Szczepienie MMR II – skład, działanie, skutki uboczne i bezpieczeństwo
Szczepienie MMR II to preparat skojarzony zapewniający odporność wobec wirusów odry, świnki i różyczki. Jej nazwa pochodzi od pierwszych liter angielskich nazw chorób, przed którymi chroni. Jak działa szczepionka i czy jest bezpieczna?
1. Co to jest szczepienie MMR II?
Szczepienie MMR II to nazwa szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce, która była stosowana na początku XXI wieku. Obecnie na rynku dostępne są 2 preparaty: M-M-RvaxPro oraz Priorix.
Szczepionka MMR (MMR to skrót od ang. measles: odra, mumps: świnka i rubella: różyczka) to szczepionka żywa osłabiona, która stymuluje układ odpornościowy organizmu do produkcji przeciwciał przeciwko odrze, śwince i różyczce.
Odra to wirusowa choroba zakaźna, objawami której są wysoka gorączka, wysypka, kaszel, katar i zapalenie spojówek. Choroba może mieć poważny przebieg, a i prowadzić do powikłań, od zapalenia płuc, przez zapalenie mózgu, po śmierć.
Świnka to wirusowa choroba zakaźna cechująca się obrzękiem gruczołów ślinowych. Wywołuje ból w okolicy twarzy i szyi, gorączkę, ból głowy, zmęczenie i ból gardła.
Różyczka to łagodna choroba zakaźna, która wywołuje wysypkę, gorączkę, ból głowy i bóle mięśni. Może być niebezpieczna dla kobiet w ciąży (może prowadzić do wad wrodzonych u płodu).
Jak działa szczepionka MMR? Preparat występuje w postaci połączonej (skojarzonej), czyli jest trójskładnikowy. Nie dość, że zapobiega trzykrotnemu wstrzykiwaniu pojedynczej szczepionki, to i dzięki temu, że zawiera żywe, osłabione wirusy odry, świnki i różyczki, które są niezdolne do wywołania choroby, pozwala organizmowi wytworzyć przeciwciała.
2. Szczepienie MMR – skład
Powszechne szczepienia przeciw odrze rozpoczęto w Polsce w 1975 r. jedną dawką preparatu Attenuvax podawaną w 13-15 miesiącu życia. W 1991 r. włączono drugą dawkę podawaną w 8. roku życia (szczepionka Rouvax). Od 2004 r. obowiązują dwie dawki szczepionki skojarzonej MMR przeciw odrze, śwince i różyczce. Początkowo stosowano preparat MMR II, z czasem Priorix i M-M-RvaxPro.
Obecnie wykorzystywane preparaty RvaxPro (do 2008 r. pod nazwą MMR II) oraz Priorix (od 2002 r.) mają bardzo zbliżone działanie. Dostępna jest także szczepionka MMRV Priorix-Tetra, która zawiera żywe osłabione wirusy odry, świnki i różyczki oraz dodatkowo wirusa ospy wietrznej.
Szczepionki MMR składają się z:
- substancji czynnych: to osłabiony wirus odry (w zależności od producenta szczep Enders – Edmonston lub Schwarz), osłabiony wirus świnki (szczep Jeryl Lynn lub RIT 4385) oraz osłabiony wirus różyczki (w obu przypadkach szczep Wistar RA 27/3),
- substancji pomocniczych, takich jak laktoza, sorbitol, mannitol, sacharoza, neomycyna, żelatyna hydrolizowanej.
Szczepionki MMR nie zawierają środków konserwujących, w tym tiomersalu i aluminium czy substancji wzmacniających poszczepienną odpowiedź odpornościową na podany antygen.
3. Kiedy szczepić MMR?
Szczepienie MMR jest szczepieniem obowiązkowym (bezpłatnym). Wykonuje się je u niemowląt i dzieci w wieku szkolnym. W Polsce podaje się ją podskórnie lub domięśniowo w 13-14 miesiącu życia oraz 6. roku życia (dawka przypominająca).
Szczepionkę MMR można stosować również u nieszczepionych osób dorosłych. Skuteczność szczepienia po podaniu 2 dawek szczepionki wynosi 98-99 proc., utrzymuje się do końca życia.
4. Szczepienie odra, świnka różyczka – skutki uboczne
Po podaniu szczepionki MMR, tak jak i każdej innej, mogą wystąpić odczyny miejscowe i różne niegroźne działania niepożądane, takie jak ból, zaczerwienienie i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia, łagodne powiększenie węzłów chłonnych, podwyższona temperatura i wysypka, odczyn różyczkowy lub odrowy (niezakaźny dla otoczenia), reakcje alergiczne oraz bóle stawów u dorosłych.
Czy szczepionka MMR jest bezpieczna?
Szczepionka typu MMR jest szczepionką bezpieczną. Nie wywołuje poważnych skutków ubocznych, a badania wykluczają związek szczepionki przeciw odrze z występowaniem autyzmu (szczepienie MMR nie zwiększa ryzyka rozwoju autyzmu u dzieci).
Autorem takiej tezy był Andrew Wakefield, który – jak wykazały wyniki dziennikarskiego śledztwa, za rzekome udowodnienie związku szczepionki z autyzmem nie tylko uzyskał korzyści majątkowe, ale i wystąpił z wnioskiem o patent na własną szczepionkę przeciwko odrze. Co interesujące, u pacjentów z jego 12-osobowej grupy badawczej problemy rozwojowe stwierdzono już przed podaniem szczepionki.
5. Szczepionka MMR – przeciwwskazania
Szczepionki MMR nie podaje się, gdy występuje choroba przebiegająca z gorączką. Inne przeciwwskazania do podania szczepionki MMR to nadwrażliwość na któryś ze składników szczepionki, zaburzenia odporności i przyjmowanie leków zmniejszających aktywność układu odpornościowego wcześniejsza reakcja anafilaktyczna po podaniu pierwszej dawki lub po szczepieniu na ospę wietrzną, choroba nowotworowa, choroba krwi i ciąża.
