Przebieg owsicy
Owsiki są pasożytami z grupy nicieni. Ich nosicielami są ludzie. Nie można zarazić się nimi od zwierząt. Zachorowaniu sprzyjają duże skupiska osób korzystających ze wspólnych toalet i sprzętów codziennego użytku, a przy tym nieprzestrzegających ważnych zasad higieny. Owsica jest więc chorobą często obecną w przedszkolach. Jednak nie tylko dzieci są na nią narażone. Może ona dotknąć również osoby dorosłe. Zawsze jednak jej przebieg jest podobny.
1. Cykl rozwojowy owsika
Aby doszło do zakażenia, muszą zostać połknięte inwazyjne jaja owsików, a więc takie, które są zdolne do zarażania człowieka. Wystarczy wtedy włożyć do buzi palce, przedmioty lub jedzenie, na których się ulokowały. W ten sposób przedostają się one do przewodu pokarmowego, a w żołądku wylęgają się z nich larwy, które dojrzewają w miejscu, gdzie jelito cienkie przechodzi w grube. Proces ten trwa około 3 tygodnie. Po tym czasie zapłodnione samice, zazwyczaj nocą, kierują się w stronę odbytu, gdzie wydostają się na zewnątrz i składają jaja – nawet do 10 tysięcy. W ciągu 4–6 h dojrzewają, stając się inwazyjnymi.
Jajeczka pokryte są lepką wydzieliną, która wywołuje nieprzyjemny świąd. Dziecko śpi niespokojnie, drapie się po pupie, przez co na rękach i pod paznokciami gromadzą się pasożyty. Jeśli maluch włoży następnie do ust ręce, dojdzie do ponownego zarażenia. Ponadto jaja spadają na pościel, prześcieradło, osadzają się na wewnętrznej stronie ubrania oraz na przytulankach. Gdy wydzielina pokrywająca jajeczka obeschnie, zaczną unosić się z kurzem. Poza organizmem człowieka jaja owsików są w stanie przeżyć do 20 dni, zachowując zdolność zakażania do 3 tygodni.
2. Objawy owsicy
Zdarza się, że choroba nie daje żadnych symptomów, są to jednak bardzo rzadkie przypadki. Najczęściej objawy zakażenia są dość specyficzne: uporczywe swędzenie w okolicach odbytu, bóle brzucha, nudności i wymioty, słabsze przybieranie na wadze, osłabienie łaknienia i zwiększony apetyt na słodycze, bóle głowy, nocne zgrzytanie zębami, niespokojny sen, częste wybudzanie się, bladość skóry, osłabienie.
U dziewczynek larwy owsików mogą wywołać nawracające zapalenia sromu, macicy oraz jajowodów. Dojrzałe owsiki mogą też gnieździć się w wyrostku robaczkowym, również doprowadzając do jego zapalenia. Niestety, zdarza się, że pasożyty zawędrują do jamy otrzewnowej, tworząc tam guzy, tzw. ziarniniaki, co jest niebezpiecznym powikłaniem owsicy.
3. Jak powstrzymać owsicę?
Choroba wymaga leczenia farmakologicznego oraz towarzyszących temu dokładnych porządków i zmiany diety. Kuracji muszą poddać się wszyscy domownicy, ponieważ chory roznosi inwazyjne jaja owsików dosłownie wszędzie – nie tylko na własnej pościeli czy piżamie, ale również na klamki, muszlę klozetową, ręczniki czy przedmioty codziennego użytku.
Leki nie działają na larwy i jaja pasożytów, więc po zastosowaniu pierwszej dawki preparatu trzeba odczekać 2–3 tygodnie i ponowić zażycie preparatu. Powtórzenia wymagają także generalne porządki. Owsica bardzo łatwo i szybko się roznosi, ale w znacznym stopniu może jej zapobiec wyrabianie dobrych nawyków, w tym częstego mycia rąk ciepłą wodą z mydłem.