Spanie niemowlaka na brzuchu – korzyści i zagrożenia
Spanie niemowlaka na brzuchu to temat, który budzi wiele kontrowersji wśród rodziców. Z jednej strony pozycja ta jest ważna dla rozwoju zdolności motorycznych dziecka. Z drugiej strony wiele mówi się o tym, że może zwiększać ryzyko wystąpienia śmierci łóżeczkowej. Jak jest naprawdę? Jak układać bezpiecznie niemowlę na brzuchu?
1. Spanie niemowlaka na brzuchu
Spanie niemowlaka na brzuchu to nie jest dobry pomysł w pierwszych miesiącach życia dziecka. Taka pozycja może bowiem stanowić zagrożenie dla jego zdrowia i życia. Dlaczego?
Kiedy dziecko – nieumiejące jeszcze zmienić samodzielnie pozycji – śpi na brzuchu, wzrasta ryzyko uduszenia się lub ograniczenia przepływu powietrza, co może być bardzo niebezpieczne. Ponadto spanie niemowlaka na brzuchu może przyczynić się do wystąpienia śmierci łóżeczkowej albo tzw. zespołu nagłego zgonu niemowląt SIDS (ang. Sudden Infant Death Syndrom).
Jak układać noworodka i niemowlę do snu? Aby zmniejszyć ryzyko uduszenia i SIDS, zaleca się, aby noworodki i niemowlęta spały na plecach aż do momentu, gdy samodzielnie będą w stanie ułożyć się w wygodnej dla nich pozycji.
Ponadto:
- ustabilizuj położenie głowy, która powinna być lekko uniesiona,
- nie wkładaj do łóżeczka poduszek, pościeli, maskotek, dodatkowych koców i długich sznurków, które mogłyby się oplątać wokół szyi niemowlęcia,
- kup dziecku płaski, bezpieczny materac o odpowiedniej twardości,
- ubieraj malucha w lekkie, przewiewne ubrania, które nie ograniczają jego ruchów,
- unikaj przegrzewania niemowlęcia, zarówno jeśli chodzi o ubrania, dodatkowe koce, jak i temperaturę w sypialni (ta powinna wynosić (około 20-22°C).
2. Układanie niemowlaka na brzuchu w ciągu dnia – dlaczego ważne?
Bardzo ważne jest, by pamiętać, że do prawidłowego rozwoju zdolności motorycznych malucha, bardzo ważne jest częste układanie go w ciągu dnia w pozycji na brzuchu, najlepiej z szeroko rozstawionymi nóżkami (na tzw. żabkę).
Pozycja na brzuchu jest zalecana dla dzieci z różnymi zaburzeniami rozwojowymi i dolegliwościami chorobowymi. W pozycji na brzuchu jak najczęściej powinny być układane dzieci:
- niemowlęta, u których rozpoznano dysplazję stawu biodrowego,
- wcześniaki, gdyż ta pozycja pozwala szybciej utlenić krew,
- dzieci z odpływem żołądkowo-jelitowym, które często wymiotują po jedzeniu,
- maluchy z zespołem Pierre-Robin, u których pozycja na pleckach zwiększa ryzyko śmiertelnej obturacji dróg oddechowych.
Pozycja na brzuchu a rozwój dziecka
Układanie niemowlaka na brzuchu jest czynnością niezbędną z wielu powodów. Przede wszystkim pozwala na:
- prawidłowy rozwój stawów biodrowych,
- wzmacnianie mięśni karku, szyi i grzbietu,
- oglądanie świata z innej perspektywy niż pozycja na plecach,
- nabranie świadomości swojego ciała,
- pozbycie się gromadzących się w jelitach gazów i redukuje napięcie brzucha, zmniejszając ból (pomaga zwłaszcza niemowlętom, które cierpią z powodu kolki), usprawnia również pracę układu trawiennego,
- ładny kształt główki dziecka (noworodki i niemowlęta, które leżą głównie na plecach mają silnie spłaszczoną potylicę),
- przygotowuje do zdobywania takich umiejętności jak siedzenie, pełzanie, raczkowanie, chodzenie.
Pozycja na brzuchu jest szczególnie istotna w pierwszym kwartale życia. Wówczas maluch uczy się podpierać na rączkach, unosić główkę, obserwować otoczenie, przesuwać główkę z jednego policzka na drugi, podnosić głowę pod coraz wyższym kątem i przytrzymywać ją na coraz dłużej.
Około 4. miesiąca życia niemowlę osiąga stabilną pozycję podporu, a następnie wysoko podnosi głowę, podpierając się na wyprostowanych rękach. To przygotowuje go do nauki pełzania, raczkowania i chodzenia.
3. Na co uważać, układając malucha na brzuchu?
Układając maluszka na brzuchu, nie należy zostawiać dziecka samego. Trzeba zwracać uwagę, by:
- maluch nie zatkał sobie noska i dróg oddechowych,
- nie kłaść dziecka na miękkim podłożu (miękkim materacu, puchatym kocu albo poduszce), ponieważ to stwarza ryzyko uduszenia się dziecka.
Nieprawidłowe leżenie na brzuchu niemowlaka
Po czym poznać nieprawidłowe leżenie na brzuchu niemowlaka? Gdy w takiej pozycji dziecko jest niespokojne, być może problem stanowi:
- leżenie na niewygodnym podłożu,
- głód lub zmęczenie, ale i pełny brzuszek (nie należy kłaść dzieci na brzuchu zaraz po jedzeniu),
- zakładanie niewygodnych ubranek,
- zbyt długie leżenie na brzuszku niemowlaka.
Ile razy dziennie kłaść niemowlę na brzuchu?
Można to robić kilka, a nawet kilkanaście razy dziennie. Jak długo maluch powinien pozostać w leżeniu na brzuszku? Na początku wystarczy 5 minut, z czasem nieco dłużej.
4. Jak zachęcać niemowlęta do leżenia na brzuchu?
Nie wszystkie dzieci są entuzjastami leżenia na brzuchu, stąd ważne jest, by wiedzieć, jak je do tego zachęcać.
Można na przykład układać maluszka na własnej klatce piersiowej (co dodatkowo zapewnia bliski kontakt) lub w poprzek swoich kolan, gdy siedzimy na krześle (można wykonać przy okazji masaż plecków).
Dobrym pomysłem jest także wykorzystanie specjalnego klina, który umożliwia przenoszenie ciężaru ciała dziecka w kierunku miednicy (często używają go rodzice dzieci cierpiących z powodu obfitych ulewań).
Starszym niemowlakom można podsuwać różne ciekawe zabawki i obiekty obserwacji, które uatrakcyjnią leżenie na macie edukacyjnej czy dywanie i umilą trening różnych części ciała i partii mięśni, co jest niezbędne do dalszego prawidłowego rozwoju fizycznego.
