Spóźniający się okres – przyczyny i postępowanie

Spóźniający się okres jest pierwszym objawem ciąży, ale nie tylko. Jego brak w spodziewanym terminie może wskazywać na choroby i zaburzenia miesiączkowania, ale i być konsekwencją różnych zmian bądź skutkiem niehigienicznego trybu życia. Jakie czynniki mogą wpływać na opóźnienie okresu? Co robić?

1. Co to jest spóźniający się okres?

Spóźniający się okres bywa powodem niepokoju wielu kobiet. Niektóre zaczynają się stresować już w dniu spodziewanej miesiączki. Czy słusznie? O ile dni może się spóźniać okres?

Ponieważ prawidłowy cykl menstruacyjny trwa średnio 28 dni, miesiączka może się lekko przesunąć. Jeśli pojawi się pomiędzy 24 do 35 dniem cyklu menstruacyjnego, uznaje się to za normę (dopuszcza się odstępstwa w granicach 3-4 dni). Tym samym opóźniająca się kilka dni miesiączka niekoniecznie wskazuje na jakieś zaburzenie, problem zdrowotny czy ciążę.

O spóźniającym się okresie mówi się, gdy czas trwania cyklu miesiączkowego u kobiety w wieku rozrodczym jest dłuższy niż 35 dni. Warto pamiętać jednak, że nieregularne comiesięczne krwawienia mogą fizjologicznie występować u nastolatek oraz kobiet zbliżających się do menopauzy.

Zobacz film: "Bóle menstruacyjne"

2. Przyczyny spóźniającego się okresu

Według specjalistów najczęstsze przyczyny spóźniającego się okresu to:

• stres (zarówno nagły i silny, jak i przewlekły), który znacząco wpływa na cykl menstruacyjny, powodując jego opóźnienie, ale i brak miesiączki,
• gwałtowna, duża zmiana wagi ciała, zarówno jej utrata, jak i przyrost; wahania masy ciała mogą zakłócić równowagę hormonalną organizmu i opóźnić okres; niedowaga, nadwaga lub otyłość,
• nieprawidłowe odżywianie, zwłaszcza rygorystyczna, za mało kaloryczna bądź uboga w składniki odżywcze,
• zmiany w trybie życia, zarówno w zakresie diety czy aktywności fizycznej, ale i strefy czasowej czy pracy,
• rozpoczęcie lub zaprzestanie stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych,
• choroby w obrębie układu rozrodczego, takie jak zespół policystycznych jajników (PCOS), torbiele, endometrioza, infekcje intymne oraz ogólnoustrojowe (szczególnie te o ciężkim przebiegu),
• choroby ogólnoustrojowe, takie jak infekcja wirusowa czy bakteryjna, ale i zaburzenia pracy tarczycy (szczególnie niedoczynność i Hashimoto), cukrzyca, anemia, niektóre choroby nowotworowe, znaczny niedobór żelaza, niewydolność wątroby lub nerek,
• wahania hormonów, zwłaszcza estrogenów i progesteronu,
• przyjmowanie niektórych leków, na przykład antydepresantów, ale i antybiotyków,
• przemęczenie związane z przepracowania bądź intensywnych treningów,
• przedwczesne wygasanie czynności jajników, to jest przedwczesna menopauza (przed ukończeniem 40. roku życia),
• ciąża, jeśli kobieta współżyje seksualnie,
• zaprzestanie karmienia piersią,
• przyjęcie tabletki „dzień po”.

3. Kiedy powinno się martwić, gdy okres się spóźnia?

Opóźnienie okresu nie zawsze jest powodem do niepokoju. Kiedy zatem zacząć się martwić i skonsultować się z lekarzem? Sygnałem alarmowym może być:

• opóźnienie okresu trwające ponad dwa tygodnie, gdy nie ma podejrzeń o ciążę,
• opóźnienia miesiączki stają się regularne i powtarzają się co miesiąc,
• dolegliwości, takie jak ból brzucha, nudności, zmiany nastroju czy zmiany w wyglądzie piersi przy opóźnieniu menstruacji,
• ryzyko ciąży podczas stosowania antykoncepcji,
• istnienie problemów zdrowotnych, które są związane z układem rozrodczym, na przykład zaburzenia cyklu menstruacyjnego, zaburzenia hormonalne, zespół policystycznych jajników (PCOS), endometrioza.

4. Spóźniający się okres – jak postępować?

Jeśli okres się spóźnia, warto przeanalizować różne czynniki, które mają wpływ na przesunięcie miesiączki (stres, zmiany w diecie, nadmierny wysiłek fizyczny, podróż). Zdarza się, że to jednorazowa sytuacja, a cykl może wróci do normy w kolejnym miesiącu. Jeśli nie pojawiają się niepokojące objawy, nie trzeba podejmować działań, wystarczy poczekać.

Spóźniająca się miesiączka stanowi jeden z pierwszych objawów ciąży. W sytuacji, gdy zapłodnienie było możliwe, dobrze jest zrobić test ciążowy (można już w dniu planowanej miesiączki lub 14 dni po owulacji). Można go kupić w aptece czy drogerii.

Jeśli wynik jest negatywny, a okres spóźnia się dość długo (około 2 tygodni) bądź towarzyszą mu jakieś dolegliwości (np. bóle brzucha, nudności, zmiany nastroju), warto skonsultować się z lekarzem.

Ginekolog po badaniu (w tym USG) może zlecić inne badania diagnostyczne pozwalające na ustalenie przyczyny oraz podjęcie stosownych działań. Może także wywołać spóźniający się okres, to jest przepisać tabletki hormonalne (także tabletki antykoncepcyjne, które regulują gospodarkę hormonalną w organizmie) bądź luteinę, syntetyczny progesteron na wywołanie krwawienia.