Choroby noworodka - jakie występują najczęściej?

Choroby noworodka często wywołują w rodzicach prawdziwy popłoch, ponieważ tak małe dziecko sprawia wrażenie całkowicie bezbronnego. Problemy zdrowotne u noworodka są szczególnie stresujące dla par debiutujących w roli rodziców, choć często nie stanowią poważnego zagrożenia dla dziecka. Na jakie choroby najczęściej zapadają noworodki? Jakie objawy są oznaką choroby noworodka?

1. Jakie są najczęstsze choroby noworodka?

Doświadczeni rodzice najczęściej potrafią odróżnić stany niezagrażające życiu dziecka od tych poważnych, jednak dla świeżo upieczonej mamy i taty każdy płacz wskazujący na dolegliwości bólowe może być powodem do zmartwień.

Na szczęście w większości przypadków choroby noworodków są niegroźne. Nie oznacza to jednak, że można je bagatelizować. Wszelkie niepokojące objawy u niemowlaka lub noworodka warto skonsultować z lekarzem, by w razie potrzeby móc odpowiednio szybko wdrożyć właściwe leczenie.

Choroby, które najczęściej występują u noworodka:

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowy sen niemowlaka?"

• przeziębienie;
• grypa;
• ciemieniucha;
• kolka.

U noworodków mogą jednak wystąpić także poważniejsze schorzenia. Na szczęście choroby te występują znacznie rzadziej. Wśród nich możemy wymienić:

• hemochromatozę noworodkową;
• noworodkowe zakażenie paciorkowcami grupy B;
• makrosomię płodu;
• chorobę krwotoczną noworodków;
• zaburzenia oddychania;
• bezdech;
• zespół aspiracji smółki;
• krwawienia wewnątrzczaszkowe;
• przetrwałe nadciśnienie płucne u noworodków.

2. Jakie są objawy najczęstszych chorób noworodka?

Pierwsze objawy choroby u noworodka lub u niemowlaka mówią nam, że powinniśmy jak najszybciej pomóc dziecku. Nawet z pozoru błaha infekcja może przejść w poważną chorobę, dlatego też każdy niepokojący objaw choroby niemowląt czy noworodków powinniśmy zgłosić lekarzowi. Oznaka choroby to m.in.:

• brak apetytu u noworodka;
• ból gardła;
• wypieki na twarzy (czerwone policzki) u dziecka;
• ospałe niemowlę, noworodek (dziecko dużo śpi podczas choroby);
• gorączka.
• katar;
• kaszel.

W przypadku ciemieniuchy objawem jest biały nalot na skórze głowy dziecka. Kolka objawia się bólem brzucha i podkurczaniem nóżek dziecka.

Warto uważnie obserwować nasze dziecko, aby nie przegapić oznak choroby.

3. Jakie są przyczyny chorób noworodka?

Dzieci rodzą się z niedojrzałym układem odpornościowym, są więc szczególnie narażone na działanie patogenów, należy zatem przestrzegać podstawowych zasad higieny i starać się nie wystawiać dziecka na kontakt z osobami chorymi, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania.

Warto od pierwszych dni budować odporność dziecka, a najlepszym sposobem na to jest karmienie malucha mlekiem matki, które jest stymulatorem mechanizmów immunologicznych u dziecka.

Przyczyną kolki jest z kolei niedojrzałość układu pokarmowego, natomiast ciemieniucha powstaje prawdopodobnie (nie zostało to jednak udowodnione) wskutek krążących w dalszym ciągu w organizmie dziecka hormonów matki.

Wśród przyczyn poważniejszych chorób noworodków możemy wymienić m.in.:

• stosowanie niektórych leków lub szkodliwych substancji przez matkę w czasie ciąży;
• dziedziczenie;
• infekcje;
• choroby matki (np. cukrzyca);
• niedotlenienie okołoporodowe lub zakażenie wewnątrzmaciczne;
• zaburzenia budowy naczyń płucnych.

4. Jakie są metody diagnozowania chorób u noworodka?

W zależności od choroby do postawienia diagnozy przeprowadzane są takie badania, jak:

• fizykalne badanie dziecka;
• wywiad matki;
• osłuchiwanie serca;
• badania laboratoryjne;
• RTG klatki piersiowej;
• biopsja wątroby;
• badanie USG przez ciemiączko;
• tomografia komputerowa;
• rezonans magnetyczny.

5. Jakie są metody leczenia i opieki nad chorym noworodkiem?

Metody leczenia chorób noworodka zależą od danego schorzenia i mogą obejmować:

• leczenie antybiotykami;
• inhalacje;
• leczenie objawowe.

Leczenie ciemieniuchy polega na delikatnym wyczesywaniu złuszczonej łuski przy pomocy miękkiej szczotki dla noworodków i stosowaniu preparatów rozmiękczających tę łuskę.

W przypadku kolki możemy jedynie łagodzić dolegliwości, wykonując masaż brzuszka i stosując ciepłe okłady. Ulgę może przynieść także delikatne kołysanie.

W poważniejszych chorobach leczenie obejmuje:

• podawanie witaminy K (w przypadku choroby krwotocznej noworodków);
• pulsoksymetrię;
• tlenoterapię;
• wentylację mechaniczną;

W przypadku występowania bezdechów ważne jest ograniczenie narażenia dziecka na czynniki, mogące prowokować lub nasilać występowanie objawów:

• zapewnienie odpowiedniej temperatury otoczenia;
• układanie malucha w pozycji, która zabezpiecza przed nadmiernym przegięciem lub odgięciem głowy;
• utrzymywanie drożności przewodu nosowego.

Chory noworodek z pewnością potrzebuje również spokoju oraz opieki rodziców.

6. Jakie są powikłania i długoterminowe skutki chorób noworodka?

Zwykłe przeziębienia, ciemieniucha czy też kolka nie pozostawiają żadnych długoterminowych śladów.

Powikłania w przypadku poważniejszych chorób mogą obejmować zaburzenia neurologiczne (najczęściej porażenie mózgowe dziecięce w umiarkowanej oraz ciężkiej postaci), a także głuchotę.

Warto monitorować stan zdrowia dziecka po wyleczeniu, stosując się do indywidualnych wskazówek lekarza.

7. Jakie są zalecenia dotyczące profilaktyki i ochrony zdrowia noworodka?

Aby chronić noworodki i niemowlęta przed chorobami warto zadbać o odporność maluszka m.in.:

• karmiąc go mlekiem matki;
• nie narażając malucha na kontakt z chorymi;
• ubierając dziecko stosownie do pogody;
• regularnie wietrząc pomieszczenia, w których przebywa dziecko.

W ramach profilaktyki i ochrony zdrowia noworodka przed poważniejszymi chorobami przyszła mama powinna:

• ograniczyć stosowanie leków do niezbędnego minimum;
• pozostawać pod kontrolą lekarza w przypadku chorób takich jak cukrzyca lub nadciśnienie;
• zaprzestać stosowania używek w ciąży;
• regularnie poddawać się badaniom lekarskim.

8. Jakie są perspektywy wyleczenia i dalszego rozwoju u dzieci dotkniętych chorobami w okresie noworodkowym?

Jak wyżej wspomniano, w większości przypadków choroby występujące u noworodków są uleczalne i nie pozostawiają trwałych następstw. Choroby te zwykle nie mają wpływu na dalszy rozwój dzieci.

W niektórych przypadkach mogą wystąpić jednak zaburzenia neurologiczne, które towarzyszą dziecku przez całe dalsze życie.

9. Jak wspierać zdrowie i rozwój noworodka w przypadku chorób?

W zależności od choroby należy wdrożyć odpowiednie leczenie, zalecone przez pediatrę.

Dzieci ze stwierdzonym przetrwałym nadciśnieniem płucnym powinny zostać objęte długofalową obserwacją neurologiczną, kardiologiczną i psychologiczną.

W przypadku choroby krwotocznej należy dbać o prawidłowe odżywianie dziecka, zapewniając mu wymaganą dzienną dawkę witaminy K.

U dzieci, które przebyły krwawienie do komór mózgu, zalecane jest systematyczne wykonywanie pomiarów głowy po wypisaniu dziecka do domu, ponieważ stabilizacja poszerzenia komór mogła być chwilowa.

Warto regularnie powtarzać USG przez ciemiączko, pozwalające obserwować obraz dojrzewania mózgu.

Dzieci z rozpoznanym zespołem aspiracji smółki należy poddać długofalowej obserwacji neurologicznej i psychologicznej.