Sposoby na małego zazdrośnika

Zazdrość, to uczucie frustracji, które wynika ze strachu przed tym, że utracimy coś, na czym bardzo nam zależy. Dorosły człowiek, świadomy swojej wartości, potrafi sobie z nią radzić. Ale dziecko, skoncentrowane na własnym ego, nie umie znieść uczucia, że się je zaniedbuje. Najbardziej widoczne jest to w momencie, kiedy na świecie pojawia się jego rodzeństwo. Jak sprawić, aby nasza pociecha nie była zazdrosna o resztę świata i dzieliła się z nami swoimi emocjami?

1. Okazuj swoje zainteresowanie

Mały człowiek potrzebuje więcej uwagi niż dorosły. Nie chodzi tu tylko o zapewnienie podstawowych potrzeb fizjologicznych, ale również o zainteresowanie jego sprawami. Zadawaj pytania i słuchaj odpowiedzi. Kiedy zapytasz swoją pociechę o to, co słychać w szkole, a ono zdawkowo odpowiada, że wszystko dobrze – próbuj dalej. Dopytuj o to, jak mu minął dzień, czy wydarzyło się coś szczególnego, czy dostał jakąś ocenę albo ma zapowiedziane jakieś sprawdziany. Pytaj, ale nie bądź wścibska. Niech dziecko nie czuje się kontrolowane i nie ma poczucia, że musisz wiedzieć wszystko.

2. Kochaj i mów o tym

Zobacz film: "Pomysły na wspólne, rodzinne spędzanie czasu"

To, że kochasz swoje maleństwo, jest dla ciebie oczywiste. Ale czy dla niego również? Zapewniaj je o swoim uczuciu. Dawaj mu dużo ciepła i troski. Mów, jak bardzo jest dla ciebie ważne, jak je kochasz. Mały człowiek potrzebuje takich zapewnień, bo dają mu one pewność drugiej osoby i poczucie bezpieczeństwa. Nie wstydź się okazywać swoich uczuć. Drobny gest, taki jak przytulenie i buziak, sprawi, że twoje dziecko poczuje się ważne i kochane, a przez to nie będzie czuło zagrożenia i zazdrości, gdy w pobliżu pojawi się jego brat czy siostra.

3. Nie porównuj z innymi

Nikt nie lubi porównań. O ile jednak człowiek dorosły potrafi się nimi nie przejmować, bo jest świadomy tego, że chociaż czegoś mu brakuje, to ma w sobie inne atuty, o tyle dziecko takiej samoświadomości nie ma. Nie wytykaj swojemu maluchowi, że jego brat umie już sznurować buty, a on jeszcze nie. Nie powtarzaj, że jego siostra lepiej się uczy i jest zdolniejsza. Nie porównuj swojej pociechy z innymi dziećmi, ponieważ możesz tym sprawić, że twoje dziecko nabawi się kompleksów, z którymi będzie walczyło nawet wtedy, gdy dorośnie. Traktuj swoje dzieci jednakowo, ale i tak, by miały poczucie odrębności i indywidualności, pozwól im poczuć się wyjątkowo.

4. Daj dziecku poczucie bezpieczeństwa

Jedną z podstawowych potrzeb każdego człowieka jest zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. U dorosłego wiąże się to często ze stabilizacją emocjonalną i finansową, u dziecka chodzi głównie o emocje. Musisz stworzyć swojemu maluchowi dom pełen ciepła, wzajemnego szacunku i zaufania. Nie ukrywaj kłopotów, ponieważ mały człowiek bardzo dobrze wyczuwa, gdy coś nie tak dzieje się u jego bliskich, ale też nie wyładowuj na nim swoich niepowodzeń. Kiedy w waszym domu pojawi się nowy członek rodziny, starsze dziecko czuje się zdezorientowane. Musisz zadbać o to, by nadal czuło się dobrze i bezpiecznie i zapewniać je, że jest dla ciebie tak samo ważne, jak jego rodzeństwo.

5. Wprowadzaj w nowe sytuacje stopniowo

Kiedy planujecie z mężem kolejne dziecko, musicie być świadomi tego, że wasz starszy maluch choć być może bardzo pragnie rodzeństwa, to może sobie nie radzić z nową sytuacją w domu. Od początku rozmawiajcie, mówcie o swoich planach, przygotowujcie na zmiany. Niech wasze dziecko czuje, że liczycie się z jego zdaniem i traktujecie je na równi. Niczego nie ukrywajcie, ale też nie obiecujcie rzeczy, które nie wiadomo czy dojdą do skutku. Z dzieckiem trzeba rozmawiać ostrożnie – bywa, że powiemy o czymś za wcześnie, ono ucieszy się i żyje zmianą, a w konsekwencji nie dochodzi ona do skutku. Wówczas dziecko odczuwa rozczarowanie i niedosyt, a przede wszystkim czuje się przez nas oszukane.

6. Chwal!

Doceniaj samodzielne działania swojego dziecka. Mów mu o tym, jak bardzo jesteś z niego dumna, gdy dostanie dobrą ocenę w szkole, gdy samo zrobi zakupy albo strzeli gola w amatorskiej rozgrywce na boisku. Pokazuj, że doceniasz jego małe sukcesy, że jego samodzielność jest dla ciebie bardzo ważna. Coś, co dla ciebie jest proste i oczywiste, dla niego może być działaniem wymagającym przygotowania i odwagi. Nie zapominaj o tym! Aby nabrać poczucia swojej skuteczności i świadomości o sile sprawczej, dziecko potrzebuje zachęty do działania i pochwał.

7. Angażuj w pomoc przy maluszku

Kiedy na świecie pojawia się nowy członek rodziny, starsze dziecko czuje się zagrożone. W momencie gdy dostrzega, że poświęcasz mu mniej uwagi, może poczuć się odrzucone. Po urodzeniu dziecka masz mniej czasu i nie możesz całej dotychczasowej uwagi poświęcać tylko starszej latorośli, jednak nie powinieneś dać jej tego odczuć. Najprostszym sposobem, aby starszy brat czy siostra czuli się potrzebni, jest zaangażowanie ich w pomoc przy młodszym rodzeństwie. Poproś swoje dziecko, by zwróciło uwagę na maluszka, aby przyniosło mu jakąś zabawkę albo zaśpiewało kołysankę. Zapewniaj go, że bez jego udziału tak dobrze byś sobie nie poradziła w opiece nad bobasem. Niech malec czuje się ważny i potrzebny.

8. Naucz swoją pociechę nowej roli

Dotychczas było jedynakiem, teraz jest starszym bratem lub siostrą. Niech twoje dziecko czuje, że jest w nowej roli, a to sprawia, że ma więcej obowiązków. Wasza pociecha poczuje wówczas większą odpowiedzialność, będzie chciała się wykazać oraz sprawdzić w odmiennej niż do tej pory sytuacji. Powiedz mu, że jego zachowanie jest bardzo ważne, ponieważ młodsze rodzeństwo będzie go obserwować i od niego uczyć się różnych reakcji. Niech stara się być jak najlepszym przykładem i wzorem godnym naśladowania.

9. Znajdźcie sposób na rozładowanie emocji

Nie każ dziecku tłumić w sobie tego, co czuje. Niech wie, że może ci powiedzieć o tym, co mu przeszkadza, co go boli i czym się martwi. Kiedy wytworzysz w dziecku świadomość, że nie ma problemu, którego nie pomogłaby mu rozwiązać mama, wówczas chętniej będzie ci o wszystkim mówiło i w pierwszej kolejności będzie szukało pomocy u ciebie. Jeżeli twoje dziecko jest zdenerwowane, pozwól mu to okazywać, ale też wspólnie wypracujcie sposób, jak rozładować negatywne emocje. Dobrym rozwiązaniem są zajęcia dodatkowe, głównie sport. Zaszczep w swoim dziecku pasję. Pozwól, by wybrało taką formę aktywności, jaka odpowiada mu najbardziej. Akceptuj jego wybory, pozwól szukać i sprawdzać się w kolejnych dziedzinach, aż wybierze tę, w której będzie najlepiej się realizować.

10. Nie rozpieszczaj

Po pojawieniu się w domu kolejnego dziecka rodzice często starają się zrekompensować starszemu maluchowi fakt, że nie mogą poświęcić mu tyle czasu, ile by chcieli. Dlatego też chętniej kupują drogie zabawki, nie umieją odmówić słodyczy, starają się wciąż zapewniać dodatkowe atrakcje – zabierają do kina czy do wesołego miasteczka, pozwalają na więcej rzeczy i przymykają oko na małe występki. Z czasem w dziecku wyrabia się poczucie, że wywierając na rodzicach presję, może osiągnąć każdy cel. Twoje metody wychowawcze niech pozostaną niezmienne, ale nie rozpieszczaj nadmiernie starszego dziecka. Niech zna swoje prawa, ale również obowiązki.

11. Buduj zaufanie

Ufaj swojemu dziecku. Pozwól mu na swoje sprawy i staraj się go nie kontrolować. Jeżeli będzie miało przekonanie o tym, że może ci wszystko powiedzieć, a ty nie będziesz karciła go za każdym razem, gdy zdarzy mu się drobna wpadka, wówczas będzie ci bezgranicznie ufało i o wszystkim będziesz dowiadywała się w pierwszej kolejności. Traktuj swoje dziecko jak młodszego przyjaciela. Nie pokazuj swojej przewagi, bo twoja pociecha nie może się ciebie bać, ale też respektuj pewne zachowania. Starsze dziecko musi wiedzieć, że wymagasz od niego więcej odpowiedzialności niż od maluszka, a jednocześnie, że ma prawo do błędów, które gdy już się wydarzą, pomożesz mu rozwiązać.

12. Poświęcaj czas

Kiedy rodzisz kolejne dziecko, masz wrażenie, że doba się kurczy, a ty z niczym się nie wyrabiasz? Tak naprawdę wszystko jest kwestią dobrej organizacji. Aby dom poprawnie funkcjonował, każdy powinien znać w nim swoje obowiązki. Twoja starsza pociecha również. Ale pamiętaj, że oprócz tego, że od niej wymagasz, musisz także ją wspierać i poświęcać jej swój czas. Spróbuj pogodzić zajmowanie się młodszym szkrabem z rozmową i zabawą ze starszym. Każdego dnia znajdź moment, w którym spędzisz trochę czasu z większym dzieckiem. Może to być odprowadzenie do szkoły, pomoc w lekcjach czy przeczytanie bajki przed snem. Niech twoje dziecko czuje, że mimo pojawienia się nowego członka w rodzinie nie pozostaje zaniedbane.

Kolejne dziecko w rodzinie to niemała rewolucja. Istotne jest, aby starszą pociechę przygotować do nowej roli na tyle, aby nie było chorobliwie zazdrosne o swoje młodsze rodzeństwo i nie czuło zagrożenia, że od teraz jego rodzice będą je kochać mniej. Najważniejsza jest rozmowa, przygotowanie dziecka do nowej sytuacji w domu. Ważne, aby nasza pociecha miała poczucie, że mimo pojawienia się „konkurencji”, nadal jest tak samo ważna dla swoich rodziców. Staraj się zapewnić swojemu maluchowi poczucie bezpieczeństwa tak, aby jego rodzeństwo stanowiło dla niego powód do radości, a nie zmartwień.