Nerw sromowy
Nerw sromowy jest nerwem mieszanym, co oznacza, że zawiera różnego rodzaju włókna. Są to włókna współczulne, przywspółczulne, czuciowe i ruchowe, które pochodzą z gałęzi brzusznych trzech nerwów rdzeniowych. Jest częścią splotu krzyżowego, a dokładnie jedną z jego gałęzi długich w odcinku sromowym. Unerwia on skórę krocza i zewnętrzne narządy płciowe, a także mięśnie odbytu, cewki moczowej i inne mięśnie w tych rejonach. Nerw sromowy występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.
1. Gdzie znajduje się nerw sromowy?
Nerw sromowy ma swój początek w jądrze Onufa, wywodzi się z drugiego, trzeciego i czwartego z nerwów rdzeniowych. Wychodzi z dolnej części otworu kulszowego większego, znajdującego się w miednicy. Przebiega wokół kolca kulszowego (części kości kulszowej). Z powrotem powraca do miednicy, tym razem przez otwór kulszowy mniejszy, i przechodzi do dołu kulszowo-odbytniczego, wypełnionego tkanką łączną i tłuszczową. Dopiero w kanale sromowym dzieli się na nerw odbytnicy, nerw grzbietowy i nerw kroczowy prącia lub łechtaczki.
2. Jak funkcjonuje nerw sromowy?
Nerw sromowy przede wszystkim unerwia miejsca intymne, a także mięśnie odbytu i cewki moczowej. Dzięki niemu obie płcie odczuwają orgazm. Bardziej szczegółowo rzecz ujmując, dzięki nerwowi sromowemu unerwione są:
- skóra krocza,
- skóra narządów płciowych zewnętrznych (oprócz wzgórka łonowego oraz części moszny lub warg sromowych),
- zwieracz cewki moczowej,
- mięsień dźwigacz odbytu (część przepony miednicy),
- mięsień guziczny,
- mięsień zwieracz zewnętrzny odbytu,
- mięsień opuszkowo-gąbczasty,
- mięsień kulszowo-jamisty,
- mięsień poprzeczny krocza (powierzchowny),
- mięsień poprzeczny krocza (głęboki).
Ciężki poród lub długotrwałe jeżdżenie na rowerze mogą przyczynić się do czasowego upośledzenia funkcji nerwu sromowego ze względu na długotrwałe naciągnięcie go lub ucisk. Jest to jednak stan tymczasowy, a funkcjonowanie nerwu powraca do normy po jakimś czasie. Permanentne uszkodzenie jest bardzo rzadkie, zdarza się raczej w przypadku dużych nowotworów w tym rejonie (jest to potworniak okolicy krzyżowo-guzicznej) lub operacji ich usunięcia. Uszkodzenie nerwu sromowego wywołuje nietrzymanie kału oraz moczu. Oprócz tego, zaburzone zostają czynności płciowe. Zablokowanie działania nerwu sromowego jest częstym zabiegiem anestezjologicznym podczas porodu, a także w przypadku wulwodynii (czyli zaburzenia polegającego na odczuwaniu ciągłego bólu lub dyskomfortu pochwy przy braku przyczyn organicznych możliwych do zdiagnozowania).
Blokada nerwu sromowego jest znieczuleniem miejscowym i znieczula tylko od pasa w dół. W przypadku wykorzystania jako znieczulenie do porodu, jest ono wykonywane tylko w drugim okresie przebiegu porodu, a także wtedy, kiedy konieczny jest poród kleszczowy. Niestety, często daje on efekty zbyt późno, aby rzeczywiście pomóc przy porodzie. Znieczulenie nerwu sromowego może być wykorzystywane również w przypadku konieczności zszycia krocza po porodzie. Znieczulenie to podaje się przez pochwę lub przez krocze.