Depresja młodzieńcza
Depresja jest obecnie uważana za chorobę cywilizacyjną. Z badań wynika, że około 10% populacji cierpi na depresję, z tego jedna trzecia osób to nastolatki. Depresja u nastolatków, często jest niezauważana przez rodziców, a jest ona często na tyle niebezpieczna, że może doprowadzić do dramatu.
1. Przyczyny i objawy depresji u dzieci i młodzieży
Na depresję młodzieńczą najbardziej narażone są osoby, które nie potrafią sobie poradzić z przejściem z okresu dzieciństwa do okresu dojrzałości. Podatne na depresję są osoby, które:
- Mają niskie poczucie wartości,
- O wszystko się obwiniają,
- Mają trudności w nawiązywaniu kontaktów,
- Pragną akceptacji,
- Są przewrażliwione,
- Genetycznie obciążone chorobą.
U młodych osób najczęściej występuje depresja egzogenna, która jest powodowana czynnikami zewnętrznymi.
Przez pewien czasu uważano, że depresja u dzieci nie może się rozwinąć, ponieważ ich rozwój poznawczy jest niewystarczający. Obecnie nie ma wątpliwości, że depresja pojawia się u dzieci i młodzieży. Jak rozpoznać ją u swojego dziecka? Objawia się inaczej niż u dorosłych, dlatego warto przyjrzeć się zachowaniu swojego dziecka.
U dorosłych osób objawami depresji jest smutek, apatia, przygnębienie, tymczasem u dzieci objawia się ona całkiem inaczej. Do pierwszych objawów depresji należą:
- Arogancja,
- Agresja,
- Abnegacja - często mylona z młodzieńczym buntem.
Do dolegliwości fizycznych należą:
- Ból głowy,
- Ból brzucha.
Często zdarza się, że nastolatki, którzy cierpią na depresją posuwają się do ostateczności, czyli próbują popełnić samobójstwo.
2. Dlaczego dzieci cierpią na depresję?
Czas przechodzenia dziecka w dorosłe życie - jest dla niego bardzo trudne. Czasami zdarza się, że dziecko musi znacznie wcześniej stać się dorosłym, a problemy jakie na niego czekają przerastają go. Dochodzą do tego jeszcze hormony, które wywołują burzę emocjonalną, z którą młody człowiek często sobie nie radzi. Również rzeczywistość, z jaką muszą się zmierzyć - bieda, przestępczość, zakłamanie, niesprawiedliwość - nie wpływa pozytywnie na ich psychikę.
Sytuacja rodzinna dziecka ma bardzo duży wpływ na jego psychikę. Dzieci z biednych rodzin nie widzą dla siebie perspektyw, ani szans na wyrwanie się z biedy. Problemy szkolne - które niejednokrotnie są ignorowane przez najbliższe otoczenie - mają wpływ na dziecko. Dla niego problemy szkolne są tak samo ważne, jak dla dorosłych problemy w pracy czy w domu. Ignorując je. często nie zdajemy sobie sprawy, jak wielką krzywdę wyrządzamy naszemu dziecku.
Na psychikę dziecka ma również wpływ, akceptacja w grupie społecznej. Zdarza się, że brak takiej akceptacji powoduje u młodego człowieka załamanie psychiczne, a czasem nawet targnięcie się na swoje życie.
Życie młodych ludzi nie jest proste. Muszą się zmierzyć z problemami, niesprawiedliwością, z dorosłym życiem. Rzeczywistość, które czeka na nich po wkroczeniu w dorosłe życie, często ich przerasta i nie wiedzą wtedy, gdzie szukać pomocy.
3. Diagnoza depresji u dziecka
Do podstawowych objawów należy postawa opozycyjno-buntownicza - nie oznacza, to że każdy zbuntowany młody człowiek ma depresję. Do cech tej postawy należą:
- Arogancja,
- Drażliwość,
- Impulsywność w kontaktach w domu,
- Łamanie znanych norm,
- Nadużywanie alkoholu,
- Eksperymenty z narkotykami,
- Przypadkowy seks,
- Autoagresja,
- Prowokacja bójek,
- Pogorszenie zdolności intelektualnych,
- Wagarowanie,
- Niedbanie o wygląd,
- Brak zainteresowań,
- Zamknięcie w sobie.
Do innych objawów depresji młodzieńczej należą:
- Zmiana apetytu - nadmierne objadanie się, brak łaknienia,
- Kłopoty ze snem,
- Obsesyjne zainteresowanie śmiercią,
- Ucieczki z domu.
Bardzo trudno jest rozpoznać chorobę u młodego człowieka, ponieważ objawy depresji są podobne do objawów okresu dojrzewania - które po pewnym czasie same znikają. Dlatego musimy bacznie przyglądać się naszemu dziecku, aby niczego nie przegapić.
4. Profilaktyka i leczenie depresji u dzieci
Przede wszystkim trzeba zadbać o psychikę dziecka, już od najmłodszych lat. Dziecko musi czuć się kochane, czuć bliskość i wsparcie rodziny. Musimy dziecku pozwolić na popełnianie błędów - uczy się ono wtedy, jak radzić sobie z problemami - ale nie można również zostawić go na pastwę losu. Kiedy widzimy, że dziecko sobie nie radzi z jakimś problemem, podajmy mu pomocną rękę. Rozmowa z dzieckiem jest podstawą. Dziecko ma prawo do własnego zdania i nie możemy go krytykować za każdym razem. Rodzice powinni wysłuchać argumentów dziecka, zrozumieć go, a w razie czego pomóc mu odnaleźć prawidłową drogę.
Jak leczyć depresję? Jest kilka metod leczenia depresji. Należą do nich:
- Terapia poznawcza - polega na analizie i modyfikowaniu błędnych skojarzeń i niewłaściwego toru myślenia.
- Terapia grupowa - jej celem jest nauczenie nastolatka zawierania kontaktów z rówieśnikami.
- Terapia rodzinna - przeprowadza się ją, kiedy depresja jest związana z dysfunkcją rodziny.
- Farmakoterapia - jest stosowana w ostateczności, kiedy u chorego występują lęki, myśli samobójcze lub inne tego typu objawy.
Warto obserwować swoje dziecko. Zwrócić uwagę na jego zainteresowania, na to jak spędza wolny czas, jakich ma przyjaciół - być może dzięki temu uchronimy nasze dziecko przed depresją.