Emocje w ciąży

Test ciążowy pokazał dwie kreseczki. Sytuacja ta może być dla ciebie sporym zaskoczeniem, nawet jeśli planowałaś założenie rodziny lub kolejne dziecko. W większości przypadków będzie to wspaniała wiadomość, ale może zdarzyć się tak, że fakt ciąży przyniesie wiele nieoczekiwanych emocji. I to nie tylko u ciebie, ale również u partnera i innych członków rodziny. Bywa też, że ciąża spada na nas zupełnie nieoczekiwanie. Może to być czas problemów w związku, moment, w którym kilka dni temu dostałaś awans, a może po prostu nie chcesz mieć dzieci. Doświadczenie podpowiada, że wszyscy dookoła będą podekscytowani, ale co z tobą? Co, jeśli nie będziesz szczęśliwa? Co, jeśli będziesz czuła się winna? Zastanawiasz się, dlaczego nie czujesz tak, jak inni?

Wszystkie te emocje są zupełnie naturalne. Zmiany hormonalne oznaczają, że z pewnością będziesz odczuwała gwałtowne huśtawki nastrojów. Będziesz co chwilę zmieniać zdanie, płakać bez powodu lub irytować się na całe otoczenie. Jeśli długo starałaś się o dziecko, masz za sobą poronienie, leczyłaś niepłodność lub masz dziecko dzięki in vitro twoje obawy i emocje będą jeszcze bardziej nasilone, i tym bardziej zrozumiałe i naturalne. Na szczęście około 12-14 tygodnia ciąży, a więc pod koniec pierwszego trymestru ciąży poziom hormonów ustabilizuje się i zaczniesz czuć się znacznie lepiej.

Zmienne nastroje

Hormony to nie tylko substancje odpowiedzialne za zapłodnienie, przebieg ciąży, poród, wygląd, ale i psychikę. Dlatego w czasie ciąży normalne są poranne kłótnie o drobnostki, euforia i radość w południe i wieczorne chlipanie w chusteczkę podczas filmu akcji.

Około 6 tygodnia ciąży mogą u ciebie wystąpić dolegliwości i rozdrażnienie podobne do syndromu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Psychika kobiety ciężarnej przechodzi bowiem trzy klasyczne stadia. Jeśli będziesz miała świadomość swego stanu, będzie ci łatwiej zaakceptować towarzyszące temu skrajne nastroje. Faza początkowa trwa zwykle do około piątego miesiąca ciąży. Występuje wówczas niestabilność i huśtawka emocjonalna. Martwisz się na zapas. Dobrze porozmawiać wówczas z partnerem i znajomymi o tym, co czujesz. Wszyscy łatwiej będą ci wybaczać, a dodatkowo taka wyrozumiałość ze strony otoczenia sprawi ci przyjemność.

Od około drugiego trymestru ciąży łożysko przejmuje produkcję hormonów. Dzięki temu ich poziom zaczyna się stabilizować. Przeważająca część niedyspozycji zaczyna znikać. Rozpoczyna się czas, kiedy osiągasz większą równowagę psychiczną i lepsze samopoczucie. W trzecim trymestrze ciąży pojawia się instynkt budowania gniazda oraz nacechowana nerwowością i radością niecierpliwość. Nie możesz doczekać się momentu, w którym na świat przyjdzie twoje małe szczęście. Zaczynasz odczuwać również strach przed porodem.

Jeśli chcesz lepiej poznać swój emocjonalny stan, a tym samym zrozumieć siebie, zacznij prowadzić dzienniczek ciąży. Zapisuj co czujesz. Będziesz mogła wówczas zastanowić się nad swoimi uczuciami i ich znaczeniem. Już samo przemyślenie swoich emocji i przelanie je na papier pomoże ci nabrać dystansu do siebie. Gdy przyznajesz się do tego, co czujesz, robisz pierwszy krok do przemiany negatywnych emocji w te, które są akceptowalne i pozytywne. Pamiętaj, że wszystkie wahania nastrojów, które towarzyszą ciąży, nie wynikają z twojego złego charakteru. Wynikają one z wysokiego poziomu hormonów. Dzięki nim organizm może utrzymać ciążę i pomóc dziecku w prawidłowym rozwoju.

Stres w ciąży

Na temat wpływu stresu na ciążę wciąż trwają badania. Jeśli potrafimy się z nim uporać, pobudza nas do efektywniejszego działania, mobilizuje, wtedy nie powinien zagrażać ciąży. Jeśli jednak wydostanie się spod kontroli, osłabia nasze siły, powoduje niepokój, bezsenność i depresję lub gdy pojawiają się bóle głowy, pleców, tracisz apetyt, wówczas może być on szkodliwy. Szczególnie niebezpieczny jest, jeśli prowadzi do wyczerpania psychicznego.

Jak walczyć ze stresem w ciąży?

1. Dużo rozmawiaj o stresie ze swoimi bliskimi. Przelej to, co czujesz na papier. Dobrze pomaga w tym prowadzenie wyżej wspomnianego dziennika ciąży.
2. Analizuj. Dobrze jest rozpoznać źródło stresu, by móc z nim walczyć. Jeśli jest to stres w pracy, idź na zwolnienie, zmniejsz liczbę obowiązków, przekaż współpracownikom część zadań.
3. Dużo śpij i regeneruj siły. Sen pomaga zrelaksować organizm i uspokoić nerwy.
4. Odżywiaj się zdrowo.
5. Odpręż się stosując skuteczne metody oddychania:

• usiądź prosto,
• wykonaj głęboki wydech przez usta,
• wciągnij głęboko powietrze przez nos, licząc do pięciu,
• wstrzymaj oddech i policz w myślach do siedmiu,
• licząc do siedmiu wypuść powietrze przez usta,
• powtórz trzykrotnie.

Żyj aktywnie, jeśli pozwala ci na to zdrowie. Dużo spaceruj, zapisz się na specjalny program dla kobiet w ciąży i ćwicz, czytaj książki, słuchaj muzyki relaksacyjnej.

Hormony stresu działają kurcząco na naczynia krwionośne, zmniejszając tym samym przepływ krwi u matki. Ogranicza to ilość tlenu i substancji odżywczych, jakie dostarcza łożysko dziecku. Takie maluchy po narodzinach bywają bardziej ruchliwe, rozdrażnione i kapryśne niż dzieci spokojnych kobiet. Długotrwały stres w ciąży może powodować większe ryzyko poronienia, wysoki poziom adrenaliny może wywoływać skurcze macicy, dziecko rodzi się z niską masą ciała i może urodzić się przedwcześnie. W skrajnych sytuacjach twój stres może przyczynić się do powstania rozszczepu wargi i zespołu Downa. Nerwowość w czasie ciąży może zaburzyć czynności mózgu dziecka w łonie mamy i tuż po narodzeniu, co może być przyczyną m.in. opóźnionego rozwoju zdolności ruchowych.

Depresja ciążowa

Stres w ciąży, zmienne nastroje, obawa o zdrowie dziecka to zjawiska naturalne. Gdy pojawia się bezsenność, permanentny niepokój, utrata apetytu, oznacza to, że jesteś jedną z 10% ciężarnych walczących z depresją.

Czynniki predysponujące do wystąpienia depresji:

• depresje występujące w rodzinie;
• stres socjoekonomiczny;
• brak emocjonalnej podpory ze strony ojca dziecka;
• ciąża zagrożona, w czasie której jesteś hospitalizowana lub leżysz w domu;
• lęk o zdrowie dziecka;
• bardziej narażone na depresję ciążową, podobnie jak poporodową, są kobiety, które silnie przeżywają zespół napięcia przedmiesiączkowego.

Objawy depresji obejmują złe samopoczucie, pustkę, zaburzenia snu, utratę apetytu, czasem bezustanne jedzenie, brak powodzenia w pracy czy w zwykłych czynnościach domowych. Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż dwa tygodnie porozmawiaj z lekarzem lub terapeutą. Jeśli nastąpi taka konieczność, poddaj się terapii bezlekowej, która jest efektywna. Udzielenie pomocy tobie, czyli przyszłej matce jest bardzo ważne, ponieważ twoja depresja może prowadzić do zaprzestania dbania o siebie i dziecko. Depresja ciążowa może po porodzie zmienić się w depresję poporodową i u około 10% kobiet utrzymywać się nawet przez kilka miesięcy.