Swędzący brzuch w ciąży: czy to objaw, który powinien niepokoić?

Swędzący brzuch w ciąży to dość typowa dolegliwość. Skóra w tym miejscu mocno się napina, jest też sucha, co u części kobiet wywołuje uporczywy świąd. Sprawdzamy zatem jakie domowe sposoby mogą pomóc złagodzić swędzenie brzucha w ciąży oraz kiedy objaw ten wymaga konsultacji z lekarzem.

1. Dlaczego swędzenie brzucha jest powszechnym zjawiskiem w ciąży?

Skóra ciężarnej, szczególnie na brzuchu i piersiach, dostosowując się do szybko powiększającej się macicy i wzrostu masy ciała, mocno się rozciąga, czego skutkiem jest jej wysuszenie. Sprzyja to powstawaniu rozstępów, których obecność jest jednak skorelowana z zawartością kolagenu i elastyny w skórze.

W czasie ciąży rozstępy mogą być czerwone i sine, ale w ciągu paru tygodni po porodzie tracą kolor i zwykle stają się srebrno-białe Są też przez to mniej widoczne). Stosowanie dobrych jakościowo kremów przeciw rozstępom może ograniczyć ich liczbę.

Trzeba też pamiętać, że ciało kobiety w ciąży się zmienia. W jej organizmie dochodzi do wielu zmian, zarówno hormonalnych, metabolicznych, jak i immunologicznych, co może powodować występowanie fizjologicznych zmian skórnych lub chorób zwanych dermatozami ciążowymi. Warto zatem rozważyć konsultację z dermatologiem, który podpowie, jak pielegnować skórę w tym wyjątkowym czasie.

Swędzący brzuch w ciąży może też być wynikiem noszenia sztucznych tkanin oraz nadmiernego poceniem się (gdy ciało intensywnie się poci, doprowadza to albo do złuszczania naskórka chroniącego skórę, co wywołuje swędzenie).

2. Co na swędzący brzuch w ciąży?

Świąd brzucha wymaga złagodzenia, choćby dlatego, że skłania do drapania, co w konsekwencji może doprowadzić do wtórnych powikłań w postaci bólu, trudno gojących się owrzodzeń, zapalenia skóry czy nawet infekcji bakteryjnych.

2.1. Czy istnieją szczególne produkty polecane do pielęgnacji skóry brzucha w ciąży, aby zapobiec swędzeniu?

Dobrze nawilżona skóra nie powinna swędzieć. Ważne jest więc, by stosować odpowiednie kosmetyki, np. krem nawilżajacy dla kobiet w ciąży, który zawiera składniki wiążące wodę w naskórku i zapobiegające jej nadmiernemu odparowywaniu z tkanek poprzez uszczelnianie warstwy rogowej skóry. Pomóc też może masło kakaowe lub olejek migdałowy.

Niestety, wiele kobiet skarży się, że mimo stosowania kosmetyków, swędzenie brzucha w 9 miesiącu ciąży i tak jest bardzo dokuczliwe. Jak sobie wówczas pomóc?

• Unikaj kąpieli w gorącej wodzie (niszczy ona naturalny płaszcz lipidowy skóry i może nasilać objawy świądu).
• Zamiast siedzenia w wannie, wybierz prysznic.
• Nie stosuj mydeł i żeli do kąpieli zawierajacych detergenty.
• Sięgnij po olejki, balsamy natłuszczające lub dermokosmetyki o pH 5,5 bez substancji o potencjalnym działaniu alergizującym i drażniącym.
• Unikaj kosmetyków zapachowych.
• Pamiętaj, by preparat nawilżajacy nałożyć na skórę w ciągu 5 minut od wyjścia z wody (wtedy skóra zawiera najwięcej wilgoci).
• Nie pocieraj skóry ręcznikiem.
• Noś przewiewną odzież z materiałów naturalnych.

3. Kiedy swędzenie brzucha w ciąży może wymagać konsultacji z lekarzem?

W przypadku, gdy swędzi brzuch w ciąży, mimo że w większości przypadków to problem kosmetyczny, trzeba zachować czujność. Świąd skóry rozpoczynający się od stóp i dłoni, przechodzący na brzuch i tułów, czasem na szyję i twarz, to bowiem jeden z objawów cholestazy, czyli zaburzenia funkcjonowania wątroby. W jej przebiegu dochodzi do zredukowania przepływu żółci do jelit, czego konsekwencją jest uciążliwy świąd oraz wysokie stężenie kwasów żółciowych w surowicy krwi. W wynikach obserwuje się wysoki poziom bilirubiny, poziomu fosfatazy zasadowej oraz poziomu AIAT i AspAT.

Bezpośrednią przyczyną cholestazy jest wzrost poziomu estrogenów i progesteronu u ciężarnych. Aby ją zdiagnozować, lekarz musi najpierw wykluczyć inne przyczyny, takie jak żółtaczka, wirusowe zapalenie wątroby czy wpływ przyjmowanych leków.

Kiedy cholestaza zostanie już stwierdzona, przyszła matka trafia na oddział patologii ciąży, gdzie łagodzi się objawy. Leczenie cholestazy w ciąży polega na podawaniu ciężarnej kwasu ursodezoksycholowego, który obniża stężenie żółci w wątrobie.

Ważnym elementem leczenia jest dieta. Należy unikać dań mogących dodatkowo obciążyć wątrobę. Niedozwolony jest nadmiar tłuszczu. Na cenzurowanym są też napoje gazowane zawierające cukier oraz słodycze.

Bardzo ważne jest też monitorowanie płodu, ponieważ wzrasta ryzyko szybszego starzenia się łożyska. Ze względu na nieprawidłowe wchłanianie tłuszczów w cholestazie ciążowej dochodzi też do spadku masy ciała i niedoborów witaminy K.