Rozwój dziecka w 1 trymestrze
Ciąża to okres, w którym dziecko przekształca się z zarodka w człowieka. Podczas pierwszych czterech tygodni ciąży dziecko rozwija się z pojedynczej komórki jajowej, a około ósmego tygodnia przekształca się w płód, który przypomina już człowieka.To, co się dzieje z dzieckiem w pierwszym miesiącu ciąży opisane jest w dwóch innych tekstach – Moment poczęcia i Rozwój płodu w pierwszych dniach po zapłodnieniu. Jeżeli interesuje cię, co dzieje się z dzieckiem w II i III miesiącu ciąży, przeczytaj poniższy artykuł.
1. Rozwój dziecka w II miesiącu ciąży
Drugi miesiąc ciąży rozpoczyna się pięć tygodni po ostatniej miesiączce. Zwykle też wtedy kobiety dowiadują się, że są w ciąży. Po zagnieżdżeniu zarodek ulega pofałdowaniu – powstaje kilka warstw komórek. Z jednej powstanie zarodek, a z drugiej błony płodowe. W piątym tygodniu pojawia się smuga pierwotna. Jest to zgrubienie, wytaczające główną oś ciała dziecka, wzdłuż której rozwinie się kręgosłup. Następnie zaczyna tworzyć się zaczątek układu nerwowego. Wzdłuż smugi pierwotnej pojawia się zagłębienie. Jej brzegi schodzą się i powstaje w ten sposób cewa nerwowa – z 2/3 powstanie mózg, z 1/3 kręgosłup. Komórki gromadzą się w miejscach mózgu, serca, kręgosłupa. Około 7 tygodnia ciąży zarodek ma zalążki 40 par mięśni wzdłuż osi ciała.
Pojawiają się zaczątki 33 kręgów. Na tym etapie rozwoju ciąży pojawiają się zawiązki ramion, a dwa dni później zawiązki nóg. Pojawia się także zalążek serca i naczyń krwionośnych. Serce zaczyna pompować krew. Rozwija się wątroba i nerki, jednak jeszcze nie pełnią one swoich funkcji. Powstaje też tarczyca, pęcherzyk żółciowy, śledziona, a także zalążek płuc. Zarodek ma 8-10 mm.
W ósmym tygodniu serce bije już mocno i można je obserwować na USG. Powstaje ucho środkowe, które odpowiedzialne jest za słuch i zmysł równowagi. Bardzo szybko rozwija się mózg, dlatego głowa zarodka jest nieproporcjonalnie duża w stosunku do reszty ciała. Rozpoczyna się także proces skostnienia. Uwidacznia się szyja, usta, nozdrza. Oczy są już rozwinięte. Zarodek ma 15-20 mm długości. Wówczas można mówić o prawidłowym rozwoju płodu.
W dziewiątym tygodniu rozwoju płodu u chłopców kształtują się jądra i pęcherzyki nasienne, u dziewczynek – jajeczka. Narządy płciowe wyglądają jeszcze tak samo. Rozwija się górna warga, szczęka, uszy przesuwają się na boki, a oczy na przód głowy. Mózg rozwija się nadal bardzo szybko – powstają jego półkule i międzymózgowie.
2. Rozwój dziecka w III miesiącu ciąży
Od dziesiątego tygodnia zarodek nazywany jest już płodem. Dziecko nie jest już w tak dużym stopniu narażone na powstanie wad rozwojowych jak wcześniej. Większość jego narządów jest już rozwinięta. Powieki dziecka są sklejone, między palcami nie ma już błon, wyodrębniają się opuszki palców. Następnie rośnie wątroba, która wypełnia praktycznie całą jamę brzuszną. Przez to jelita rozwijają się w pępowinie i przesuną się do brzucha, gdy będzie na to dość miejsca. Hormony z jąder u chłopców powodują, że prącie wydłuża się, na czubku penisa powstaje otwór. U dziewczynek na razie nic się nie zmienia. Niezbędne będą badania prenatalne w pierwszym trymetrze ciąży.
Dopiero za kilka tygodni pojawi się łechtaczka i wargi sromowe. W jedenastym tygodniu rozwoju płodu jego głowa odchyla się do tyłu, szyja wysmukla się. Dziecko ma teraz 50-60 mm długości i 8 g. W dwunastym tygodniu zaczynają rosnąć paznokcie, włoski na skórze, pojawiają się ruchy robaczkowe jelit, przysadka wydziela hormony. Dziecko reaguje na bodźce zewnętrzne. Ponieważ wód płodowych jest dużo, może sobie pływać w nich swobodnie. Dziecko ma ponad 60 mm i 10-14 g.