nim, obracać i manipulować; zdarza się, że siedmiomiesięczne dziecko potrafi już reagować na swoje imię; maluch uczy się gryźć i żuć;

• ósmy miesiąc - dziecko potrafi obracać się wokół własnej osi, samodzielnie siedzieć, choć ma problemy z utrzymaniem prostych pleców; nie potrafi jeszcze jednak chwytać zabawki opuszkami palców, a jedynie całymi rękoma; dziecko w tym wieku można uczyć klaskania i machania;

• dziewiąty miesiąc – dziecko waży ok. 6-7 kilogramów; nieraz potrafi już raczkować; maluch siedzi wyprostowany ok. minuty; może naśladować już niektóre zabawy manualne, jak np. „idzie rak nieborak”; świadomie zaczyna powtarzać sylaby, jak np. „ma-ma”; na rysunku pokazuje kotka czy pieska;

• dziesiąty miesiąc - dziesięciomiesięczny maluch jest sprawny, szybko raczkuje i siedzi wyprostowany, często ćwiczy równowagę; dziecko chętnie naśladuje gesty i mimikę osób z najbliższego otoczenia, ochoczo bawi się małymi przedmiotami;

• jedenasty miesiąc – dziecko samodzielnie wstaje i przytrzymuje się mebli; jedenastomiesięczne dziecko sprawnie raczkuje, potrafi turlać piłkę; maluch powinien już samodzielnie zjeść biszkopta lub jabłko pokrojone na ćwiartki;

• dwunasty miesiąc - waga dziecka jest średnio trzy razy większa niż w momencie narodzin; maluch posiada wówczas ok. sześć zębów; roczne dziecko stara się samodzielnie chodzić i wypowiada kilka pierwszych słów; rozpoznaje domowników i potrafi wypełniać niektóre polecenia.

Należy jednak pamiętać, że każde dziecko rozwija się inaczej, a każdy kalendarz rozwoju dziecka podaje przeciętne zmiany charakterystyczne dla danego okresu, które jednak nie muszą być tożsame z postępami twojego maluszka.