Jakie zmiany zachodzą w 12 tygodniu ciąży?

Dwunasty tydzień ciąży to umownie ostatni tydzień pierwszego trymestru ciąży. W dwunastym tygodniu ciąży dochodzisz do końca okresu wiążącego się z najwyższym ryzykiem poronienia (którego przyczyny są niezależne od ciebie). Jednocześnie niedługo, w ciągu kilku najbliższych tygodni, ustąpi większość nieprzyjemnych objawów ciąży, jak nudności, częste oddawanie moczu czy przewlekłe zmęczenie i niższa tolerancja wysiłku. Tym samym wejdziesz w najprzyjemniejszy, drugi trymestr ciąży.

1. 12 tydzień ciąży - zmiany w organizmie

Dziesięć tygodni od zapłodnienia długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu w dwunastym tygodniu ciąży wynosi około 6-7 cm. Dziecko waży w granicach 12-19 g. Jego dłonie i stopy mają nawet 1 cm długości.

Potrafi ono już bardzo aktywnie „skakać” i odbijać się rękami od ścian macicy, mimo że nie czujemy jeszcze jego ruchów. Wykształciły się już jego zewnętrzne narządy płciowe, ale jeszcze nie można ich uwidocznić w 12 tygodniu ciąży w USG.

Tabela. Szacowane, średnie wymiary płodu w 12 tygodniu ciąży. Objaśnienia skrótów przedstawionych w tabeli znajdziesz w artykule Biometryczne wymiary płodu.

Wymiar (mm)	Średnia	5 centyl	95 centyl
CRL	60	38	82
BPD	20	13	27
OFD	24	21	27
HC	68	57	79
AC	56	49	63
FL	8	5	11
Masa (g)	15	12	19

Zobacz film: "Jak dbać o siebie w czasie ciąży?"

2. 12 tydzień ciąży - rozwój dziecka

W tym tygodniu ciąży dziecko staje się bardzo ruchliwe, może poruszać wszystkimi kończynami, jednak ruchy płodu są jeszcze zbyt słabe, by mama mogła je wyczuć, szczególnie gdy jest to pierwsza ciąża.

W tym czasie powstaje otwór odbytu i gruczoły wytwarzające ślinę. Zakończony zostaje rozwój strun głosowych.

Żebra i kręgi ulegają intensywnemu kostnieniu, a nerki produkują mocz, wydalany do płynu owodniowego. Kora nadnerczy zaczyna wydzielać hormony.

W związku z rozwijającym się u płodu w 12 tygodniu ciąży odruchem połykania, pojawiają się pierwsze nieregularne ruchy klatki piersiowej, ruchy nabierania i wypierania wód płodowych oraz ssania.

Największe zdumienie w rodzicach wzbudza rozwój emocjonalny dziecka na tak wczesnym etapie ciąży. Potrafi ono nie tylko ssać kciuk i spontanicznie poruszać się w reakcji na bodźce zewnętrzne.

Mimo że tego nie czujesz, twoje dziecko czuje dotyk twojego brzucha i często nań odpowiada, dlatego zapewnij mu spokój. Odczuwa ono również ból i potrafi już płakać, co nieraz czyni.

Dziecko posiada już pięknie rozwiniętą twarz, z zaznaczoną linią nosa i brody. Szczególnie efektownie wyglądają w 12 tygodniu ciąży zdjęcia z badania USG wykonane z profilu. Rodzice na tym etapie po raz pierwszy zaczynają się spierać, do kogo potomek jest bardziej podobny.

Pomiędzy dwunastym a osiemnastym tygodniem ciąży dochodzi do bardzo intensywnego rozwoju mózgu malca. Dlatego niezwykle ważne jest, by bezwzględnie powstrzymać się od spożywania substancji mogących zakłócić ten proces, jak alkohol, nikotyna czy lekarstwa o nieznanym wpływie na rozwój płodu.

U dziecka rozwinęły się również kończyny i palce, pojawiają się zawiązki paznokci. Dziecko uczy się połykać płyn owodniowy, a nerki podejmują swoją funkcję wydalniczą i produkują mocz. Mocz ten jest zbliżony składem do płynu owodniowego. Połykanie i wydalanie moczu przygotowuje nerki do prawidłowej ich funkcji, niezbędnej po narodzeniu dziecka.

Obecne są już również jelita, w których występują nawet ruchy robaczkowe, dziecko wyraźnie przygotowuje się do pobierania pokarmu, mimo że do narodzin pozostało jeszcze pół roku.

3. 12 tydzień ciąży - proces ciąży

W tym okresie powiększona macica zaczyna wystawać powyżej spojenia łonowego, jednak ciąża przeważnie nie jest jeszcze widoczna, w 12 tygodniu ciąży brzuch ciążowy nie jest jeszcze wyraźnie widoczny.

Zwykle też dolegliwości pierwszego trymestru w pełni już ustępują, a kobieta czuje się znacznie lepiej i ma więcej energii. W 12 tygodniu ciąży powinno ustępować częste oddawanie moczu i częste uczucie parcia na pęcherz.

W porównaniu do poprzedniego tygodnia, pojawiać się będzie częściej uczucie zmęczenia i wyczerpania. Organizm w tym okresie wkłada dużo wysiłku w utworzenie łożyska, które będzie pośredniczyć między matką i dzieckiem w dalszej części ciąży.

Jest ważne, aby nie walczyć z uczuciem zmęczenia, nie obwiniać się za nie, a dużo odpoczywać i słuchać potrzeb swojego organizmu. Pamiętaj, że w momencie narodzin dziecka skończy się możliwość pełnego wysypiania i odpoczynku, daj sobie ten czas właśnie teraz, kiedy twój organizm potrzebuje go najbardziej.

Wraz z końcem porannych nudności i polepszeniem apetytu, może pojawić się wyraźne wyostrzenie zmysłów. Często w tym okresie zaczynamy dostrzegać nowe smaki w znanych potrawach, nowe, piękne zapachy w otaczającym świecie. Zaleca się odbywanie spokojnych, niemęczących spacerów na łonie przyrody w możliwie czystym środowisku.

Czasem jednak wyostrzone zmysły odwracają się przeciwko nam i nagły, ostry zapach potrafi doprowadzić do ponownych nudności. Dlatego ważne jest częste i obfite wietrzenie pomieszczeń, szczególnie w czasie przygotowywania posiłków, sprzątania środkami chemicznymi, etc.

Zwiększony poziom hormonów (a konkretnie progesteronu) podczas ciąży powoduje nieraz zwiotczenie mięśni wpustu żołądka, co z kolei doprowadza do nieprzyjemnego uczucia zgagi i pieczenia w piersi.

Unikaj pokarmów i napojów zwiększających wydzielanie kwasów żołądkowych, jak kawa, alkohol (swoją drogą niedopuszczalny w ciąży!), czekolada, mleko, ostre i tłuste potrawy.

Jeśli dolegliwość będzie szczególnie dokuczliwa, będzie ograniczać apetyt, skonsultuj ze swoim lekarzem możliwość jej farmakologicznego zwalczania.

Może pojawiać się również nadmierne wydzielanie śliny, co może powodować z kolei pojawianie się nieprzyjemnego zapachu z ust. Myj częściej zęby, możesz stosować cukierki miętowe lub inną formę odświeżania oddechu.

W tym okresie ciąży pojawiać się będzie również obfita wydzielina pochwowa. Związane jest to także ze zmieniającymi się poziomami hormonów płciowych i samo w sobie nie jest absolutnie powodem do niepokoju. Czasem konieczne może być zakładanie najcieńszych podpasek dla zachowania pełnego komfortu.

Niepokój powinna wzbudzić dopiero zmiana konsystencji bądź zabarwienia wydzieliny albo też pojawienie się przykrego jej zapachu. Wtedy myśleć będziemy o infekcji w obrębie pochwy lub szyjki macicy. Wystąpienie takich objawów wymaga konsultacji lekarskiej i najczęściej podjęcia leczenia.

Wzrost łożyska może powodować początek gwałtownych wahań poziomu cukru we krwi, które objawiać się mogą bólami i zawrotami głowy, a nawet omdleniami. Pamiętaj, że w ciąży musisz jeść pomału i często.

Unikaj potraw złożonych z cukrów prostych, które gwałtownie podnoszą poziom cukru, a za chwilę równie gwałtownie on opada. Zastąp w diecie słodycze i pieczywo warzywami, dietetycznym mięsem czy nabiałem. Jeśli poczujesz się źle – odpocznij, słuchaj potrzeb swojego ciała i w żadnym razie nie walcz z nim.

Pod koniec pierwszego trymestru wiele kobiet doświadcza spadku libido, co może być związane z ogólnym uczuciem zmęczenia, stresem towarzyszącym tej nowej sytuacji, obawami o zdrowie dziecka oraz zmianami hormonalnymi.

Dodatkowo często obolałe w tym okresie piersi nie ułatwiają pogłębiania relacji intymnych z partnerem. Daj sobie czas i nie rób nic na siłę. Pociesz partnera, że często w drugim trymestrze apetyt na współżycie powraca do tego stopnia, że panowie nie poznają swych ciężarnych kochanek.

Jeśli nadal zmagasz się z obniżonym apetytem, nudnościami, możesz pozwolić sobie na odrobinę „niezdrowego” jedzenia, jeśli takie najbardziej lubisz i masz na nie ochotę.

Niewielka ilość słodyczy czy nawet dania fast food nie powinny zaszkodzić maluchowi na tym etapie, a tobie dostarczą niezbędnych kalorii do w miarę normalnego funkcjonowania.

Wahania poziomów hormonów płciowych doprowadzą do zmian na Twojej skórze. Oprócz zwiększonego wydzielania melaniny skutkującego ciemnieniem pieprzyków, piegów czy brodawek sutkowych doświadczysz zmiany jakości cery.

Nie można jednak przewidzieć jej zachowania – podczas gdy jakość cery u jednych kobiet bardzo się poprawia i wyglądają kwitnąco, u innych może dochodzić do zmian niekorzystnych, jak sucha skóra, trądzik, nadmierne wydzielanie łoju, etc.

Na tym etapie ciąży zacznie pojawiać się pierwsze zmęczenie ciążowe. Organizm zaczyna przestawiać się na „tryb ciążowy” i tolerancja wysiłku w naturalny sposób spada. Nie należy z tym walczyć, a szybko reagować na pierwsze oznaki zmęczenia dłuższym niż zwykle odpoczynkiem.

Nagle pojawiające się zmęczenie nie powinno być więc powodem do niepokoju. Jeśli twoja praca wymaga dużego wysiłku fizycznego, spróbuj porozmawiać z pracodawcą, na pewno znajdziecie rozwiązanie, które pozwoli ci więcej odpoczywać i nie wykonywać najcięższych czynności.

Plamienia z dróg rodnych mogą pojawiać się przez cały pierwszy trymestr. Jeśli nie są one długotrwałe (np. powyżej 10 dni z rzędu) i nie przeradzają się w obfite krwawienie, to nie należy się tym niepokoić.

Sytuacja taka spowodowana jest tym, że jajo płodowe nie wypełnia jeszcze szczelnie całej jamy macicy, a więc jest jeszcze „wolna” błona śluzowa, która może się delikatnie złuszczać.

Jeśli jednak krwawienie będzie silne i/lub towarzyszy mu silny, skurczowy ból w podbrzuszu, należy udać się niezwłocznie na ginekologiczną izbę przyjęć, szczególnie jeśli nie wykluczono do tej pory ciąży ektopowej (pozamacicznej).

Krwawienie z dróg rodnych i ból w podbrzuszu mogą oznaczać zagrażające lub rozpoczynające się poronienie bądź ciążę pozamaciczną. Pamiętaj – pęknięcie ciąży pozamacicznej stanowi bezpośrednie zagrożenie życia matki i wymaga niezwłocznej interwencji lekarskiej!