Bilans 2 latka
Bilans dwulatka to ważne badanie profilaktyczne w życiu dziecka. Bilanse badające rozwój i stan zdrowia dziecka są przeprowadzane już od 1976 roku. Bilans dwulatka to drugie badanie tego typu, po bilansie tuż po urodzeniu. Bilans zdrowia dziecka jest przeprowadzany także w czwartym, szóstym, dziesiątym, czternastym i osiemnastym roku życia dziecka. Podczas bilansu lekarz mierzy i waży dziecko, obserwuje jego budowę fizyczną oraz to, jak się bawi i czy nawiązuje kontakt z lekarzem.
1. Co może wykryć bilans dwulatka?
Bilans dwulatka to trwające mniej więcej pół godziny badanie profilaktyczne, które ocenia tempo rozwoju motorycznego, fizycznego, społecznego i psychicznego dziecka. Lekarz przeprowadzający badanie obserwuje, czy rozwój dwulatka jest prawidłowy, a konkretnie, czy:
- dziecko potrafi bawić się klockami (umiejętności motoryczne);
- dziecko się nie garbi (prawidłowy rozwój fizyczny);
- u chłopca jądra zstąpiły do moszny (prawidłowy rozwój fizyczny);
- reakcją dziecka na uśmiech jest uśmiech (rozwój społeczny);
- można utrzymać kontakt wzrokowy z dzieckiem (rozwój społeczny);
- dziecko potrafi wskazywać obrazki i je nazywać (rozwój psychiczny);
- dziecko potrafi naśladować odgłosy zwierząt (rozwój psychiczny).
Podczas bilansu lekarz zbiera także wywiad, czyli rozmawia z rodzicami na temat zachowania i zdrowia dziecka. Rodzice lub opiekunowie są cennym źródłem informacji, powinni więc starać się przekazywać je jak najdokładniej. W czasie tego badania można także porozmawiać pediatrą na temat profilaktyki lub zagadnień zdrowotnych nurtujących rodziców.
2. Prawidłowa waga i wzrost dziecka
Bardzo ważną częścią każdego bilansu zdrowia dziecka jest ważenie i mierzenie malucha. Wzrost i waga dziecka są nanoszone na, tzw. siatki centylowe. Dzięki nim można stwierdzić, czy waga i wzrost dziecka są prawidłowe. Siatka centylowa składa się z dwóch osi. Na poziomej zaznaczany jest wiek dziecka, na pionowej waga lub wzrost. Korzysta się z oddzielnych siatek centylowych dla wagi i wzrostu dziecka oraz z innych siatek dla chłopców i dziewczynek.
Wynik wzrostu i wagi dziecka powinien mieścić się w tych samych kanałach centylowych, gdyż to oznacza harmonijny rozwój fizyczny dziecka. Kanały centylowe to przedziały grupujące wyniki wynoszące:
- 3-25 percentyli;
- 25-50 percentyli;
- 50-75 percentyli;
- 75-97 percentyli.
Prawidłowe wyniki mieszczą się między 10., a 90. percentylem. Wynik wagowy poniżej 10 percentyli sugeruje niedowagę, a powyżej 90 nadwagę. Wynik powyżej 97. percentyla wskazuje już na otyłość, która jest groźna dla zdrowia dziecka. Te nieprawidłowości dotyczące wagi dziecka mogą wynikać z niezdrowej lub zbyt niskokalorycznej diety, ale także z innych zaburzeń, takich jak na przykład problemy endokrynologiczne. Podobnie jest ze zbyt niskim lub wysokim wynikiem na siatce centylowej dotyczącej wzrostu. Wynik poniżej 3. percentyla może sugerować pewne nieprawidłowości, tak jak wynik powyżej 97. percentyla.
Niekorzystne są także gwałtowne zmiany kanału centylowego, czyli wahania w wynikach pomiędzy bilansami. Jeden kanał centylowy to mnie więcej 25 percentyli, więc jeśli u dziecka zaobserwuje się skok lub obniżenie wyniku o ponad 50 percentyli, lekarz może podejrzewać pewne zaburzenia lub po prostu nieodpowiednią dietę dziecka.