Trzylatek w przedszkolu

Rozwój dziecka w okresie przedszkolnym jest bardzo dynamiczny i poszczególne etapy rozwoju mogą czasami powodować wrażenie, że dzieje się coś złego, tymczasem dziecko zwyczajnie doświadcza na poziomie zachodzących w nim indywidualnych przemian, zachowań odpowiednich dla wieku.

Pobyt dziecka w przedszkolu ma niewątpliwie bardzo korzystny wpływ na jego rozwój. Dziecko przebywa w naturalnym i profesjonalnie przygotowanym środowisku, co sprzyja poznawaniu i rozumieniu otoczenia i świata, nabywaniu umiejętności przez działanie, a także rozwojowi emocjonalnemu.

1. Jaki jest trzylatek w przedszkolu?

W domu rodzice lub opiekunowie chętnie wyręczają dzieci w wykonywaniu codziennych czynności. Robią to z miłości lub faktu niedoceniania możliwości dziecka, a także z niecierpliwości czy chęci uniknięcia bałaganu. Tymczasem dla trzylatka pójście do przedszkola to pierwszy krok do jego samodzielności. W przedszkolu trzylatek uczy się współdziałania w grupie, czego zwykle w domu nie można mu zapewnić. Podejmuje też próby określenia siebie samego na tle innych rówieśników.

Trzyletnie dziecko zaczyna używać zaimków osobowych, takich jak „ja” czy „mnie”. Stara się z uporem umacniać swoje „ja” w celu zdobycia większej autonomii. Manifestuje to czasem dość intensywnym buntem i dzięki podejmowanym wysiłkom, a często nieposłuszeństwu umacnia swoją osobo­wość. W zależności od indywidualności dziecka poziom opozycji zaznacza się mniej lub bar­dziej dotkliwie dla innych.

Zobacz film: "W co należy wyposażyć przedszkolaka?"

Trzylatek jeszcze dość łatwo traci poczucie bezpieczeństwa, co wyraża płaczem i szuka potwierdzenia miłości i sku­pienia na nim uwagi. Jest zazdrosny. Nie potrafi początkowo ani opisywać, ani opowiadać, zaczyna sobie coś wymyślać, fantazjuje. Nie potrafi nawet wyjaśnić tego, co wi­dzi zgodnie z zasadami przyczynowości, przypisuje motywacje ludzkie zjawiskom natural­nym.

Dziecko w tym wieku myśli przede wszystkim za pomocą swoich oczu, uszu, rąk, można powiedzieć całym swoim ciałem. Zabawa, najchętniej indywidualna lub z opiekunem, jest naturalnym rodzajem aktywności w tym wieku. Dotąd niechętne, stopniowo staje się otwarte na współ­pracę. Teraz chętniej odda zabawkę i bawi się z innym dzieckiem. Nawią­zuje pierwsze przy­jaźnie.

Bywa, że w czasie rozmów indywidualnych nauczycielki z rodzicami wychodzi na jaw, że dziecko zupełnie inaczej zachowuje się w domu, a inaczej w grupie przedszkolnej. Rodzice mogą odnieść wtedy wrażenie, że rozmawiają o dwóch zupełnie innych osobach. Okazuje się bowiem, że dziecko ciche i spokojne w domu, w przedszkolu nie chce podporządkować się grupowym zasadom. Bez przerwy protestuje albo zaczepia inne dzieci.

Bywa też odwrotnie, kiedy to mama nie może się nadziwić, że jej dziecko jest posłuszne, grzecznie się bawi, chętnie pomaga pani i innym dzieciom, sprząta po sobie zabawki. W domu zazwyczaj ma odmienne zdanie niż rodzice, rzadko ma ochotę na wykonywanie prac porządkowych ze swoimi zabawkami. Nie należy dziwić się takim przemianom malucha.

Mama, tata czy babcia pełnią inną rolę w życiu dziecka niż nauczycielka z przedszkola. Także i sytuacja w domu jest inna niż w przedszkolu. Tylko pozornie słuszne wydaje się, by oczekiwać od dziecka tego samego w obu sytuacjach. Jednak każdemu potrzeba w życiu sytuacji, w której możemy się sprawdzić, ale pod warunkiem, że w innych okolicznościach będziemy mogli mniej się starać i trochę rozluźnić, a nawet popełnić jakiś błąd. Nawet trzylatek potrafi sobie przyswoić tę prawidłowość, że co innego wolno mu w domu, a co innego w przedszkolu.

2. Znaczenie przedszkola w rozwoju dziecka

Przedszkole, w przeciwieństwie do szkoły, jest miejscem, gdzie jest czas i są warunki do wyrównywania poziomu doświadczeń i umiejętności. Dzieci robią to bezstresowo, ponieważ w przedszkolu nie mogą być za swoje umiejętności oceniane i porównywane, a same nie potrafią jeszcze oceniać swoich możliwości.

Przedszkole spełnia także bardzo istotną funkcję osiągnięcia przez dziecko tzw. dojrzałości szkolnej, polegającej minimum na próbach czytania i pisania, koncentracji w czasie prowadzonego zajęcia, poznania i stosowania obowiązujących w przedszkolu granic, odpowiedniego reagowania na polecenia, zakazy i nakazy. Trzylatek poznaje tez siłę motywacji i nagradzania, ma szansę zrozumieć istotę negatywnych zachowań i konsekwencji.