Główka niemowlaka
Podczas gdy główka noworodka bywa zniekształcona przeciskaniem się przez kanał rodny, główka niemowlaka jest już symetryczna. Nadal na główce pozostaje miękkie ciemiączko, które twardnieje dopiero około 10.-18. miesiąca życia. Jest to konieczne, bo mózg dziecka rozwija się w tym okresie wyjątkowo szybko. Głowa dziecka zwiększa swoją objętość o około 40 proc. w przeciągu pierwszych dwóch lat życia. Dopiero około piątego roku życia mózg dziecka osiąga swoją ostateczną wagę.
1. Jak wygląda główka niemowlaka?
Główka dziecka tuż po porodzie może być wydłużona i niesymetryczna, a to z powodu porodu. Większość dzieci już jakiś czas przed porodem przyjmuje pozycję głową w dół, wciskającą się lekko w kanał rodny. Im dłużej jest w takiej pozycji, tym większe prawdopodobieństwo, że główka będzie po porodzie niesymetryczna. Dzieci urodzone dzięki cesarskiemu cięciu w większości przypadków mają mniej zniekształcone główki. Z czasem główka noworodka staje się bardziej symetryczna.
Spłaszczenie główki dziecka z tyłu może wynikać z faktu, że małe dzieci należy zawsze kłaść do łóżeczka w pozycji na plecach. Takie ułożenie dziecka zmniejsza ryzyko pojawienia się syndromu nagłej śmierci łóżeczkowej, który częściej dotyka dzieci śpiących na brzuszku. Aby zmniejszyć spłaszczenie główki dziecka, można pod nadzorem kłaść dziecko na boku lub brzuszku. Nie może to trwać zbyt długo i zawsze ktoś musi w tym czasie obserwować dziecko.
Charakterystyczne dla główki małego dziecka są ciemiączka - ciemiączko przednie i tylne. Są to miejsca, gdzie kości czaszki dziecka są niezrośnięte. Główka w tym miejscu jest miękka, zdarza się, że skóra pulsuje, staje się nieco bardziej wypukła lub wklęsła. Jest to normalne i nie jest powodem do niepokoju. Trzeba pójść do lekarza, kiedy ciemiączko jest stale wypukłe lub wklęsłe. Ciemiączko tylne zamyka się do 4. miesiąca życia dziecka, natomiast ciemiączko przednie - maksymalnie do 18. miesiąca życia.
2. Jak trzymać główkę niemowlaka?
Wielu młodych rodziców obawia się o to, jak prawidłowo trzymać główkę niemowlaka. Mięśnie szyi i karku dziecka nie są od razu gotowe na to, aby utrzymywać główkę w pionie. Trzeba dać im czas na przyzwyczajenie się do siły ciążenia, co zwykle zajmuje im kilka miesięcy. Około 2. miesiąca życia niektóre maluchy zaczynają podnosić główkę samodzielnie. Potrafią unieść głowę z pozycji leżącej na brzuchu. Zawsze jednak, po ułożeniu dziecka na brzuchu, trzeba je obserwować i ani na chwilę nie spuszczać z oka. To nowa pozycja, którą maluch musi dopiero opanować. Na początek nie powinno zbyt długo w takiej pozycji przebywać.
Trzymanie główki dziecka musi być przede wszystkim delikatne, ze względu na elastyczność czaszki. Główkę podtrzymuje się całą dłonią. Początkowo najlepszą pozycją noszenia dziecka jest ułożenie dziecka tak, aby główka była w zgięciu łokcia opiekuna, pupa na dłoni. Drugą ręką można podtrzymywać główkę maleństwa. Z czasem można wprowadzić urozmaicenie do pozycji noszenia dziecka. Maluch może być przytulony pleckami do brzucha opiekuna, który jedną dłonią podtrzymuje pupę, a drugą pachy dziecka.