Siatki centylowe dla wcześniaków
Siatka centylowa jest jedną z metod kontroli zdrowia dziecka poprzez ocenę jego rozwoju fizycznego. Najczęściej ocenia się przyrost masy ciała, wzrostu i obwodu głowy. Wygląd siatki to kilka krzywych linii na wykresie, gdzie zaznaczone są także tzw. centyle. Siatki centylowe to wykresy pokazujące, jak z upływem czasu zmienia się np. wzrost, wagaczy obwód główki dziecka. Centyl to linia oznaczająca miejsce, w którym plasuje się dziecko pod względem danej cechy (np. wzrostu). Jeśli wynik wypada na 50. centylu, to znaczy, że 50 proc. rówieśników jest od naszego dziecka wyższych, a 50 proc. niższych. Ocena wzrostu dziecka jest więc w granicach średniej.
1. Siatki centylowe dla obu płci
Istnieją oddzielne siatki dla dziewczynek i chłopców, bo ich tempo wzrostu wyraźnie się różni. Z kolei niemowlęta zmieniają się tak szybko, że stworzono dla nich osobne siatki centylowe. Opracowano także oddzielne siatki dla wcześniaków, a nawet dla malców urodzonych z pewnymi wadami genetycznymi, np. z zespołem Downa. Przy czym warto pamiętać, że tempo rozwoju dzieci zmienia się na przestrzeni kolejnych pokoleń. Współczesny przedszkolak rośnie zdecydowanie szybciej niż jego rówieśnik sprzed kilkudziesięciu lat. Dlatego wykresy centylowe są co pewien czas uaktualniane.
Prawidłową ocenę rozwoju fizycznego dziecka za pomocą siatek centylowych jest w stanie wykonać lekarz pediatra, dlatego jeśli rodzice mają jakiekolwiek wątpliwości, czy ich dziecko dobrze się rozwija, dobrze byłoby, aby udali się z dzieckiem do lekarza. Dzięki mierzeniu i ważeniu dziecka w równych odstępach czasu i nanoszeniu wyników tych pomiarów na siatki centylowe, można regularnie śledzić tempo jego rozwoju fizycznego.
Siatki centylowe dla wcześniaków. Stworzono dla nich specjalne siatki uwzględniające wiek płodowy. Za pomocą zwykłych siatek centylowych można bowiem jedynie orientacyjnie ocenić wzrost maluszka, ale od wieku kalendarzowego dziecka trzeba odjąć tyle tygodni, ile ich brakowało w chwili narodzin do prawidłowego czasu ciąży. Idealna sytuacja jest wtedy, kiedy zarówno wzrost, jak i waga twojej pociechy usytuowana jest przez cały czas na tym samym centylu albo różni się co najwyżej o dwa kanały.
Powody do niepokoju:
- nagłe załamanie w górę lub w dół krzywej wzrostu lub masy,
- duża dysproporcja między krzywą wzrostu a krzywą wagi,
- znaczne wykraczanie wagi i wzrostu poza normę.
Warto pamiętać, że rozwoju dziecka nie ocenia się tylko i wyłącznie na podstawie siatek centylowych. Bardzo ważne są przede wszystkim codzienna obserwacja malucha oraz pozostałe badania. Dopiero wszystkie te czynniki wzięte razem pod uwagę pozwalają dokonać rzetelnej oceny rozwoju malucha.
Anna Czupryniak