Prawidłowy wzrost dziecka

Wzrost dziecka jest monitorowany od momentu jego urodzenia. Już w pierwszych minutach życia dokonuje się pomiaru długości ciała noworodka, jego wagi oraz obwodu głowy. Następnie dane zostają zanotowane w karcie dziecka i porównane z kartami odzwierciedlającymi prawidłowy rozwój dziecka. Karty te pozwalają na porównanie rozwoju dzieci w tym samym wieku i tej samej płci. Tak zwane siatki centylowe prezentują zakres „prawidłowego” rozwoju dziecka, przy czym większość dzieci znajduje się między piątym a 97. centylem. Jeśli wzrost i waga dziecka przypadają na 40. centyl, oznacza to, że dziecko jest wyższe i cięższe niż 40% dzieci w tym samym wieku i tej samej płci. Z kolei 80. centyl dla wzrostu oznacza, że dziecko jest wyższe niż 80% dzieci tej samej płci i w tym samym wieku. W obydwu przypadkach dziecko rozwija się prawidłowo.

Warto pamiętać, że ani wysoki, ani niski centyl nie jest równoznaczny z lepszym lub gorszym stanem zdrowia dziecka. Systematyczny wzrost dziecka na dowolnym centylu oznacza jedynie, że rozwija się ono prawidłowo. Wynik z siatki centylowej może jedynie oznaczać, że wzrost dziecka jest niższy lub wyższy niż średnia wzrostu jego rówieśników. Siatki centylowe mogą również wskazywać na problemy rozwojowe u dziecka. Jeśli dziecko rozwija się nieproporcjonalnie, a centyle wagi i wzrostu są znacząco różne, karta pozwala wykryć nieprawidłowości i wskazuje na wzorce rozwoju wymagające bliższego monitorowania w przyszłości.

W pierwszym roku życia dziecko powinno urosnąć o około 25 cm. W drugim roku tempo wzrostu maleje, należy spodziewać się zwiększenia wzrostu dziecka o około 13 cm. Natomiast pomiędzy drugim a trzecim rokiem życia dzieci rosną zwykle o 9 cm. Jeszcze przed czwartymi urodzinami długość ciała większości dzieci jest dwa razy większa niż w momencie narodzin. Od trzecich urodzin do momentu pokwitania dzieci rosną zazwyczaj o 5 cm rocznie. W czasie dojrzewania płciowego tempo wzrostu gwałtownie przyspiesza, przy czym jest to w dużej mierze kwestia indywidualna.

Skala prawidłowego wzrostu jest bardzo rozległa, dlatego w większości przypadków rodzice nie mają powodu do zmartwień. Czasami jednak siatka centylowa wykrywa pewne wzorce wzrostu, które mogą oznaczać problem zdrowotny. Przykładem takiej sytuacji jest gwałtowna zmiana wzorca wzrostu. Jeśli dziecko przez długi czas było na 80. centylu, po czym nagle spadło do 40. centyla, jest to sygnałem dla rodziców, że mogło dojść do problemu ze wzrostem, który może wymagać konsultacji ze specjalistą. Może się również zdarzyć, że waga i wzrost dziecka nie będą szły w parze. Wówczas warto skonsultować się z lekarzem. Wskazaniem do wizyty u lekarza jest także „wypadnięcie” poza krzywe siatki. Najczęściej problemem jest stanowczo zbyt niski wzrost dziecka, który może wskazywać na problem ze zdrowiem.