Świnka u dziecka
Świnka to choroba zakaźna wywoływana przez wirus, który rozprzestrzenia się śliną i może zainfekować wiele części ciała, zwłaszcza przyuszne ślinianki. Gruczoły te produkują ślinę i znajdują się w tylnej części obu policzków. U chorych na świnkę ślinianki są obrzęknięte i bolesne. Do wprowadzenia szczepionki w latach 60. XX wieku świnka była powszechną chorobą, obecnie liczba chorych jest znacznie mniejsza. Większość przypadków świnki diagnozuje się u dzieci w wieku 5-14 lat. Choroba rzadko występuje u dzieci poniżej pierwszego roku życia.
1. Objawy świnki u dzieci
Pierwszym objawem świnki może być gorączka (39,4°C), ból głowy oraz utrata apetytu. Ponadto typowym symptomem choroby jest obrzęk i ból ślinianek przyusznych, który nadaje dziecku wygląd chomika z policzkami pełnymi jedzenia. Przez 1-3 dni ślinianki stają się coraz bardziej opuchnięte i bolesne. Dolegliwości bólowe nasilają się podczas przełykania, mówienia, przeżuwania oraz spożywania kwaśnych soków, na przykład pomarańczowego. Obrzęk ślinianek może pojawiać się w obu gruczołach lub tylko po jednej stronie twarzy. Rzadko zdarza się, by świnka zaatakowała inną grupę gruczołów wytwarzających ślinę. W takiej sytuacji obrzęk może pojawić się pod językiem i żuchwą, i może sięgać aż do klatki piersiowej.
Świnka może doprowadzić do stanu zapalnego i obrzęku mózgu oraz innych narządów. Objawy powikłań świnki to: wysoka gorączka, usztywnienie karku, ból głowy, nudności, wymioty, senność, konwulsje oraz inne symptomy wskazujące na stan zapalny mózgu. U nastolatków i dorosłych mężczyzn świnka może spowodować rozwój stanu zapalnego jąder. Zwykle jedno z jąder jest obrzęknięte i bolesne w ciągu 7-10 dni od obrzęku ślinianek. Ponadto może pojawić się wysoka gorączka, dreszcze, ból głowy, nudności, wymioty oraz ból brzucha. Po 3-7 dniach ból jąder i obrzęk ustępują, zazwyczaj ma to miejsce, gdy mija gorączka. Świnka może wpłynąć także na trzustkę lub jajniki, powodując ból oraz tkliwość w części brzucha. U niektórych osób objawy świnki są tak łagodne, że nikt nie podejrzewa tej choroby. Lekarze są zdania, że u 1/3 osób świnka przebiega bezobjawowo.
2. Leczenie świnki u dzieci
Wirus świnki rozprzestrzenia się drogą kropelkową, ale do zarażenia może dojść również poprzez dotknięcie użytej przez chorego chusteczki lub picie z tej samej szklanki. Chorobie można zapobiegać poprzez dziecku obowiązkowej szczepionki w 13-14 miesiącu życia. Drugą dawkę szczepionki wstrzykuje się u dzieci w wieku 10 lat. Jeśli rodzice podejrzewają u swojej pociechy świnkę, powinni skonsultować się z lekarzem i obserwować stan dziecka. W leczeniu świnki nie stosuje się antybiotyków, ponieważ jest to choroba wirusowa. Rodzice mają za zadanie monitorowanie i notowanie temperatury ciała chorego na świnkę dziecka. Jeśli pojawia się gorączka, należy podać dziecku lek, ale nie powinien to być kwas acetylosalicylowy, ponieważ może on doprowadzić do rozwoju zespołu Reye'a. Zespół ten może skutkować niewydolnością wątroby i śmiercią dziecka. Obrzęk ślinianek można łagodzić poprzez ciepłe lub zimne okłady. Dziecko powinno spożywać miękkie, neutralne w smaku produkty spożywcze, których nie trzeba długo przeżuwać. Ponadto chore na świnkę dziecko powinno wypijać dużo płynów w postaci wody i herbaty. Jeśli świnka zaatakowała jądra, lekarz może przepisać silniejszy lek przeciwbólowy i łagodzący obrzęk. Wskazane jest także przykładanie ciepłych lub zimnych okładów. Dobrą wiadomością dla dzieci ze świnką jest fakt, iż w czasie leczenia nie muszą leżeć w łóżku.
Jeśli temperatura ciała dziecka przekracza 38,3°C, należy skontaktować się z lekarzem. Wskazania do konsultacji lekarskiej to także objawy sugerujące stan zapalny mózgu: usztywnienie szyi, konwulsje, wyjątkowa senność, silny ból głowy oraz zmiany przytomności.