Badania hormonalne
Poronienie to nie tylko wstrząs fizyczny dla kobiety ale także psychiczny dla obojga rodziców. Do poronienia ciąży mogą przyczynić się różne czynniki. Aby dowiedzieć się, co było dokładną przyczyną poronienia wymagane jest wykonanie szczegółowych badań diagnostycznych. Zaliczamy do nich m.in. badania hormonalne. Badania endokrynologiczne obejmują oznaczenie poziomu gonadotropin LH i FSH, poziomu prolaktyny, progesteronu, stężenia hormonów tarczycy.
1. Badanie poziomu LH i FSH
Poziom LH i FSH w trakcie cyklu menstruacyjnego wpływa na rozwój i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych. Hormon folikulotropowy stymuluje rozwój pęcherzyków jajnikowych i wydzielanie estrogenów. Natomiast hormon LH (lutenizujący) wpływa na uwolnienie komórki jajowej z pęcherzyka Graffa (proces owulacji), a także stymuluje ciałko żółte do produkcji progesteronu. Wszystkie czynniki, które wpływają na fazę folikularną cyklu (faza dojrzewania pęcherzyków jajnikowych), powodują zaburzenie prawidłowego powstawania pęcherzyków. Wpływa to więc na fazę lutealną, w której uwolniona jest już komórka jajowa. Nadmierna sekrecja hormonu LH w fazie folikularnej prowadzi do nieprawidłowego zapłodnienia komórki, jej implantacji lub zaburzonego rozwoju ciąży. Dlatego też przy diagnozowaniu przyczyny poronienia, ważne jest badanie poziomu we krwi zarówno hormonu LH, jak i FSH.
Badanie wykonuje się na próbce krwi, pobranej z żyły łokciowej w 1-3 dniu cyklu. Badanie powinno być przeprowadzone na czczo. Prawidłowy wynik stężenia LH w fazie folikularnej to 1,4 – 9,6 mlU/ml. Poziom hormonu FSH w tej samej fazie cyklu 3,5 – 12,5 mlU/ml. Natomiast stosunek obu hormonów względem powinien wynosić ok. 1. Jeżeli jest mniejszy i wynosi ok. 0,5-0,6 może wskazywać na niewydolność przysadki lub podwzgórza. W przypadku, gdy jest wyższy 1,5-3 występuje podejrzenie zespołu policystycznych jajników (PCOS).
2. Badanie hormonów tarczycy
Wykazano, iż zaburzenia czynności tarczycy mają wpływ na prawidłowy rozwój płodu i przyczyniają się do poronienia. Wykonywane jest badanie poziomu TSH, a czasami także hormonów T4 i T3 tarczycy. Gdy wyniki tych badań laboratoryjnych są nieprawidłowe, wykonywane jest także badanie na obecność przeciwciał przeciwtarczycowych. Oznaczenie hormonów tarczycy powinno być wykonane także przed zajściem w ciąże, u kobiet w których rodzinie występowały lub występują schorzenia tarczycy.
Zaburzenia hormonów tarczycy u matki, ma szczególne znaczenie w I trymestrze ciąży, kiedy to część hormonów otrzymuje zarodek. W II i III trymestrze hormony tarczycy uzyskuje z własnego gruczołu tarczowego. Hormony tarczycy ważne są dla prawidłowego rozwoju i czynności mózgu oraz obwodowego układu nerwowego, przemian energetycznych i termoregulacji, rozwoju i dojrzewania układu kostnego.
Badania hormonów tarczycy po poronieniu wykonuje się najczęściej w 3 cyklu menstruacyjnym, gdy poziom hormonów ulega stabilizacji. Prawidłowe stężenie TSH dla kobiet ciężarnych powinno znajdować się w granicach 1-2. Gdy są mniejsze niż 1 należy wykonać badania w kierunku nadczynności tarczycy, natomiast gdy większe od 2 – na niedoczynność tarczycy. W takich przypadkach zaleca się także wykonanie badania na przeciwciała przeciwtarczycowe.
3. Badanie prolaktyny
Badanie poziomu prolaktyny wykonuje się najczęściej, gdy badania hormonów tarczycy są nieprawidłowe. Hormony gruczołu tarczowego mają bowiem wpływ na wydzielanie prolaktyny. Wysoki poziom prolaktyny pojawia się przy niedoczynności tarczycy. Badanie poziomu prolaktyny wykonuje się po wcześniejszym obciążeniu metoklopramidem.
Prawidłowy wynik stężenia prolaktyny mieści się w granicach 5 - 15 ng/ml krwi. Oznaczony poziom powyżej 25 mg/ml może powodować już zaburzenia w owulacji. Wysokie stężenie prolaktyny przed ciążą uniemożliwia zapłodnienie komórki jajowej, natomiast w trakcie ciąży może być przyczyną poronienia.
4. Badanie progesteronu
Ze względu na wpływ hormonów gonadotropowych na wydzielanie progesteronu, można także wykonać badanie na poziom progesteronu. Progesteron to hormon odpowiedzialny za zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej oraz za utrzymanie ciąży. Prawidłowe wyniki poziomu progesteronu wynoszą:
- po owulacji 1 - 28 ng/ml;
- do 12. tygodnia ciąży 9 - 47 ng/ml;
- 12.-28. tydzień ciąży 17 - 146 ng/ml;
- powyżej 28. tygodnia ciąży 55 - 200 ng/ ml.
Obniżony poziom progesteronu może być odpowiedzialny za poronienie lub wskazywać na ciążę pozamaciczną, która prędzej czy później prowadzi do poronienia.