Ciąża: pierwsze tygodnie. Tydzień 1

Co miesiąc ciało młodej kobiety przygotowuje się na możliwość zajścia w ciążę. Prawidłowo przebiegająca ciąża trwa 40 tygodni. Aktualny tydzień ciąży oraz termin porodu określa się na podstawie pierwszego dnia ostatniego krwawienia miesięcznego występującego przed ciążą. Zasada ta wynika z tradycji – kiedyś, gdy nie było możliwości przeprowadzenia badania USG, dzięki któremu można dokładnie szacować wiek ciąży w pierwszych tygodniach, była to najdokładniejsza metoda oznaczania wieku ciąży i terminu porodu.

1. Ciąża: 1 tydzień - zmiany w organizmie

Obecnie znacznie dokładniej wiek ciąży szacuje się za pomocą aparatu USG w pierwszym trymestrze ciąży, ale hołdując tradycji, do faktycznego wieku ciąży dodaje się dwa tygodnie, które średnio upływają od pierwszego dnia miesiączki do owulacji i zapłodnienia.

Dlatego, jeśli twoje cykle nie trwają „książkowe” 28 dni, to początek ciąży wynikający z szacowania jej wieku przy badaniu USG nie będzie się zwykle pokrywał z faktycznym dniem ostatniej miesiączki.

Niemniej w dalszym przebiegu ciąży będziemy posługiwać się pierwszym dniem ostatniej miesiączki jako pierwszym dniem ciąży, chyba że w badaniu USG w pierwszym trymestrze okazało się, że wiek ciąży tak naprawdę różni się od tego liczonego na podstawie ostatniej miesiączki o więcej niż 7 dni. Jeśli różnica wynosi więcej niż 7 dni, zmieniamy liczenie wieku ciąży i tym samym termin porodu na ten oznaczony w badaniu USG.

Zobacz film: "Pierwsze objawy ciąży"

Taka sytuacja zdarza się szczególnie u kobiet, których cykle miesiączkowe przed ciążą były bardzo nieregularne. Co ważne, późniejsze badania USG, z II i III trymestru, nie są miarodajne, jeśli chodzi o określanie wieku ciąży i terminu porodu. Po I trymestrze płody rosną bowiem w swoim indywidualnym tempie, zależnym głównie od czynników genetycznych.

Tak więc pierwsze dwa tygodnie nie są ciążą w dosłownym znaczeniu. Tak naprawdę w pierwszych dwóch tygodniach ciąży jeszcze w niej nie jesteś, a w pierwszych czterech tygodniach nawet o ciąży nie wiesz – ciążę można stwierdzić zwykle dopiero na początku piątego tygodnia.

Ciąża a szczególnie jej pierwsze tygodnie to czas ogromnych zmian w organizmie kobiety. Nie można zapominać też o przyszłym tacie – w jego jądrach właśnie dojrzewa plemnik, który da początek nowemu życiu. W tym sensie w pierwszych dwóch tygodniach ciąża toczy się w Waszych dwóch organizmach jednocześnie.

2. Ciąża: 1 tydzień - proces ciąży

Od pierwszego dnia krwawienia pod wpływem hormonu przysadki – FSO – wzrastają pęcherzyki jajnikowe. W tym samym czasie trwa krwawienie miesięczne, w czasie którego dochodzi do złuszczenia endometrium – wyściółki jamy macicy.

Bezpośrednio po jego zakończeniu błona śluzowa jamy macicy zaczyna się odtwarzać i rozrastać, przygotowując się na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia i zarodek nie zagnieździ się w macicy – endometrium ponownie się złuszczy w kolejnym cyklu.

Organizm człowieka zbudowany jest z komórek, w których występuje materiał genetyczny w ilości 46 chromosomów. Jest to tak zwana diploidalna liczba chromosomów. Aby mogło dojść do prawidłowego zapłodnienia, niezbędne są komórki rozrodcze o pomniejszonej o połowę ilości materiału genetycznego, tak by dziecko otrzymało połowę swoich genów od ojca i połowę od matki.

By było to możliwe, konieczny jest redukcyjny podział komórek, zwany mejozą. W jego wyniku powstają komórki o haploidalnej liczbie chromosomów, czyli równej 23. U mężczyzn od momentu dojrzewania plemniki wytwarzane są w jądrach sukcesywnie, u kobiety natomiast wytwarzanie komórek jajowych ma odmienny przebieg.

Podział mejotyczny składa się z dwóch następujących po sobie podziałów. Pierwszy etap zaczyna się już w życiu płodowym przyszłej mamy, a pod koniec pierwszego podziału zahamowany jest na kilkanaście lat do okresu dojrzewania – jest to tak zwany oocyt pierwszego rzędu.

U kobiety w każdym cyklu zaczyna wzrastać kilka pierwotnych pęcherzyków jajnikowych składających się z oocytu pierwszego rzędu otoczonego przez drobne komórki ziarniste, które wydzielają hormony i substancje pobudzające dalszy rozwój pęcherzyka.

Komórki ziarniste zmieniają swój kształt z płaskiego na sześcienny, układają się w kilka warstw, a wydzielane przez nie glikoproteiny tworzą osłonkę przejrzystą pomiędzy oocytem a komórkami ziarnistymi. Taki pęcherzyk nazywamy wzrastającym.

O dalszym przebiegu procesu zapłodnienia czytaj w artykule o drugim tygodniu ciąży.

3. Ciąża: 1 tydzień - rozwój dziecka

Bardzo ważnym aspektem zdrowej ciąży i poprawnie rozwijającego się dziecka jest często pomijana konieczność przygotowania do ciąży: zarówno fizycznego, ale i psychicznego.

Zanim dojdzie do zapłodnienia, daj sobie trochę czasu na odpowiednie przygotowania. Jeśli postanowisz zajść w ciążę, powinnaś podjąć szereg kroków, dzięki którym zwiększysz szansę na zdrowe i szczęśliwe przejście tego trudnego okresu przez siebie i maluszka, któremu dasz życie.

Niech twoim pierwszym krokiem będzie skierowanie się do gabinetu ginekologicznego. Poinformuj lekarza, że planujesz zajść w ciążę. Lekarz oceni poprawność budowy i funkcjonowania narządu rodnego, zbierze wywiad na temat twoich cyklów płciowych, da ci też pewne wskazówki co do przyszłego prowadzenia ciąży.

Kolejnym ważnym aspektem życia w przeddzień ciąży jest poprawne odżywianie. Staraj się jeść pełnowartościowe posiłki, ułożone w sensowną, całościową dietę, w której niczego nie brakuje.

Unikaj produktów przetworzonych, zawierających sztuczne konserwanty, barwniki, aromaty, etc. Substancje te w dużych ilościach mogą się okazać toksyczne dla zarodka i spowodować jego poronienie na wczesnym etapie ciąży.

Przed ciążą zaleca się też dodatkową suplementację kwasu foliowego i tłuszczów z grupy omega-3 – na rynku jest szereg odpowiednich preparatów zawierających te substancje, choć oczywiście korzystniej jest je dostarczyć bezpośrednio w diecie.

Jeśli jesteś zdrowa i w przeszłości nie urodziłaś dziecka z wadą cewy nerwowej (np. rozszczep kręgosłupa, bezmózgowie), to na 3 miesiące przed poczęciem powinnaś, w ramach profilaktyki tych wad, przyjmować 0,4 mg kwasu foliowego dziennie (w przypadku, gdy urodziłaś dziecko z wadą lub przyjmujesz pewne leki, zalecana dawka jest większa).

Bardzo ważna jest też twoja ogólna kondycja fizyczna i stan zdrowia. Jeśli możesz – zadbaj o siebie. Jeśli masz niedowagę lub nadwagę – spróbuj to skorygować.

Staraj się uprawiać regularnie jakiś sport – nie zdajesz sobie sprawy, jakim wysiłkiem będzie noszenie dużego brzucha, gdy zaczerpnięcie każdego oddechu oznacza walkę o przestrzeń wewnątrz klatki piersiowej z napierającą macicą wielkości piłki do koszykówki.

Odwiedź też gabinet dentystyczny – ubytki w zębach w ciąży czy choroby dziąseł mogą oznaczać poważne kłopoty dla maluszka w przyszłości.

W czasie poprzedzającym ciążę staraj się unikać wszelkich używek. Nie pij alkoholu, ogranicz spożycie herbaty i kawy – będziesz unikać tych używek również w samej ciąży, więc takie stopniowe odzwyczajenie może być dla ciebie prostsze. W żadnym razie nie zażywaj też żadnych narkotyków.

Wreszcie na koniec postaraj się przygotować psychicznie do ciąży. Rozmawiaj dużo ze swoim partnerem nie tylko o samej ciąży i porodzie, ale też o przyszłym podziale obowiązków przy opiece nad dzieckiem.

Pierwsze tygodnie ciąży mogą przynieść ogromną radość, ekscytację i spełnienie marzeń, jednak jeśli nie odczuwamy tego typu emocji i dwie kreski na teście ciążowym to dla nas głównie powód do lęku i niepewności, nie powinniśmy się tym martwić.

Pamiętaj, że zwykle początkowo żaden moment naszego życia nie wydaje się odpowiedni na decyzję o dziecku, dlatego pewne wątpliwości są najzupełniej normalne i każdy je przeżywa. Kiedy dziecko już się urodzi i uśmiechnie do ciebie, nie będziesz sobie wyobrażać swojego życia bez niego.