Zapalenie otrzewnej
Zapalenie otrzewnej jest wynikiem podrażnienia tkanki wyścielającej narządy lub ściany jamy brzusznej. Podrażnienie może wynikać z infekcji bakteryjnej wewnątrz jamy otrzewnej. Taka infekcja to najczęściej efekt perforacji jakiegoś odcinka przewodu pokarmowego – bakterie zawarte do tej pory w świetle przewodu pokarmowego dostają się do jamy otrzewnej i wywołują stan zapalny. U wcześniaków do zapalenia otrzewnej najczęściej dochodzi w wyniku perforacji jelita. Może się także pojawić w przypadku zapalenia wyrostka robaczkowego lub perforacji wrzodów żołądka czy dwunastnicy.
Zapalenie otrzewnej
Przyczyny zapalenia otrzewnej
Otrzewna to błona pokrywająca wnętrze jamy brzusznej. Jest mocno unaczyniona i unerwiona. Każdy poważny stan zapalny w obrębie jamy brzusznej może przenieść się na otrzewną. A stan zapalny otrzewnej jest już stanem zagrażającym życiu i wymaga jak najszybszej interwencji chirurgicznej.
Zapalenie otrzewnej może pojawić się w wyniku:
- perforacji jelita,
- zapalenia wyrostka robaczkowego,
- przedziurawienia wrzodu żołądka lub dwunastnicy,
- ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego (żółciowe zapalenie otrzewnej),
- ostrego zapalenia trzustki,
- zapalenia nerek i moczowodów,
- owrzodzenia pęcherza moczowego,
- ropnia okołonerkowego,
- ropnia wątroby,
- ropnia śledziony,
- ropnego zapalenia węzłów chłonnych,
- urazu brzucha (bakterie dostają się do jamy otrzewnej z zewnątrz lub z uszkodzonego narządu),
- operacji chirurgicznej w obrębie jamy brzusznej.
Zapalenie otrzewnej u dzieci może być krwiopochodne. Występuje ono, choć bardzo rzadko, w przebiegu zapalenia płuc i górnych dróg oddechowych.
W życiu płodowym także może dojść do zapalenia otrzewnej. Jest to wtedy smółkowe zapalenie otrzewnej, gdyż polega na przedostaniu się smółki(pierwszego stolca noworodka, który zaczyna gromadzić się w jelitach około 4-5 miesiąca ciąży) do jamy otrzewnej dziecka. U płodu pojawia się wodobrzusze, które jest widoczne podczas badania USG. Mogą pojawić się także objawy niedrożności układu pokarmowego. W przypadku dziecka z mukowiscydozą smółka może wywołać niedrożność jelit.
Objawy zapalenia otrzewnej
U płodu diagnozę przeprowadza się na podstawie specjalistycznych badań. W przypadku noworodków, niemowląt i dorosłych, objawy zapalenia otrzewnej obejmują:
- bladość skóry,
- nadmierne pocenie się,
- gorączkę,
- płytki, urywany oddech.
Oprócz tego mogą pojawić się objawy ostrego brzucha, czyli bardzo silny ból brzucha, twardość i obrona mięśniowa powłok, zatrzymanie stolca, wymioty, przyspieszone tętno, chłodne kończyny, zaburzenia oddychania.
Leczenie zapalenia otrzewnej
Zapalenie otrzewnej jest bardzo poważnym zagrożeniem życia. W związku w tym, leczenie powinno być jak najszybsze, a w przypadku podejrzenia zapalenia trzeba jak najszybciej dzwonić po pogotowie. Zapalenie otrzewnej wymaga leczenia chirurgicznego w celu usunięcia jego przyczyny (w przypadku perforacji jelita, zszywa się je). Stosuje się różne leki, w zależności od stanu pacjenta, w tym antybiotyki. U noworodków leczenie obejmuje także drenaż jamy brzusznej (paracentezę terapeutyczną). Zabieg polega na nakłuciu jamy brzusznej i usunięciu nadmiaru płynu, który się tam znajduje (wodobrzusza).
