Bolesność i obrzęk piersi po porodzie
Bolesność i obrzęk piersi to częsty problem przy karmieniu piersią. Może mieć różne przyczyny: czasem spowodowany jest nawałem lub zastojem pokarmu w piersi, czasem zmianami hormonalnymi po porodzie, rzadziej infekcją piersi, ropniem czy zatkaniem przewodu mlecznego. Ból piersi nie powinien pojawiać się podczas karmienia - oznacza on, że kobieta przyjęła nieprawidłową pozycję do karmienia i dziecko ssie pierś nieprawidłowo. Na bóle piersi skarżą się również kobiety zbyt rzadko karmiące dziecko.
1. Przyczyny bólu i obrzęku piersi po porodzie
Laktacja rozpoczyna się już po urodzeniu łożyska po porodzie dziecka. Dzieje się to za sprawą prolaktyny, wytwarzanej przez przysadkę mózgową oraz oksytocyny, produkowanej przez podwzgórze. Poziom prolaktyny, a tym samym i pokarmu, zwiększa się pod wpływem ssania piersi przez dziecko lub samodzielną stymulację sutków.
Nawał pokarmu w piersiach pojawia się u każdej kobiety około 3-4 doby po porodzie. Wywołuje on obrzmienie piersi (ale nie zaczerwienienie) i tkliwość (ale raczej nie ból), a to dlatego, że poziom prolaktyny, a wraz z nią ilość pokarmu, gwałtownie się zwiększa. Jeśli zbyt duża ilość pokarmu pojawia się z innych przyczyn, takich jak zbyt rzadkie karmienie niemowlaka, jest to przepełnienie pokarmem.
Zastój pokarmu w piersiach pojawia się do 10. dnia po porodzie i może być spowodowany różnymi czynnikami. Jednym z nich jest niedobór oksytocyny, czyli hormonu pozwalającego wypłynąć pokarmowi na zewnątrz. Jej poziom się zmniejsza, kiedy kobieta jest zdenerwowana, wyczerpana lub niechętna do karmienia piersią. Inną przyczyną zastoju pokarmu w piersiach jest niewystarczające odprowadzanie go, a to z kolei jest spowodowane zbyt rzadkim karmienie dziecka lub nieprawidłową techniką karmienia piersią. Obie piersi stają się wtedy zaczerwienione, bolesne, a pokarm z nich nie wypływa.
Zapalenie piersi może być wywołane zatkaniem przewodu mlekowego, infekcją lub urazem. Taki problem dotyczy zazwyczaj jednej piersi. Ilość pokarmu jest wtedy prawidłowa, ale kobieta może uskarżać się na podwyższoną temperaturę ciała i objawy grypopodobne. Pierś lub jej fragment jest obrzmiała i bolesna.
2. Sposoby na bolesność i obrzęk piersi po porodzie
Aby zapobiegać zastojowi i nawałowi pokarmu w piersiach kobieta może prowadzić dzienniczek karmienia dziecka. Pozwoli to na regularne karmienie i prawidłowe rozłożenie karmienia na obie piersi. Można wynotowywać czas karmienia jedną i drugą piersią, a także to, na której piersi dziecko skończyło jeść. W przypadku zanikania pokarmu w piersiach, trzeba dziecko przykładać do piersi częściej, dłużej karmić, nie dokarmiać mieszankami mlecznymi. Warto także przyjrzeć się, czy stosowana technika karmienia piersią jest poprawna: podczas karmienia dziecko powinno mieć w ustach zarówno sam sutek jak i otoczkę wokół niego. Ssanie samego sutka przez dziecko może wywołać u kobiety ból.
Zapalenie piersi leczy się za pomocą antybiotyku przepisanego przez lekarza. Można wtedy kontynuować karmienie piersią. Uciskanie sutków nie pomoże, może tylko pogorszyć sytuację. Pomocne mogą okazać się chłodne okłady.