Trądzik młodzieńczy
Trądzik młodzieńczy pojawia się u wielu nastolatków między 11. a 20. rokiem życia. Dzieje się to podczas dojrzewania dziewcząt – między 14. a 17. rokiem życia, i u dojrzewających chłopców – między 16. a 19. W większości przypadków trądzik pospolity przechodzi sam po kilku latach, choć nie można zapominać w tym czasie o odpowiedniej pielęgnacji skóry. Blizny po nim mogą bowiem szpecić dużo dłużej.
1. Skąd się bierze trądzik młodzieńczy?
Do powstania trądziku przyczyniają się czynniki dziedziczne i hormonalne (burza hormonów). Hormony, a konkretnie androgeny, pobudzone podczas dojrzewania wpływają na stan skóry. Głównym winowajcą w tym procesie jest jedna z form testosteronu, o nazwie dihydrotestosteron (DHT). Receptory DHT znajdują się właśnie w gruczołach łojowych i mieszkach włosowych. Przede wszystkim powiększają się gruczoły łojowe, które w dodatku produkują nadmierne ilości łoju. Pod wpływem hormonów zwiększa się także rogowacenie ujść mieszków włosowych. Wszystkie te czynniki ułatwiają bakterii Propionibacterium acnes zajęcie skóry. Wywołuje to reakcję zapalną i odpowiedź immunologiczną w postaci problemów z trądzikiem.
2. Objawy trądziku młodzieńczego
Trądzik pospolity to różnego rodzaju zmiany skórne oraz łojotok. Na skórze w okresie dojrzewania pojawiają się zaskórniki, ogniska zapalne, zaczerwienienia, krostki i grudki. U niektórych osób te powierzchowne zmiany prowadzą do pojawienia się głębszych zmian – nacieków ropnych, torbieli i cyst. Zwykle zostają po nich blizny potrądzikowe. W zależności od tego, jakie zmiany przeważają, dzielimy trądzik na:
- zaskórnikowy (niezapalny),
- grudkowo-krostkowy (zapalny),
- ropowiczy (ropny),
- bliznowcowy.
Zmiany trądzikowe i łojotok pojawiają się tam, gdzie najintensywniej pracują gruczoły łojowe, czyli na:
- twarzy,
- plecach,
- dekolcie,
- ramionach,
- pośladkach.
3. Jak pozbyć się trądziku?
U większości osób wystarcza miejscowe leczenie objawowe, czyli po prostu prawidłowa pielęgnacja skóry. W składzie wybranych kosmetyków powinny znaleźć się substancje zmniejszające stan zapalny, czyli alfa-hydroksykwasy (kwas glikolowy, mlekowy, cytrynowy, winowy, jabłkowy), beta-hydroksykwasy (kwas salicylowy), polihydroksykwasy. Oprócz działania przeciwzapalnego pomogą one dokładniej oczyścić zaczopowane ujścia gruczołów łojowych. Po konsultacji z dermatologiem wykorzystuje się także silniejsze substancje, takie jak antybiotyki, kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu oraz retinoidy. Bardzo rzadko konieczne jest leczenie ogólne. W ciężkich przypadkach dermatolog może zadecydować o leczeniu hormonalnym lub antybiotykoterapii.
Skóra trądzikowa zwykle jest tłusta, ale to nie reguła. Nie można zapominać o odpowiednim nawilżaniu skóry po jej dokładnym oczyszczeniu. Jeśli cera jest skłonna do podrażnień, dobieramy kosmetyki łagodniejsze. Gdy robi się przesuszona, wybieramy odpowiednie do jej rodzaju. To, że pojawił się trądzik nie oznacza, że należy sięgać po silne środki. Wskazane jest to tylko w przypadku skóry o nasilonym łojotoku i głębokich zmianach.