Emocjonalny rozwój dziecka
Na początku dzieci sygnalizują swoje potrzeby za pomocą płaczu. Jednak w miarę wzrostu i rozwoju ich możliwości emocjonalne się poszerzają, co umożliwia im nabycie wielu umiejętności, które będą pomocne w dorosłym życiu. Rozwój emocjonalny dziecka obejmuje odczucia względem innych oraz samego siebie, a także umiejętność funkcjonowania w społeczeństwie. Rozwój dziecka w wieku szkolnym jest szczególnie dynamiczny, gdyż jest to czas, gdy dziecko ma większy kontakt z innymi osobami, zarówno nauczycielami, jak i rówieśnikami.
1. Emocjonalny rozwój dziecka w wieku wczesnoszkolnym
Do czasu osiągnięcia wieku szkolnego dzieci są już zdolne do samokontroli i współpracy z innymi. Są z siebie dumne za każdym razem, gdy zachowają się odpowiedzialnie. Na tym etapie rozwoju dziecka rodzice i nauczyciele mogą wzmacniać pożądane zachowania poprzez stosowanie systemu kar i nagród, np. chwalenie dziecka i podkreślanie, iż zachowało się bardzo dorośle w danej sytuacji.
Rozwój dziecka w wieku szkolnym to czas, gdy dziecko stawiane jest w nowych, obcych sytuacjach. W wielu z nich dziecko musi pokonać własne lęki i podjąć kolejne wyzwania. Dobrym rozwiązaniem jest pozwolenie dziecku, aby samo rozwiązywało problemy. Każde samodzielne rozwiązanie problemu to kolejny krok w kierunku emocjonalnej dojrzałości.
W wieku szkolnym dziecko zwiększa swoje zaufanie względem dorosłych, a jednocześnie zachowuje pewną grupkę osób dorosłych, które są mu szczególnie bliskie. Do grupy tej może zaliczać się między innymi ulubiony nauczyciel, którego dziecko darzy sympatią i zaufaniem. Wiek szkolny to również czas zwiększenia poczucia własnej wartości, jakie przychodzi wraz z poznawaniem nowych rzeczy i zdobywaniem kolejnych umiejętności. Dziecko staje się coraz bardziej świadome zarówno swoich talentów, jak i cech charakteru. Rozwój emocjonalny łączy się również z rozwojem języka używanego do określania uczuć i emocji.
2. Rozwój społeczny dziecka w wieku wczesnoszkolnym
Dziecko w wieku szkolnym uczy się interakcji z innymi. Rozwija również szerszy repertuar zdolności związanych z funkcjonowaniem w grupie (np. proponuje wspólną zabawę, włącza się do zadania, potrafi dzielić się z innymi). Współpraca z innymi staje się coraz bardziej złożona – dziecko bierze udział w grach, w których trzeba przestrzegać pewnych zasad, a także potrafi udawać kogoś innego odgrywając rolę w scence. Niezwykle ważne jest również zawieranie przyjaźni. Dziecko szuka akceptacji i potwierdzenia przyjaźni z innymi, chociaż może także formować grupki, aby móc wyłączyć z nich inne osoby. Rozwój społeczny związany jest również z rozszerzeniem zasobu słownictwa, które umożliwia wyrażenie świadomości, zrozumienia i troski względem odczuć innych osób. Co więcej, dziecko uczy się rozwiązywać konflikty poprzez negocjacje i dochodzenie do kompromisu.
Rozwój dziecka w wieku szkolnym jest możliwy dzięki częstemu kontaktowi dziecka z rówieśnikami i osobami dorosłymi, a także poprzez rozwój relacji z rodzicami i rodzeństwem. Jest to czas kształtowania osobowości dziecka, odkrywania własnych zdolności i rozwijania umiejętności.
Anna Świeboda