Badanie kału a diagnoza owsicy

Wokół tematu owsicy powstało wiele mitów. Jeden z nich mówi, że pasożyty te widać w kale, co nie jest prawdą. Owszem, zdarza się, że podczas wypróżnień można je zauważyć, ale tak naprawdę jest to bardzo rzadkie zjawisko.

1. Jak stwierdzić obecność owsików?

Przyjęło się, że aby rozpoznać obecność owsików, należy przeprowadzić badania laboratoryjne. W tym celu potrzebna jest próbka kału bądź wymaz z okolic odbytu, który wykonuje się przy pomocy specjalnego przylepca (trochę przypominającego taśmę klejącą).

W praktyce jednak badania takie nie mają potwierdzenia, a przede wszystkim brakuje gwarancji, że owsiki będę obecne właśnie w tej małej próbce. Dla pewności analizy należy wykonywać kilkakrotnie, chociaż i tak wynik nie jest stuprocentowo pewny. Zdarza się, że badania nie wykażą obecności owsików, mimo że osoba badana jest zakażona.

Inny sposób badania na obecność pasożytów polega na umieszczeniu w okolicach odbytu taśmy celofanowej, do której mają przykleić się jaja owsików. Badanie powinno być przeprowadzone rano, tuż po przebudzeniu a przed skorzystaniem z toalety. O ujemności testu można powiedzieć dopiero, gdy 3–4 kolejne próby nie wykażą obecności pasożytów.

Jeszcze inne badanie polega na robieniu zleconego przez lekarza wymazu. Z okolic odbytu pobiera się wydzielinę przy pomocy specjalnej pałeczki zakończonej celofanem. Wynik odczytuje się pod mikroskopem. Szacuje się, że wymaz z odbytu ma skuteczniejsze zastosowanie niż wcześniej przedstawione metody. O ile badanie kału jest mało skuteczne, o tyle trzykrotny wymaz z odbytu pozwala na wykrywalność w 90 proc. inwazji.

2. Inny sposób na stwierdzenie obecności owsików

Aby podjąć próby stwierdzenia obecności pasożytów, trzeba być czujnym i przeanalizować stan zdrowia dziecka. Wiele objawów, które wydawałyby się nie mieć ze sobą nic wspólnego, w trakcie diagnozowania owsicy zaczyna układać się w jedną całość.

Do symptomów tych należą m.in.: uporczywy świąd w okolicach odbytu, bóle brzucha, nudności i wymioty, słaby przyrost masy ciała, osłabienie apetytu z jednoczesną dużą ochotą na słodycze, bóle głowy, zmęczenie, niespokojny sen, częste wybudzanie się w nocy, podkrążone oczy, trudności w koncentracji uwagi czy pojawiające się wysypki. Może również wystąpić nocne zgrzytanie zębami, jednak na pojawienie się tego symptomu mogą mieć wpływ również inne czynniki.

Niezaprzeczalnym faktem potwierdzającym obecność owsików w organizmie dziecka jest zobaczenie ich. Jak i kiedy należy to zrobić? Można odczekać dwie godziny po zaśnięciu dziecka, a potem obejrzeć, najlepiej świecąc latarką, okolice odbytu. W nocy lub nad ranem zapłodniona samica owsika kieruje się bowiem w kierunku odbytu i wydostaje się na zewnątrz, aby złożyć jaja. Oczywiście, droga do tego momentu jest dość długa.

Najpierw dziecko musiało połknąć inwazyjne jaja, a więc takie, które są zdolne do zarażania. Wędrują one do żołądka, by następnie wykluły się z nich larwy. Potem przemieszczają się w miejsce łączenia jelita cienkiego z grubym, aby tam dojrzewać przez ok. 3 tygodnie. Dopiero po tym czasie zapłodniona samica przedostaje się poza odbyt, żeby złożyć jaja. Jeśli dziecko podrapie się i włoży do buzi rękę z przeniesionymi jajami, może dojść do ponownego zarażenia.