Kiedy do logopedy z dzieckiem?
Kiedy trzeba pójść do logopedy z dzieckiem? Wizyta u logopedy jest niezbędna w przypadku, jeśli rodzic zauważy, że rozwój mowy dziecka jest nieprawidłowy, odstający od rówieśników, a także, kiedy dziecko nieprawidłowo wymawia pewne głoski. Korygowanie wad wymowy lub powodujących je wad zgryzu czy wad anatomicznych jest bardzo ważne, gdyż niewyleczone wady mogą utrudniać dziecku przyswajanie pisania i czytania.
1. Przyczyny wad wymowy u dzieci
Wady wymowy u małych dzieci to jeszcze nie do końca opanowana umiejętność mówienia. Naturalny rozwój mowy u dziecka wygląda w przybliżeniu tak:
- półroczne dziecko dopiero gaworzy,
- roczne dziecko potrafi wymówić kilka słów,
- dwulatek tworzy równoważniki zdań i inne proste zdania,
- trzylatek potrafi budować zdania złożone i wymawia wszystkie samogłoski ustne (tzn. "a", "o", "e", "u", "i", „y"), ale czasem myli spółgłoski dźwięczne z bezdźwięcznymi (np. "d" z "t") i opuszcza niektóre zgłoski,
- czterolatek może jeszcze nie wymawiać głosek przedniojęzkowo-dziąsłowych (tzn. "sz", "ż", "cz", "dż"), zamiast nich wymawia "s", "z", "c", "dz" lub "ś", "ź", "ć", "dź",
- pięciolatek potrafi wymawiać głoski przedniojęzykowo-dziąsłowe.
Możliwe przyczyny nieprawidłowości w wymowie dziecka to:
- nieprawidłowości anatomiczne,
- słaba kontrola nad narządami mowy,
- krzywy zgryz,
- słaby słuch,
- problemy z oddychaniem,
- problemy z połykaniem,
- predyspozycje genetyczne,
- naśladowanie kogoś z otoczenia mającego wadę wymowy.
2. Kiedy zabrać dziecko do logopedy?
Wizyta u logopedy jest konieczna, jeśli rodzic zauważy u dziecka opóźnienie rozwoju mowy. Pamiętajmy jednak, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie i drobne odstępstwa od normy nie muszą być powodem do niepokoju. Jednak pięciolatek niewymawiający "sz", "ż", "cz", dż" powinien zostać zbadany przez logopedę.
Wadą wymowy, z której dziecko nie wyrośnie, i którą trzeba korygować jest seplenienie, a w przypadku dzieci najczęściej jest to seplenienie międzyzębowe (chociaż zdarzają się także inne jego rodzaje). Polega ono na nieprawidłowym wymawianiu "s", "z", "c", "dz", na wsuwaniu języka między zęby podczas ich artykulacji. Przyczyną tego problemu może być osłabienie mięśni języka, co koryguje się za pomocą ćwiczeń wymowy, lub zbyt krótkie wędzidełko języka, co także wymaga ćwiczeń, a w niektórych przypadkach także zabiegu podcięcia wędzidełka. Seplenienie może być także wywołane krzywym zgryzem, który trzeba korygować u ortodonty lub zespołem trzeciego migdałka, który wymaga z kolei wizyty u laryngologa.
Częstą wadą wymową u dzieci jest ubezdźwięcznianie (czyli zamienianie "d" z "t", czy "b" z "p"). O ile u trzylatka jest to zupełnie normalne, u starszego dziecka wymaga ćwiczeń z logopedą. Będą to ćwiczenia wzmacniające mięśnie języka i warg. Ważne jest także ćwiczenie słuchu fonematycznego i uczenie rozróżniania między spółgłoskami dźwięcznymi i bezdźwięcznymi.
3. Dlaczego wizyta u logopedy jest taka ważna?
Wady wymowy u dzieci wynikają często z nieprawidłowości w budowie narządów mowy, które trzeba korygować. W przeciwnym wypadku, wada będzie się pogłębiać. Co więcej, dziecko mające nieleczoną wadę wymowy może mieć później w szkole problemy z nauką pisania i czytania.