Poronienie samoistne
Poronienie samoistne to przedwczesne ukończenie ciąży, które następuje z przyczyn naturalnych. Poronienie sztuczne to aborcja. Poronienie samoistne polega na oddzieleniu się elementów jaja płodowego w macicy bez możliwości rozwoju płodu poza organizmem matki. Samoczynne zakończenie ciąży przed dwudziestym tygodniem jej trwania uważane jest właśnie za poronienie. Uważa się, że około 15% wszystkich ciąż kończy się poronieniem samoistnym, nie uwzględniając przy tym tzw. ciąż biochemicznych.
1. Rodzaje poronień samoistnych
Poronienie zakażone występuje w następstwie stanu zapalnego, obejmującego elementy jaja płodowego lub żeńskie narządy płciowe. Poronienie posocznicowe występuje w następstwie rozprzestrzeniania się bakterii lub ich toksyn w obrębie układu krwionośnego i narządów rodnych.
Wyróżnia się również poronienia nawykowe – trzy lub więcej następujących kolejno po sobie poronień samoistnych. Poronienie zatrzymane albo inaczej poronienie chybione to obumarcie jaja płodowego, po którym nie następuje wydalenie obumarłego płodu w okresie ośmiu tygodni.
Jedynym objawem poronienia jest niepowiększanie się macicy przez kilka tygodni. Postępowaniem z wyboru jest farmakologiczne wywołanie czynności skurczowej macicy i łyżeczkowanie.
Ze względu na możliwość utrzymania wczesnej ciąży wyróżnia się:
- poronienie zagrażające – oddzielenie się jaja płodowego na niewielkim odcinku, objawia się zwykle bezbolesnym krwawieniem i niewielkimi skurczami macicy albo pobolewaniami brzucha bądź okolicy krzyżowej; przy leczeniu zachowawczym objawy poronienia niekiedy przechodzą – jeśli się nasilają, rokowanie dla ciąży jest złe;
- poronienie nieodwracalne (poronienie w toku) – oddzielenie się jaja płodowego na większym odcinku, któremu towarzyszy skracanie się szyjki macicy i rozwieranie jej wewnętrznego ujścia; rozpoznawane w każdym przypadku pęknięcia błon płodowych przed dwudziestym tygodniem ciąży; objawia się obfitym krwawieniem z pochwy i bólem brzucha o różnym nasileniu; postępowaniem z wyboru jest wyłyżeczkowanie jamy macicy.
2. Przyczyny poronień samoistnych
Generalnie, wyróżniamy dwa typy poronień – zależne od matki oraz od jaja płodowego. Te drugie to najczęściej wady rozwojowe. Jajo poronne nie wykazuje właściwego wzrostu. Sytuacja taka ma miejsce najczęściej w wyniku:
- anomalii chromosomowych,
- zaśniadu zarodkowego,
- pustego jaja płodowego,
- zaśniadu krwistego,
- zaśniadu groniastego.
Przyczyny poronienia zależne od matki, to:
- wady macicy, np. niedorozwój macicy, macica dwurożna, macica częściowo przegrodzona, tyłozgięcie macicy, zrosty wewnątrzmaciczne, mięśniaki macicy,
- niewydolność ciałka żółtego w pierwszych sześciu tygodniach ciąży,
- niewydolność cieśniowo-szyjkowa,
- choroby zakaźne, m.in. chlamydioza, toksoplazmoza, zakażenie HSV, różyczka, listerioza,
- urazy i wstrząsy psychiczne, nadmierny stres,
- czynniki autoimmunologiczne, np. zespół antyfosfolipidowy,
- zaburzenia czynności tarczycy,
- cukrzyca i choroby nerek,
- stosowanie używek i nadużywanie leków,
- czynniki środowiskowe, np. chemia, promieniowanie, zmiany temperatur i ciśnienia.
3. Poronienie samoistne
Poronienie samoistne może mieć przebieg jednoczasowy lub dwuczasowy.
- Poronienie jednoczasowe – poronienie wczesne, do którego dochodzi najczęściej do dwunastego tygodnia ciąży. W tym okresie jajo płodowe stanowi jednolitą całość i jest pokryte kosmkami. Gdy dochodzi do poronienia, kosmki łatwo oddzielają się od śluzówki macicy i jajo płodowe najczęściej wydalone zostaje w całości, tzn. zarodek wraz z workiem owodniowym. Poronienie jednoczasowe jest poronieniem zupełnym, a pierwszym jego objawem jest krwawienie z dróg rodnych.
- Poronienie dwuczasowe – poronienie późne, towarzyszące całkowitemu ukształtowaniu się łożyska, co następuje ok. 13 tygodnia ciąży. Ten typ poronienia odbywa się dwuczasowo, a więc w sposób zbliżony do porodu naturalnego. Najpierw pojawiają się skurcze, po których następuje pęknięcie pęcherza, wypłynięcie wód płodowych i rozwieranie się kanału szyjki macicy. Najpierw zostaje wydalony płód, a potem łożysko. Poronienie dwuczasowe jest poronieniem niezupełnym, a pierwszymi jego objawami są skurcze i odpływ płynu owodniowego.
Przy poronieniu samoistnym niepowikłanym przeważnie nie występuje zapalenie narządu rodnego kobiety, ani gorączka – temperatura ciała osiąga wartości zbliżone do 37,9°C. Niekiedy podwyższona temperatura sięga 38-39°C, a dodatkowo rozwija się zapalenie endometrium.
W niektórych przypadkach, w trakcie poronienia dochodzi do miejscowego zapalenia otrzewnej oraz zapalenia przydatków.
Najrzadziej spotykane jest poronienie, któremu towarzyszy ogólne zakażenie, a także liczne dolegliwości poboczne, takie jak dreszcze, zaburzenia świadomości, upławy ropne, niskie ciśnienie i zaburzenia krzepliwości krwi, rozdrażnienie, sztywność karku, oliguria, bóle brzucha i mięśni, przyspieszony oddech, a nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Objawy i przebieg poronienia.