Piersi podczas karmienia

Na jakie dolegliwości możemy się natknąć podczas karmienia piersią i po zakończonym okresie laktacji.

1. Popękane brodawki

Występuje w pierwszych tygodniach po porodzie. Popękane brodawki często są spotykane w przypadku nieprawidłowego przystawiania dziecka do piersi. Ponieważ w czasie karmienia dziecko łapie za płytko pierś i w efekcie ssie samą brodawkę. A to powoduje ból u matki. A prawidłowo przystawione dziecko nie wywołuje bólu. Dlatego należy skorygować technikę karmienia piersią. Można to zrobić poprzez zaproszenie położnej, żeby zobaczyła jak karmisz. Wytłumaczy Ci wtedy co zrobiłaś źle, a jak powinno być prawidłowo. Możesz również poprosić o pomoc konsultanta laktacyjnego. Tak naprawdę najważniejsze jest skorygowanie techniki karmienia.

Ale do popękania brodawek nie musi dojść poprzez płytkie przystawienie dziecka, a przez jego złe ssanie piersi. Tak może się stać jeżeli został wprowadzony smoczek, który zaburza prawidłowy odruch ssania. Kolejną przyczyną może być zbyt rzadkie karmieni i krótkie. Dlatego, że głodne dziecko będzie bardzo energicznie ssać pierś.

Zobacz film: "#dziejesienazywo: Zapalenie piersi"

Objawy popękanych brodawek:

• są zaczerwienione,
• widoczne są ranki,
• strupki,
• ból.

W czasie karmienia ból będzie się nasilać, dlatego możesz unikać karmienia piersią.

A co zrobić, żeby było tylko lepiej?

• technika karmienia powinna ulec poprawie
• częściej karmić
• karmienie rozpoczynać od mniej bolesnej piersi
• kilkakrotne zmienianie pozycji w czasie jednego karmienia
• gdy kończysz karmienie zawsze wprowadzaj mały palec w kącik ust, pomiędzy dziąsła swojego dziecka i delikatnie odłącz je od piersi. To zapobiegnie podrażnianiu brodawki.
• na rynku są dostępne maści, które można stosować na popękane brodawki
• brodawki należy „wietrzyć” przez bezpośredni dostęp powietrza szybciej będą się goić
• możesz również smarować popękane brodawki pokarmem, ponieważ zawiera on czynnik wzrostu naskórka i ma właściwości antybakteryjne, a to wspomoże gojenie
• możesz stosować leki przeciwbólowe.

W czasie leczenia popękanych brodawek możesz karmić piersią. Jeżeli jednak sprawia Ci to ogromny ból, to powinnaś zacząć odciągać pokarm min. 8 razy dziennie i nie karmić dziecka piersią.

2. Grzybica piersi

Najczęściej występuje na późniejszym etapie karmienia piersią. Grzybica piersi to zakażenie drożdżakami Candida albicans.

Objawy grzybicy piersi:

• Skóra na brodawce i otoczce z białawym nalotem, zaczerwieniona, błyszcząca ale może też wyglądać prawidłowo.
• Odczuwasz piekący,
• kłujący ból brodawki.
• U dziecka bardzo często występuje pleśniawka w jamie ustnej.

Często grzybica piersi występuje po przebytym leczeniu antybiotykami Twoim lub dziecka.

Jak leczyć grzybicę piersi?

• należy smarować brodawkę preparatami przeciwgrzybicznymi takimi w zawiesinie po każdym karmieniu. Leczenie trwa minimum 14 dni.
• u dziecka należy pędzlować jamę ustną środkiem przeciwgrzybicznym np. Nystatyną w zawiesinie około 4 razy dziennie również przez minimum 14 dni
• piersi należy wietrzyć
• wkładki do biustonosza zawsze powinny być suche
• bieliznę, która miała kontakt z pokarmem należy prać i prasować gorącym żelazkiem
• dokładnie myć ręce
• zabawki dziecka powinny być codziennie wyparzane

Ty i dziecko powinniście być leczeni jednocześnie.

3. Nawał pokarmu

U kobiety najczęściej między 3 – 4 dobą po porodzie występuje obrzmienie piersi. Występuje on u każdej kobiety, ponieważ stężenie prolaktyny (hormonu, który odpowiada za wydzielanie się mleka) w tych dniach się podwyższa. Skład tego mleka będzie się różnił od siary (pierwszego mleka). „Nowe” mleko będzie miało więcej wody i laktozy. Także siateczka żyłek na piersi może być bardziej widoczna. Właśnie w tym momencie jak mamy odczuwają bolesność to uważają, że właśnie „mają pokarm”. Tak naprawdę był od początku. Tylko mleko zwane siarą jest niestety niedoceniane przez mamy. Warto, żebyś Ty zmieniła zdanie i wiedziała, że masz mleko jak urodzisz dziecko.

Nawał pokarmu jest zjawiskiem normalnym, ale może w tych dniach być nadprodukcja pokarmu w stosunku do potrzeb dziecka. Należy pamiętać, że to wszystko jest normalne. Teraz omówię objawy, potem z czym możemy różnicować taki stan oraz co zrobić żeby zaradzić problemowi zwiększonej produkcji mleka.

Objawy nawału pokarmu:

• występuje w 3-4 dobie po porodzie. Zdarza się, że występuje również później. Wtedy przyczyny są inne: nagłe ograniczenie czasowe lub częstości karmienia. Mówimy wtedy o przepełnieniu.
• Nawał dotyczy dwóch piersi. Natomiast przepełnienie może dotyczyć jednej.
• Pokarm wypływa bez problemu.
• Twoje dziecko ssie prawidłowo czyli słychać połykanie
• piersi nie są zaczerwienione, są miękkie, bywają mocniej ocieplone, czasem tkliwe, ale nie ma zaczerwienień
• może chować się brodawka
• nie ma gorączki
• czujesz się dobrze i Twój stan ogólny również jest dobry.

Przy wystąpieniu nawału można również zastanawiać się czy nie ma: zastoju w piersi lub czy nie występuje zapalenie piersi. Musisz uświadomić sobie, że to jest normalne. Spotkało, albo spotka każdą kobietę z którą leżysz na sali.

A jak powinnaś sobie radzić z nawałem pokarmu?

• prawidłowo przystawiać dziecko do piersi
• karmić min. 8 razy dziennie
• jeżeli czujesz, że piersi robią się twarde możesz trochę odciągnąć mleka, żeby zmniejszyć napięcie w piersi. Wtedy będzie lepiej ssało się Twojemu dziecku.

4. Zastój pokarmu

Występuje najczęściej w pierwszych 10 dniach od porodu. Rzadko zdarza się, żeby zastój pokarmu wystąpił później. Może zdarzyć się tak jeżeli nagle zostanie przerwane lub bardzo ograniczone karmienie piersią.

Co może spowodować zastój pokarmu?

• nieprawidłowa technika karmienia
• za rzadkie karmienie
• zbyt krótkie karmienie
• silny stres
• bardzo duże wyczerpanie

Po czym możemy rozpoznać?

• 4-10 dni po porodzie
• dolegliwości dotyczą obu piersi
• piersi są obrzmiałe, bolesne, ocieplone i zaczerwienione
• nie ma odruchu wypływu pokarmu
• temperatura ciała nie wyższa niż 38,4 stopni
• czujesz się ogólnie dobrze, ale trudności lub wręcz nieudane karmienia, ból piersi wywołuje lęk

Pod uwagę brane są: zapalenie piersi i nawał.

Nie należy się denerwować. Tak naprawdę dodatkowy stres może spotęgować tylko objawy np. na jakiś czas zahamować wypływ pokarmu.

Jak można zminimalizować objawy:

• często przystawiając dziecko do piersi ok. 8 razy
• długo karmić – nie mniej niż 15 minut z jednej piers
• ważne jest prawidłowe przystawienie dziecka do piersi
• przed karmieniem można stosować ciepłe okłady na piersi, można masować piersi, zalecany jest relaks
• w przypadku zastoju pokarmu również może chować się brodawka sutkowa dlatego należy odciągać trochę pokarmu (laktatorem elektrycznym albo ręcznym)
• nie należy dziecka: dopajać, dokarmiać i dawać jemu smoczków
• nie można również odciągać pokarmu w dużej ilości, ponieważ to nasili tylko produkcje mleka.

Natomiast jeżeli dziecko będzie ssało z piersi wywoła czynnik, który będzie hamować laktację.

5. Zapalenie piersi

Występuje najczęściej między 2 a 5 tygodniem po porodzie. Tak naprawdę może zdarzyć się w każdym momencie laktacji. Trwa do 6 dni. Rokowanie jest pomyślne.

Czynniki, które mogą sprzyjać zapaleniu piersi to:

• stres,
• przemęczenie,
• zatkanie przewodu mlekowego,
• zastój pokarmu,
• za rzadkie karmienia,
• nadmiernie pobudzone jest wytwarzanie pokarmu (nadprodukcja),
• uszkodzone brodawki,
• uraz,
• za duży wysiłek fizyczny
• zła dieta,

Kobiety często źle postępują w przypadku zapalenia piersi, ponieważ stosują forsowany masaż, a przez to silnie uciskają na piersi. To jest złe leczenie zatkanego przewodu mlecznego. Silne uciskanie piersi powoduje to, że pokarm, który jest zgromadzony w przewodach mlekowych dostaje się do sąsiednich tkanek. Nie brzmi z byt dobrze prawda? Właśnie przez forsowny masaż dochodzi do zwiększenia stanu zapalnego. Prawidłowe leczenie to zastosowanie antybiotyku.

Powikłania mogą występować nawroty zapalenia piersi i wystąpić ropień piersi, tak dzieje się w ok. 10% przypadków.

Objawy:

• najczęściej dotyczy jednej piersi
• temperatura ciała jest powyżej 38,4 stopni
• dziecko ssie prawidłowo i słychać odgłos połykania
• bolący, zaczerwieniony, ocieplony, obrzmiały jest fragment piersi albo cała pierś
• są dwa typy zapalenia piersi w jednym przebieg jest burzliwy, w drugim objawy są słabo widoczne
• czujesz się wtedy średnio i masz objawy grypowe
• stan psychiczny skupiony jest na lęku czy można w tej sytuacji karmić, odczuwasz napięcie i lęk
• Zapalenie piersi jest różnicowane z innymi jednostkami chorobowymi w obrębie piersi takimi jak:
• nawał pokarmu
• zastój pokarmi
• zatkanie przewodu mlecznego
• ropniem piersi

Jakie jest postępowanie?

• Pomimo gorączki i przyjmowania leków możesz karmić piersią.
• Trzeba zastanowić się czy technika karmienia, którą stosujesz jest prawidłowa. Jeżeli nie, należy ją zmienić.
• dziecko powinno być częściej karmione i to z chorej piersi !
• jeżeli pierś boli Cię od strony pachy powinnaś karmić dziecko w pozycji z pod pachy.
• po karmieniu stosuj zimne okłady (NIE STOSUJ: forsownych masaży ani gorących okładów)
• możesz otrzymać leki: przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz antybiotyk.
• powinnaś odpoczywać w łóżku przynajmniej przez 24 godziny. Jeżeli potrzebne to zwolnienie z pracy.
• picie dużej ilości płynów

6. Zatkanie przewodu mlecznego

W piersi są liczne przewody mleczne i czasami ulegają one zatkaniu. Najczęściej dzieje się tak w okresie zimowym. U kobiet, które ściągają nadmiernie pokarm, a przez to ich wytwarzanie mleka jest bardzo nasilone.

Do zatkania przewodu pokarmowego mogą predysponować również za rzadkie karmienia lub zbyt krótkie. Do tego dochodzi jeszcze ucisk:

• ubrania,
• stanika,
• PALCA przy karmieniu,
• uraz jaki może wystąpić np. w trakcie forsownego masażu

To właśnie zatkany przewód może prowadzić do zapalenia piersi, o którym pisałam wcześniej.

A teraz przechodzimy do omówienia objawów:

• najczęściej dotyczy jednej piersi
• dziecko ssie prawidłowo i słychać odgłos połykania
• powyżej zatkanego przewodu można zaobserwować, że to miejsce jest bardziej ocieplone i zaczerwienione , bolesne
• czasami można wyczuć guzek jest to rozdęty przewód mleczny
• temperatura ciała jest w normie
• czujesz się dobrze

Pod uwagę bierze się również inne jednostki chorobowe takie jak: guzek piersi, zapalenie piersi, ropień piersi

Jak postępować?

• często karmić dziecko (przed karmieniem można zastosować DELIKATNY! masaż chorej okolicy piersi, karmienie zaczynasz od chorej piersi)
• długie karmienie minimum 15 minut z chorej piersi
• ułożyć dziecko w takiej pozycji, żeby bródka dziecka była od strony chorej piersi. Dzięki temu dodatkowo będzie masowana chora okolica.
• po karmieniu zimne okłady na chore miejsce. Ponieważ zablokuje to wytwarzanie mleka.
• nie wolno: dopajać, dokarmiać dziecka ani dawać jemu smoczków, które zaburzają prawidłowy odruch ssania

7. Ropień piersi

To jest powikłanie źle leczonego zapalenia piersi. Bakteria, która najczęściej wywołuje ropień piersi to: gronkowiec złocisty

Objawy:

• występuje w czasie zapalenia
• przez skórę wyczuwalny jest twarde, bolesne zgrubienie o gładkich ścianach
• nad ropniem widać, że skóra jest napięta, sinoczerwona, ucieplona i błyszcząca
• temperatura może być prawidłowa lub podwyższona
• twoje samopoczucie może być dobre albo takie sobie

Różnicuje się z: zapaleniem piersi, guzkiem piersi, zatkaniem przewodu

Postępowanie:

• możesz karmić dziecko
• wykonane będzie badanie USG
• może zostać zastosowane nacięcie ropnia i zaaspirowanie treści ropnia
• leki: antybiotyk, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe

Zaleca się karmienie piersią również chorą!

Jeżeli ropień był tak usytuowany, że w tej chwili nie możliwe jest przystawianie dziecka. Należy pokarm odciągać np. laktatorem elektronicznym.

8. Rak piersi

Czynniki ryzyka:

• na raka piersi chorowała siostra, mama albo występował w rodzinie (pokrewieństwo I stopnia)
• wiek powyżej 50 lat ( Ten czynnik nie powinien zwalniać z samobadania piersi kobiet młodszych. Należy pamiętać, że na raka piersi może zachorować kobieta, w każdym okresie swojego życia.)
• dieta bogata w tłuszcze
• poród po 30 roku życia
• bezdzietność
• długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej przed pierwszym porodem

Metody wykrywania raka piersi:

• Samobadanie piersi – jeżeli kobieta sama sprawdza sobie piersi co miesiąc, bardzo szybko może wyczuć niepokojącą zmianę. Jeżeli tak się stanie powinna udać się do lekarza.
• USG piersi stosuje się zwykle u młodych kobiet i również jest skuteczną metodą wykrywania raka piersi
• Mammografia – u kobiet po 35 roku życia
• Rutynowo na każdej wizycie powinien zbadać piersi lekarz. Jeżeli tego nie robi, należy o takie badanie poprosić.

Wszystkie te badania są skuteczne w wykrywaniu raka piersi. W Polsce bardzo dużo kobiet ma wykrytego raka w bardzo zawansowanym stadium, ponieważ zaniedbały samobadanie piersi. Rak piersi jest chorobą, z której można wyleczyć. Istotnym elementem jest szybkość reagowania kobiet na niepokojące objawy. Czasami sprawa jest bagatelizowana, a tak nie powinno być.

Leczenie raka piersi

• miejscowe usunięcie guzka piersi
• mastektomia – usunięcie całej piersi. Możliwa jest później rekonstrukcja piersi oraz inne sposoby.

Chciałam zwrócić uwagę przy omawianiu raka piersi, że jest to choroba uleczalna. Dużo zależy od tego jak szybko zareaguje kobieta na niepokojące objawy.

Bywa również tak, że to mężczyzna wyczuwa zgrubienie w piersi partnerki, ale nie mówi o tym. Dlatego należy również uświadomić partnera, że jest taka choroba jak rak piersi. Objawia się: guzkiem w piersi, może wystąpić nagłe wciągnięcie brodawki. Każdy niepokojący objaw należy konsultować z lekarzem. A jeżeli coś wyczuje partner w twojej piersi powinien Ci to powiedzieć.