Fakty i mity na temat alergii pokarmowych u małych dzieci
Problem alergii pokarmowej dotyczy najczęściej najmłodszych – szacuje się, że ok. 6-8 proc. niemowląt ma alergię na jakiś pokarm. Czy z alergii pokarmowej się wyrasta, czy jest ona schorzeniem na całe życie? Przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania odnośnie alergii pokarmowych.
1. Czy skaza białkowa to to samo co alergia na białko mleka krowiego?
Potocznie uważa się, że skaza białkowa to alergia na białko mleka krowiego, jednak to nie jest do końca prawda. Skaza białkowa to alergia pokarmowa na białko występujące w pokarmie (nie tylko to zawarte w mleku). Poza mlekiem najczęściej uczulają jaja kurze, ryby, pszenica czy orzechy.
2. Dziecko źle reaguje na dany pokarm – czy to zawsze oznacza alergię?
To, że dziecko źle reaguje na pewne produkty, nie musi oznaczać, że ma na nie alergię. Nie każda niepokojąca reakcja po spożyciu posiłku jest jej objawem. Może to być zwykła nietolerancja. Jaka jest różnica? Alergia pokarmowa to reakcja organizmu występująca przy udziale układu odpornościowego. Nietolerancja natomiast nie jest zależna od działania tego układu. Przykładem może być nietolerancja laktozy, mktóra jest związana z niedostateczną aktywnością enzymu, który jest odpowiedzialny za trawienie tego cukru.
3. Czy dziecku z alergią na białko mleka krowiego można bezpiecznie podawać mleko kozie?
Niestety wiele niemowląt z alergią na białko mleka krowiego uczula również mleko kozie, nie powinno się więc stosować go w przypadku alergii na białko mleka krowiego. Największe podobieństwo występuje pomiędzy białkami mleka krowiego, koziego i owczego. Ok. 90 proc. osób z alergią na białko mleka krowiego wykazuje tzw. alergię krzyżową z mlekiem kozim.
4. Czy reakcja alergiczna występuje u dzieci zawsze zaraz po kontakcie z alergizującym składnikiem?
Natychmiastowe reakcje alergiczne wyzwolone pokarmem zachodzą od kilku minut do ok. 4-6 godzin od jego spożycia. Zdarzają się jednak reakcje opóźnione lub późne - zachodzą one w ciągu kilku do kilkunastu godzin od spożycia pokarmu. Dlatego nowości do menu malucha warto wprowadzać w godzinach porannych, aby mieć czas na obserwację reakcji organizmu.
5. Czy z alergii pokarmowej można wyrosnąć?
Znacząca część chorych dzieci reagujących alergicznie na spożywany pokarm z upływem czasu zaczyna go tolerować, zazwyczaj ma to miejsce w ciągu 2-3 lat od rozpoznania choroby i rozpoczęcia właściwego leczenia. U ok. 85 proc. dzieci proces ten zachodzi w pierwszych latach życia.
6. Na czym polega określenie marsz alergiczny?
Mimo że większość dzieci wyrasta z alergii pokarmowej, u niektórych choroba ta pozostaje, zmieniając jednak swój obraz kliniczny. Może dochodzić wtedy do wystąpienia nowych objawów. Sytuację, w której alergia pokarmowa samoistnie ewoluuje wraz z dorastaniem dziecka, określa się mianem marszu alergicznego. Proces zapalny zmienia swoją lokalizację, atakując kolejny organ i powodując inne niż dotychczas objawy.
7. Co to jest próba prowokacyjna?
By nie przedłużać niepotrzebnie czasu stosowania diety eliminacyjnej i nie narażać dziecka na ryzyko niedoborów żywieniowych, zaleca się, by przynajmniej raz w roku wykonać tzw. test prowokacyjny. Polega on na podaniu dziecku małej ilości uczulającego pokarmu i obserwacji, czy reakcja alergiczna nadal występuje.
Wynik negatywny testu oznacza, że alergia pokarmowa ustąpiła i można powrócić do podawania produktu wcześniej eliminowanego. Jeżeli test prowokacji dał wynik pozytywny, to znaczy, że alergia pokarmowa przetrwała i konieczna jest kontynuacja leczenia czyli stosowania diety eliminacyjnej. O tym, kiedy wykonać próbę prowokacyjną decyduje lekarz, ocenia on jej wynik i rekomenduje dalsze postępowanie. Próby prowokacji alergenem nie powinno się przeprowadzać na własną rękę.