Rodzina wielodzietna – wyzwania i korzyści, wsparcie państwa
Rodzina wielodzietna to rodzina, w której wychowuje się co najmniej troje dzieci. Z funkcjonowaniem w dość licznej grupie osób na co dzień wiąże się wiele wyzwań, ale i korzyści. Czy w takiej sytuacji można liczyć na pomoc państwa, a jeśli tak, to w jakim zakresie?
1. Korzyści z wychowywania dzieci w rodzinie wielodzietnej
Rodzina wielodzietna to rodzina, w której wychowuje się co najmniej troje dzieci, przy czym dzieci mogą być zarówno biologiczne, jak i adoptowane.
Wychowywanie dzieci w rodzinie wielodzietnej może oznaczać wiele korzyści, tak dla dzieci, jak i dla całej rodziny. Przede wszystkim młody człowiek wychowujący się w licznej grupie może liczyć na wsparcie rodzeństwa, co sprzyja rozwojowi emocjonalnemu, ale i społecznemu, głównie w zakresie umiejętności społecznych.
W rodzinie wielodzietnej dzieci mogą doświadczać silnego uczucia przynależności i więzi rodzinnych. Mają wokół siebie więcej bliskich osób, z którymi mogą dzielić się swoimi radościami i smutkami. Posiadanie rodzeństwa może dawać poczucie bezpieczeństwa.
Wartością dodaną wychowywania się w rodzinie wielodzietnej jest nauka współpracy, kompromisu i sztuki dzielenia się, a także empatii, komunikacji interpersonalnej czy umiejętności rozwiązywania konfliktów. Takie środowisko wychowawcze sprzyja otwartości oraz wrażliwości na innych. Ma to związek z wieloma okazjami do interakcji z różnymi osobami o różnych charakterach, temperamentach i zainteresowaniach.
Dzieci, które wychowują się w rodzinie wielodzietnej, zwykle są też bardziej samodzielne, lepiej sobie radzą z problemami i wyzwaniami. Ponieważ obowiązki domowe z reguły są dzielone pomiędzy rodzeństwem, młodzi ludzie nieustannie uczą się odpowiedzialności i obowiązkowości.
2. Wyzwania związane z posiadaniem rodziny wielodzietnej
Posiadanie dużej rodziny oznacza wiele korzyści, ale także pewne trudności, ograniczenia i problemy. Jakie są główne wyzwania, przed którymi stoją rodziny wielodzietne?
Przede wszystkim posiadanie rodziny wielodzietnej wiąże się z większymi nakładami, tak finansowymi, jak i czasu oraz pracy, związanymi z utrzymaniem domu, edukacją dzieci, opieką zdrowotną i realizacją różnych potrzeb dzieci.
To dlatego jednym z kluczowych aspektów jest odpowiednie planowanie finansów oraz efektywna organizacja czasu. Oznacza to, że rodzice wychowujący dzieci w rodzinie wielodzietnej muszą zadbać o:
- Kwestie finansowe. Zarządzanie budżetem może być trudniejsze, zwłaszcza gdy dochody rodziny są ograniczone.
- Organizację dnia, by zaspokoić potrzeby każdego dziecka, z czym rodzice mogą mieć trudności. Wyzwaniem jest nie tylko ograniczona ilość czasu czy możliwości, ale i różnorodność temperamentów, wymagań, potrzeb i preferencji dzieci.
Jak podkreślają specjaliści, w rodzinie wielodzietnej czas i uwaga rodziców są rozproszone pomiędzy dzieci, co skutkuje brakiem indywidualnej uwagi i wsparcia dla każdego dziecka. To może sprawić, że niektóre dzieci czują się pomijane lub niedoceniane. Z tego powodu istotne jest także właściwe zorganizowanie przestrzeni życiowej, przeorganizowanie priorytetów i grafika rodzinnego tak, by każdemu dziecku stworzyć możliwie najlepsze warunki do rozwoju, czas na naukę, zabawę.
To ważne, ponieważ w większej rodzinie często pojawiają się konflikty między rodzeństwem, także w związku z zazdrością lub rywalizacją o uwagę rodziców (choć także z zabawkami czy innymi kwestiami codziennymi).
Jest jeszcze inny aspekt funkcjonowania w rodzinie wielodzietnej. Rodzice, którzy starają się sprostać wyzwaniu i zadbać o swoje dzieci najlepiej, jak potrafią, mogą czuć się zmęczeni czy sfrustrowani.
Nic dziwnego, ponieważ opieka nad dziećmi i ich wychowywanie jest wymagające tak fizycznie, jak i emocjonalnie. Ponieważ codzienne obowiązki, konflikty rodzinne i brak czasu dla siebie mogą być źródłem stresu i wypalenia, bardzo ważne jest, by pamiętać oraz dbać także o siebie.
3. Jakie wsparcie dla rodzin wielodzietnych oferuje państwo?
Rodziny wielodzietne w Polsce mogą liczyć na wsparcie ze strony państwa. Jednym z głównych przywilejów, jakie przysługują rodzinom wielodzietnym jest ulga podatkowa. Oferowane są też dodatki z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej (może je otrzymać matka lub ojciec, opiekun faktyczny albo opiekun prawny dziecka).
Rodzinom wielodzietnym przysługują również różne zniżki, do których uprawnia Karta Dużej Rodziny (np. zniżki za przejazdy kolejowe czy wydanie paszportu oraz inne usługi bądź ulgi w różnych instytucjach publicznych i prywatnych). To program wprowadzony przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Prawo do posiadania karty przysługuje członkowi rodziny wielodzietnej, przez którą rozumie się rodzinę, w której rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci – bez względu na ich wiek.
Rodziny wielodzietne mogą też skorzystać ze wsparcia pomocy społecznej, która obejmuje między innymi zasiłki rodzinne, zasiłki opiekuńcze, świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz różnego rodzaju świadczenia specjalne.
Wielodzietność rodziny jest również jednym z czynników branych pod uwagę w postępowaniu rekrutacyjnym do przedszkola publicznego, obok takich kryteriów jak niepełnosprawność kandydata lub rodziców bądź rodzeństwa, także wychowywanie się dziecka w rodzinie niepełnej czy objęcie go pieczą zastępczą.
