Stolce u noworodka – jak wygląda prawidłowy i nieprawidłowy?
Stolce u noworodka to jeden z tematów, które dominują w rozmowach świeżo upieczonych rodziców. Dlaczego obserwowanie kupy dziecka jest takie ważne i zajmujące? Jakie są różnice między kupką niemowlaka karmionego piersią a sztucznie? Dlaczego warto to wiedzieć?
1. Po co obserwować stolce u noworodka?
Stolce u noworodka to temat, który elektryzuje wielu rodziców. To naturalne. Dlaczego konsystencja, kolor, zapach, a nawet ilość kup dziecka spędza im sen z powiek? Może to być istotne z kilku powodów. Przede wszystkim tak wygląd, jak i częstotliwość stolca noworodka mogą być wskazówką dotyczącą jego zdrowia.
Wygląd i ilość stolca noworodka może być także informacją, czy dziecko się najada, to znaczy czy otrzymuje odpowiednią ilość pokarmu (i czy trawi go prawidłowo). Można zatem śmiało powiedzieć, że obserwacja kupy dziecka ma uzasadnienie medyczne. To prosty sposób na monitorowanie zdrowia i rozwoju malucha.
2. Sposób karmienia a stolce noworodków
Na wygląd stolca u noworodka, ale i starszego dziecka, wpływa wiele zmiennych, takich jak sposób żywienia (karmienie naturalne czy sztuczne, mieszanką mleczną) i stopień dojrzałości przewodu pokarmowego niemowlęcia, także podawane leki czy choroby bądź infekcje.
Stolce u noworodka czy niemowlęcia karmionego mlekiem mamy mają zazwyczaj papkowatą konsystencję (jest miękki, kremowy), żółty kolor (żółty do złocistego) i lekko kwaśny zapach.
U dziecka karmionego mlekiem modyfikowanym stolec jest bardziej zwięzły, jasnożółty lub jasnobrązowy. Stolec noworodka zazwyczaj ma łagodny zapach lub w ogóle go nie posiada.
Prawidłowy stolec noworodka nie zawiera krwi, śluzu ani nietypowych substancji, przy zastrzeżeniu, że w pierwszych tygodniach życia mogą się znajdować pasemka śluzu. Wypróżnianiu może towarzyszyć oddawanie niewielkiej ilości gazów. Przy znacznym obciążeniu cukrem zawartym w mleku matki (laktozą) kupki mają bardziej płynną, pienistą konsystencję. Po 1 miesiącu kupy dziecka stają się bardziej uformowane, można w nich zauważyć grudki.
Jeśli chodzi o wielkość kupy, najważniejsze jest, by dziecko prawidłowo przybierało na wadze, a i nie pojawiały się żadne niepokojące objawy wskazujące na problemy ze zdrowiem.
Co ważne, prawidłowy stolec zwykle nie powoduje dyskomfortu ani bólu u dziecka. Dziecko po wypróżnieniu i w jego trakcie może być spokojne i wręcz zadowolone.
3. Stolce u noworodka – jak często?
Jak często powinien oddawać kupkę niemowlak karmiony sztucznie i naturalnie? Przyjmuje się, że dziecko karmione piersią może oddawać od 4 do 8 stolców na dobę (wypróżnia się kilka razy na dobę, czasem zaraz po posiłku, nawet po każdym karmieniu).
Ile kup dziennie robi noworodek po mleku modyfikowanym? U dzieci karmionych sztucznie lub dokarmianych mieszanką mleczną liczba stolców jest nieco mniejsza. Po ukończeniu 3. miesiąca częstotliwość oddawania stolca może się zmniejszyć do jednego lub dwóch wypróżnień na dzień. Dla oceny prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego ważne jest regularne wypróżnianie.
4. Jakie stolce noworodków mogą niepokoić?
Obserwując stolce u noworodka, rodzice powinni zwracać uwagę na różne niepokojące sytuacje, które mogą wymagać konsultacji z pediatrą bądź neonatologiem.
Jakie są objawy problemów z trawieniem u niemowlaka karmionego sztucznie czy naturalnie? To przede wszystkim:
- krew w kale, mogąca mieć związek z takimi patologiami jak infekcja jelitowa czy pęknięcie naczyń krwionośnych w jelicie,
- obfity śluz w kale, który może mieć związek z infekcją jelitową,
- czarny, smolisty stolec po upływie kilku dni od urodzenia (taki może być pierwszy stolec, to jest smółka), sugerujący obecność krwi utajonej lub krwawienie z przewodu pokarmowego,
- biegunka lub niezwykle luźne stolce prowadzące do utraty płynów i odwodnienia,
- nietypowy kolor stolca noworodka – jaskrawoczerwony, niebieski, biały lub szary, co może wskazywać na problemy z układem pokarmowym,
- nieprawidłowa konsystencja stolca, zarówno bardzo twardy, suchy stolec (sugeruje zaparcia), jak i bardzo rzadki stolec (sugeruje biegunkę) czy stolec z dużymi grudkami (może wskazywać na nietolerancję pokarmową).
Niepokoić powinien także brak kupki u noworodka bądź bardzo rzadko pojawiające się stolce (stąd wskazaniem do konsultacji z lekarzem są zaparcia czy wzdęcia, prężenie się i trudny do ukojenia płacz dziecka).
W sytuacji, gdy występują obawy i wątpliwości co do prawidłowości stolca noworodka, warto porozmawiać z innymi mami, na przykład z forum. Pomóc też mogą różne porady i grafika np. prawidłowa kupka niemowlaka – zdjęcia i opisy, np. wg skali Bristol (Bristol Stool Scale) lub po prostu skonsultować się z pediatrą.
