Mutacja głosu - ile trwa i w jakim wieku pojawia się u chłopców i dziewczyn?
Mutacja głosu u chłopców to zmienianie się dziecięcej krtani, strun głosowych i tchawicy w dojrzałe narządy mowy. Jest to część dojrzewania, wywołana skokiem hormonów, która dotyka także dziewczęta, choć w mniejszym stopniu. Mutacja głosu u dziewczyn jest mniej zauważalna, chociaż ich narządy mowy także się zmieniają, sprawiając, że głos staje się bardziej "dorosły", czyli przede wszystkim niższy. W jakim wieku przechodzi się mutację? Jakie są objawy mutacji głosu?
1. Czym jest mutacja głosu?
Co to jest mutacja? Mutacja głosu to zmiana wysokości oraz skali głosu, która występuje w okresie dojrzewania płciowego.
Po zakończeniu mutacji chłopcy mogą śpiewać niższe dźwięki niż przed nią. Dziewczęta mają w dalszym ciągu możliwość śpiewania wysokich dźwięków. Chłopcy trwale tracą możliwość czystego śpiewu wysokich dźwięków i pozostaje im jedynie falset (śpiew na niedomkniętych i nienaturalnie mocno napiętych strunach głosowych).
2. Mutacja głosu – w jakim wieku się pojawia?
Kiedy przechodzi się mutację? W jakim wieku jest mutacja? W wieku 12 lat, a jej największe nasilenie przypada na 13. lub 14. rok życia.
3. Mutacja głosu – ile trwa?
Ile trwa mutacja? Zwykle mutacja trwa około 2-3 lata.
4. Jak przebiega mutacja głosu?
Proces mutacji głosu można podzielić na etap przedmutacyjny, mutację właściwą i etap pomutacyjny. Na etapie przedmutacyjnym narządy mowy przygotowują się do zmian i dochodzi do pierwszych zmian w barwie głosu. Mogą pojawiać się trudności z wytworzeniem tonów wysokich.
W przypadku mutacji właściwej charakterystycznym objawem jest ochrypnięty głos. Bardzo często pojawiają się tzw. kiksy, czyli gwałtowne przeskoki z niskich do wysokich częstotliwości. Okres pomutacyjny to czas stabilizacji głosu po mutacji. Może trwać nawet do 19. roku życia.
Krtań zwiększa się i obniża, u chłopców w większym stopniu niż u dziewczyn. Chrząstki krtani rosną i wapnieją.
Wzrastająca krtań wymaga także innej nad nią kontroli, w związku z czym, zwiększają się także mięśnie wokół niej. Tkanka jest w tym czasie przekrwiona, pojawia się nadmiar śluzu. To trudności w przystosowaniu się do tych zmian są główną przyczyną problemów z utrzymaniem tonu głosu podczas mutacji.
Struny głosowe dziewczyn i chłopców wydłużają się. U chłopców o około 1 cm, u dziewcząt o około 4 mm. Powiększa się także rozmiar rezonatorów i tchawicy. Kolejną zmianą jest zwiększenie pojemności płuc.
5. Jakie są objawy mutacji?
W związku ze zmianami, jakie dotykają narząd mowy, pojawiają się pewne objawy mutacji. Chrząstki krtani i otaczające ją mięśnie zwiększają się, co powoduje trudności w opanowaniu głosu.
Problem wywołuje szczególnie wysokość głosu, który będzie "skakał" – raz będzie wysoki, raz niski. Nadmierne ukrwienie krtani i zwiększona produkcja śluzu wywołują częste chrypki. Głos może być zachrypnięty, mogą także wystąpić problemy z wyraźną artykulacją głosek.
Efektem mutacji jest głos obniżony o oktawę u chłopców, a o trzy tony u dziewczyn. W czasie mutacji nie należy intensywnie ćwiczyć głosu. Zajęcia śpiewu są niezalecane, gdyż wywołają one znużenie aparatu głosowego, a w efekcie nawet nieodwracalne zmiany w aparacie głosowym.
Mutacja jest zjawiskiem fizjologicznym, zatem poza odpowiednią higieną głosu, nie wymaga leczenia farmakologicznego. Nastolatkowie często zastanawiają się, jak szybciej przejść mutację, jak przyspieszyć mutację i zmienić ten "straszny głos"? Niestety nie istnieją leki na objawy mutacji głosu. Warto ćwiczyć głoski, używać niższych tonów i po prostu eksperymentować.
6. Mutacja głosu u chłopców
Mutacja u chłopców rozpoczyna się razem z intensywnym wydzielanie hormonów płciowych w okresie dojrzewania. Hormony te (przede wszystkim testosteron), produkowane są w dużych ilościach w jądrach u chłopców; mają wpływ na powiększenie krtani.
Jak długo trwa mutacja u chłopców? Mutacja głosu u chłopców rozpoczyna się między 12., a 16. rokiem życia i trwa około 2 lata. Są to dane orientacyjne, gdyż wszystko zależy od tempa dojrzewania konkretnej osoby.
Kiedy chłopcy przechodzą mutację, rozrastają się chrząstki krtaniowe, struny głosowe zaś ulegają wydłużeniu. Powiększa się tchawica oraz przestrzeń nad krtanią.
Podczas mutacji u chłopców zaczyna się zaznaczać zarys powiększonej chrząstki tarczowej krtani jako tzw. jabłko Adama. Zwykle wysokość głosu obniża się o 1 oktawę, choć czasem nawet o 2.
7. Mutacja głosu u dziewczyn
Czy dziewczyny mają mutację? Tak! U dziewcząt mutacja głosu zwykle rozpoczyna się wraz z pojawieniem się miesiączki. Kojarzymy ją jednak głównie z chłopcami, w przypadku których przejawia się dużo silniej niż u dziewcząt - w przypadku płci męskiej głos obniża się o 1 oktawę, a u dziewcząt jedynie o 3-4 tony.
Mutacja u dziewczyn objawia się mniej gwałtownie, choć też mogą się skarżyć na chrypkę, lekkie załamania głosu i trudności w kontroli nad jego wysokością (jest to zauważalne, gdy dziewczyna śpiewa, niezauważalne natomiast podczas zwykłej rozmowy). W większości przypadków dziewczęta nie odczuwają objawów mutacji.
U dziewcząt krtań nie rozrasta się aż tak bardzo, dlatego wygląd szyi się nie zmienia. Nie można przewidzieć, jakie brzmienie będzie miał głos po zakończeniu mutacji.
8. Zaburzenia lub brak mutacji
W przypadku niektórych dzieci mutacja może ulegać wydłużeniu w czasie, lub też jej przebieg nie jest prawidłowy. Może to wynikać z nieprawidłowej budowy krtani, zaburzeń hormonalnych lub czynników natury psychiatrycznej, lub neurologicznej.
Wśród zaburzeń mutacji możemy wymienić:
- przetrwały głos fistułowy - średnie położenie głosu mówionego nie obniża się - przeciwnie - podwyższa się często powyżej wartości dziecięcych; skuteczne jest leczenie foniatryczne;
- mutacja przedwczesna - uwarunowane hormonalnie obniżenie głosu następuje w okolicach 8-10 r. ż.;
- mutacja perwersyjna - także uwarunkowane hormonalnie rzadkie zaburzenie mutacji u dziewcząt, polega na znacznym obniżeniu głosu przy jednoczesnym nadmiernym rozroście krtani;
Mutacje uwarunkowane hormonalnie wymagają diagnostyki endokrynologicznej. Podczas mutacji należy w szczególny sposób dbać o głos i nie przeciążać go.
Warto zwrócić uwagę, że mutacja zachodzi pod wpływem hormonów w czasie dojrzewania płciowego, stąd też nie pojawia się u chłopców z niedorozwojem gruczołów płciowych, spowodowanym zaburzeniami chorobowymi lub kastracją (chirurgicznym usunięciu jąder).
Brak mutacji głosu lub jej opóźnienia mogą wynikać także z zaburzeń chromosomalnych.