Słuch u niemowląt

Słuch u niemowląt jest już stosunkowo dobrze rozwinięty, gdyż jego rozwój zaczął się już w życiu płodowym. Słuch u noworodka jest bardzo wrażliwy na głośne dźwięki, a maleństwo reaguje na hałas tzw. odruchem Moro. Aby słuch dziecka rozwijał się prawidłowo, konieczne jest stymulowanie go odpowiednimi dźwiękami – stonowaną muzyką, melodyjną kołysanką, głosami z radia. Jeśli chodzi o zaburzenia słuchu u niemowląt to najważniejsze jest pierwsze pół roku życia, kiedy to dziecko zaczyna gaworzyć, co świadczy o świadomym naśladowaniu dźwięków zasłyszanych w otoczeniu.

1. Słuch u niemowlaka

Rozwój słuchu u niemowlęcia przebiega w kilku etapach i zaczyna się już w życiu płodowym. W przeciwieństwie do wzroku dziecko przychodzi na świat, gdy jego umiejętności słyszenia są już znacznie rozwinięte. Kolejne etapy rozwoju słuchu można opisać następująco:

• okres płodowy - dziecko w łonie matki zaczyna słyszeć już od ok. 20. tygodnia ciąży; lepiej odbiera dźwięki o niskich częstotliwościach; jak wskazują naukowcy, dziecko w trzecim trymestrze ciąży potrafi już rozpoznać głos matki, a kołysanki, które śpiewała mu w tym okresie, uspokajają go, gdy już przyjdzie na świat;
• 0 - 4 miesiąc życia - niemowlę reaguje gwałtownie na głośne dźwięki odruchem Moro;
• 3 - 6 miesiąc życia - dziecko potrafi reagować na dźwięki, które są mu już znane i, np. kierować głos w ich stronę; jest to okres głużenia, czyli nieświadomego wydawania dźwięków;
• 6 - 9 miesiąc życia - dziecko stara się naśladować dźwięki, które słyszy w swoim otoczeniu i wypowiada je w postaci tzw. gaworzenia;
• 9 - 18 miesiąc życia - dziecko odbiera kierowane do niego polecenia i samo wypowiada ok. 20. słów.

2. Słuch u noworodka

Dla noworodka charakterystyczne jest to, że bardzo gwałtownie reaguje na głośne dźwięki tzw. odruchem Moro. Jest to charakterystyczne zachowanie, które polega na odwiedzeniu rączek i "otuleniu" klatki piersiowej. Zachowaniu temu często towarzyszy zamknięcie powiek i głośny płacz, które są efektem strachu dziecka. Noworodek boi się głośnych dźwięków, dlatego też warto zadbać, by w jego otoczeniu dało sie słyszeć jedynie spokojne i kojące dźwięki. Nie należy ich całkowicie eliminować, ale wybierać te, które będą pozytywnie wpływały na tworzenie się nowych połączeń nerwowych w mózgu. Na słuch noworodka pozytywnie wpływają pozytywnie wpływają dźwięki stonowanej muzyki, odgłosy radia, melodia kołysanki. Warto też już od pierwszych chwil życia przyzwyczajać dziecko do dźwięków, które będą występowały w jego codziennym otoczeniu, a więc odkurzacza, brzęku naczyń w kuchni, telewizora. Ciekawostką jest, że noworodki i niemowlęta, podobnie jak dzieci w okresie płodowym, lepiej reagują na niskie dźwięki, więc chętniej słyszą głos taty niż mamy.

3. Badanie słuchu niemowląt

Kontrolowanie słuchu u niemowlęcia jest niezwykle ważne ze względu na to, że wszelkie zaburzenia słuchu u dzieci negatywnie wpływają na ich mowę. Pierwsze badanie, które może wskazać podwyższone ryzyko zaburzeń słuchu wykonuje się już w drugiej dobie życia dziecka. Jest to badanie przesiewowe, a jego nieprawidłowy wynik oznacza, że prawdopodobieństwo rozwoju zaburzeń słuchu jest większe niż w przypadku wyniku pozytywnego. Najważniejsze dla diagnozowania zaburzeń słuchu u niemowląt jest pierwszych 6 miesięcy życia. Od tego okresu dziecko powinno wydawać bowiem świadome dźwięki, które są przetworzeniem dźwięków, które słyszy w swoim otoczeniu. Wcześniejszy etap głużenia (dźwięki typu gu-gu, gę-gę) nie świadczą o tym, że słuch niemowlęcia jest prawidłowo rozwinięty, gdyż dziecko jest nieświadome wydawanych odgłosów. Nawet, jeśli dziecko zaczyna gaworzyć, a dźwięki wydawane przez niego są zbyt głośne lub nie przypominają do końca dźwięków z jego toczenia, to jest to kolejny sygnał, że słuch dziecka nie rozwinął się prawidłowo.